به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر
دفاع پرس، انقلاب فرهنگی یکی از فرامین امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که با ماموریت تقویت و اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غرب‌زدگی صادر شد.
به مناسبت سالروز این واقعه، درباره یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت‌وگویی را با «سرهنگ احمد یارمحمدی» مدیر آموزش سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس انجام دادیم، که در ادامه بخش دوم این گفت‌وگو را می‌خوانید:
دفاع پرس: واگذاری آموزش درس «آشنایی با دفاع مقدس» به ادارات کل بنیاد در استان ها چگونه صورت گرفت؟بحث دوره‌های آموزشی متمرکز و مجوز تدریس که مقداری زمان‌بَر بود و از طرفی نیاز برخی استان‌ها به اساتید باعث شد که ما در نیمه دوم سال 95 آموزش داوطلبین درس آشنایی با دفاع مقدس را به استان‌ها واسپاری کنیم و این موضوع در همایش سراسری مدیران عالی بنیاد در دی ماه 1395 طی دستورالعملی توضیح داده شد و در 5 کارگاه منطقه‌ای، کارشناسان استان‌ها شرکت داده شدند و بندبند دستورالعمل جدید برای آن‌ها تفسیر شد. تهران، تبریز، مشهد، اهواز و کرمان استان‌هایی بودند که میزبان این کارگاه شدند.
برای این واگذاری دلایل زیادی داشتیم. یک سری از اساتید سابق به نوعی از دور خارج شده و در سطح استان‌ها جابه‌جا شده بودند و برخی از اساتید نیز به شهرهای اطرافی که استاد نیاز داشتند، نمیرفتند، یعنی از نظر زمان، مسافت و... به صلاح نبود، لذا ما در آن شهرها استاد نداشتیم چون رفت و آمد آن‌ها نیز به صرفه نبود.
دفاع پرس: فرآیند صدور مجوز برای اساتید به چه نحوی است؟اولین مرحله گزینش داوطبین در استان‌ها انجام می‌شود؛ بنابراین داوطلبین باید به استان‌ها مراجعه کنند و هیچ نیازی به مراجعه به مرکز و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در تهران نیست و کار کاملاً به استان‌ها واگذار شده است. داوطلبین دقت کنند اگر استان نیاز داشته باشد از آن‌ها دعوت می‌کند تا در ادامه کار، همکاری داشته باشند.
پس از تشکیل پرونده و به نتیجه رسیدن و کامل شدن آن، از داوطلبان برای ادامه سیر مراحل دعوت شده و یک جلسه توجیهی برگزار می‌شود که در همان جلسه، یک بسته آموزشی مطالعاتی _ 21 حلقه لوح فشرده _ در قالب 29 درس از اساتید مرجعی است که در 29 دوره تربیت مدرس بنیاد از مرداد 1387 تا آذر 1394شرکت داشته‌اند، به داوطلب تحویل داده می‌شود و در یک فرصت 2 ماهه مجدداً یک جلسه رفع اشکال برگزار شده و تا 15 روز بعد از آن، از 29 درس مذکور آزمون به عمل می‌آید.
آزمون اگر به حد نصاب نرسید، زمان دیگری در نظر گرفته شده و تمدید می‌شود؛ البته اگر بعد از تمدید نیز به حدنصاب نرسید، داوطلب از فرآیند دریافت مجوز تدریس حذف می‌شود. اگر داوطلب در این آزمون قبول شد به او گفته می‌شود کتاب (آشنائی با دفاع مقدس در حال تدریس) را مطالعه کند و فصل‌های کتاب را برای داوران به مانند تدریس در دانشگاه، ارائه کند.
هر داور می‌تواند فصل مورد نظر خود را از داوطب برای ارائه مطالبه کند و داوطلب نیز عین ارائه در دانشگاه به توضیح می‌پردازد و داوران در نهایت سوال و پرسش و پاسخ انجام می‌دهند تا توانمندی او را طی یک فرم ارزیابی انجام دهند. اگر نمرات داوطلب به نصاب تعیین شده برسد به مرحله بعد می‌رود در غیر این صورت یک بار دیگر فرصت ارائه برای او تمدید می‌شود تا با مطالعه بیشتر در جلسه حضور پیدا کرده و اگر دوباره به حدنصاب نرسید از دوره حذف می‌شود.
داوطلب بعد از قبولی در این مرحله باید یک فعالیت پژوهشی ارائه دهد. ما در فضای علمی و پژوهشی کشور بیش از 50 نوع فعالیت از جمله مقاله، تالیف، ترجمه، مدیر پروژه، مشاور، استاد راهنما، استاد داور و ... داریم که یکی از این فعالیت‌های پژوهشی برای تکمیل عملیات آموزشی از سوی داوطلب ارائه می‌شود که اگر نتیجه مثبت داشت پرونده وی از استان برای آماده‌سازی در جلسه کمیسیون عالی ارزشیابی به تهران ارجاع داده خواهد شد. در این کمیسیون مجموعه اطلاعات، سوابق علمی و پژوهشی، نتایج آزمون بررسی می‌شود تا صدور مجوز انجام شود.
دفاع پرس: چه سرفصل‌هایی در بسته مطالعاتی برای داوطلبین در نظر گرفته شده است؟ضرورت تدریس درس دفاع مقدس، ریشه‌های تهاجم رژیم بعثی عراق، جغرافیای مرزی و اختلافات مرزی، شرایط 2 کشور در آستانه تهاجم، هجوم سراسری، مقاومت‌های مردمی و تدابیر بلند حضرت امام(ره) در مقاومت و تثبیت متجاوز، 4 عملیات مطرح که جنوب کشور را آزاد کرد مثل عملیات‌های ثامن الائمه (ع) در منطقه آبادان، طریق القدس در بستان، فتح‌المبین در محدوده عمومی و شمال دزفول، عملیات الی بیت المقدس در محدوده خرمشهر از شروع تا پایان و دستاورهای آن‌ها، گفته می‌شود.
ظرفیت بالایی در آموزش و پرورش وجود دارد. چیزی در حدود 900 عنوان کتاب با شمارگان بیش از 100 میلیون جلد در هر سال و بعضی کتب 800 هزار تا یک میلیون شمارگان، تا قبل از شهریور ماه در سراسر کشور توزیع می شود. این شمارگان در هر سال تکرار می‌شود و مخاطبان آن نیز عوض می‌شوند. کتاب «استان شناسی» کار دیگری است که انجام شده و در درس یازدهم آن «نقش استان در دفاع مقدس» تشریح می‌شود. یکسری از اطلاعات استان‌ها کار شده تا این درس یازدهم تدوین شود. نقاط اعزام هر شهرستان، نقاط پشتیانی، شهدای گمنام، بمبارانها، موشک باران‌ها، شخصیت‌های مطرح، فرماندهان شهید و شخصیت‌های تاثیرگذار دوران دفاع مقدس کار شده است.
با مصوبه شورای انقلاب فرهنگی ما به همه این 900 عنوان دسترسی داریم اما به شرطی که مستندات ما قوی باشد و کارشناسان، مولفین و خبرگان حوزوی، دانشگاهی و آموزشگاهی و دفاعی در یک تعامل منطقی همدیگر را بپذیرند تا یک ارتباط طولی منطقی داشته باشند.
وقتی دانش‌آموز ما این مراحل را طی کرد و به دانشگاه رسید مباحث تخصصی را در دانشگاه در قالب رشته و گرایش درس تخصصی دنبال خواهد کرد. طبق همان مصوبه و تفاهم‌نامه‌هایی که با آموزش و پرورش وجود دارد، سند راهبردی مفاهیم دفاع مقدس در کتاب‌ها و برنامه‌های درسی در نیمه دوم سال 1392 طراحی و رونمایی شد.
درباره ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر که یکی از مباحثی است که توسط نهضت آزادی و لیبرال‌ها مطرح می‌شود، اساتید پاسخگو هستند. از بعد از عملیات الی بیت‌المقدس تا عملیات خیبر و بدر یک وقفه‌ای در جنگ است که درباره آن کاملاً توضیح داده می‌شود. 2 عملیات بسیار بزرگ مثل والفجر 8 و کربلای 5 که منجر به قطعنامه 598 می‌شود توسط اساتید مرجع تشریح می‌شود. نقش منافقین و عملیات مرصاد در مرداد ماه سال 1367 و مراحل پایان جنگ توسط اساتید بررسی و تشریح می‌شود.
عملیات‌های شمالغرب، غرب، نقش جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس، نقش نیروی انتظامی با تاکید بر رده‌های قبل، از جمله ژاندارمری، شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی، نقش نیروی هوایی ارتش، نقش هوانیروز، نیروی دریایی ارتش، نقش روحانیت در دفاع مقدس، بحث عملیات سنگین بهداشت و درمان، کمک کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، نقش زنان و نهایتاً نتایج و دستاوردهای دوران دفاع مقدس در این بسته تحویل اساتید می‌شود.
دفاع پرس: درباره تاثیر نمره درس آشنایی با دفاع مقدس اتفاقاتی رخ داده بود؛ در این باره نیز توضیحاتی را بفرمایید. از آذرماه 1395 مصوبه‌ای را وزارت علوم به دانشگاه‌های دولتی و غیرانتفاعی ابلاغ کرد که «درس آشنایی با دفاع مقدس» از مجموع دروس پیشنهادی دستگاه‌های اجرایی است و مازاد بر سقف است و نمره آن در معدل دانشجو محاسبه نخواهد شد. پیگیری‌هایی از سوی مسئولین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس انجام شد که نهایتا استدلالهای این مجموعه در وزارت علوم پذیرفته شد و وزارت علوم تاثیر نمره این درس بر معدل را پذیرفت و مجدداً تاثیر این نمره بر معدل در تمام دانشگاه‌های سراسری (در اسفندماه 1395) ابلاغ شد.
تاثیر نمره درس «آشنایی با دفاع مقدس» در معدل از سال جاری اعمال می‌شود
تاثیر نمره این درس بر معدل از سال تحصیلی 1396 قطعی است. دانشگاه‌های سراسر کشور مطلع باشند که این مطلب روی سایت تمام دانشگاه‌ها نیز قرار گرفته است. این مازاد بر سقف از نکات و امتیازات درس آشنایی با دفاع مقدس است که حتی دروسی که رشته اختیاری ندارند یا سقف مقاطع کاردانی و کارشناسی آن‌ها پُر است، دانشگاه‌ها باید این درس را ارائه دهند چون دانشجو اختیار دارد این درس را انتخاب کند یا نه.
لذا مدیران محترم کل بنیاد در استان‌های سراسر کشور، کارشناسان محترم آموزش، روسای محترم دانشگاه‌ها و معاونین محترم آموزشی همه مطلع باشند این درس ان‌شاءالله روز به روز قوی‌تر و محکم‌تر ارائه شود و کمتر گرفتار بعضی از نظرات و نکاتی که به آن ضربه می‌زند، خواهد شد. امیدواریم همه کسانی که مقید به انتقال مفاهیم دفاع مقدس و تاثیر این درس در بین دانشجویان، طلاب و کارکنان دولت هستند به کمک و توسعه این درس یاری دهند.
بند دوم مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که مصوبه خوبی برای اجرایی شدن نظام‌مند مفاهم دفاع مقدس در محتوا و متون دانشگاه‌ها و مدارس است، نوشته است: «ورود آموزه‌های دفاع مقدس به محتوا و متون درسی دانشگاه‌ها و مدارس متناسب با رشته تحصیلی». ما اگر بخواهیم مباحث تخصصی دفاع مقدس را وارد محتوا و متون کنیم به یک کار حجمی و وسیع مثل کارهای سنگین تحقیقاتی نیاز داریم که معمولاً فهرست موضوعات را مشخص می‌کنند و بر اساس آن متون را تهیه کرده و اطلاعات تبدیل به مستنداولیه می‌شوند و سپس کارشناسی شده و بعد از نظر کارشناسی، ویرایش، تولید و توسعه پیدا می‌کنند.
مقام معظم رهبری مهرماه 1379 در بین جمعی از متولیان فرهنگ و هنر و دفاع مقدس می‌فرمایند: «این دوره 8 ساله دفاع مقدس شامل هزاران، هزارحادثه است. من این را از جامعه فرهنگی هنری کشور مطالبه می‌کنم که از این هزاران هزار حادثه، لااقل یک فهرست تهیه کنند.»
از نظر مقام معظم رهبری به عنوان یک مهندس و کارشناس که زوایای پیدا و پنهان دفاع مقدس را می‌داند، تا مهرماه 1379 دوران دفاع مقدس حتی فهرست نویسی نشده که بعید می‌دانم اکنون نیز که سال 1396 است همه این فهرست‌ها تهیه شده باشد. ایشان یک توصیه خوب دارند و می‌فرمایند: «من اعتقاد دارم اگر شما بگویید این 8 سال هزاران هزار حادثه آن فهرست شده، اما یک هزارم آن هنوز تدوین نشده است». با نگرش به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، یک سری حرکت‌ها در مجموعه مدارس و دانشگاه‌ها اتفاق افتاده است که این‌ها نیز مرهون زحمات سرلشکر شهید دکتر سوداگر و مجموعه مدیران و کارشناسان عزیزی است که در پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و ستاد کل نیروهای مسلح، ایشان را همراهی کردند.
دفاع پرس: ترویج مفاهیم دفاع مقدس در سطح آموزش و پرورش چه دستاورهایی داشته است؟
در بخش مدارس با تاکید بر اینکه رهبر معظم انقلاب فرمودند: «بهترین و برجسته‌ترین فکرها باید بنشینند و برای آموزش و پرورش کار کنند» همان زمانی که مصوبه شورای عالی دانشگاه‌ها در اسفند ماه 1386 ابلاغ می‌شود و سردار شهید سوداگر رایزنی می‌کردند، ایشان موفق شدند تفاهم‌نامه همکاری را با جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر محمدیان رئیس محترم سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش که در اصل مرکز تولید علم (کتاب و برنامه درسی) در این وزارتخانه است را انجام دهند.
بزرگانی همچون شهید بهشتی، جناب آقای حداد عادل، شهید موسوی و افراد فرهیختهای در این سازمان همکاری و مسئولیت داشتند. این سازمان 2 دفتر تالیف کتب نظری و فنیوحرفهای دارد. دروس عمومی کتب فنیوحرفهای نیز در دفتر نظری تالیف می‌شود یعنی این دفتر یکی از دفاتر مهم سازمان آموزش و پرورش است.
شهید سوداگر در اردیبهشت سال 1388 قبل از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تفاهم‌نامه‌ای را با این سازمان امضا می‌کند که بندهای خوبی را در این تفاهم‌نامه درج کرده است؛ از جمله: گروه مشترک برنامه‌ریزی راهبردی برای تلفیق محتوای دروس آموزش و پرورش با دفاع مقدس، تعامل گروه‌ها که در آن زمان 40 گروه درسی در این 2 دفتر حضور داشتند و تبادل نماینده که بنده از اردیبهشت سال 1388 به عنوان نماینده پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس در گروه برنامه‌ریزی درسی، درس آمادگی و دفاعی معرفی شدم.
امروز ما در تالیف کتاب آمادگی دفاعی پایه سوم راهنمایی نظام قدیم و نهم نظام جدید مشارکت داریم. بخش مهمی از کتاب‌های آموزش و پرورش، کتاب معلم یا راهنمای تدریس دارند که بعد از اینکه کتاب دانش‌آموز و کتاب راهنما تهیه شد، اکثر کتاب‌های آموزش و پرورش سرگروه استانی دارند و در دوره‌های ضمن خدمت، توجیه می‌شوند و با آخرین تغییرات و نحوه نوشتار و بسته‌های ضمن خدمت، معلمان و دبیران این درس در استان خودشان را توجیه می‌کنند.
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس که نماینده آن در این مشارکت و کتاب راهنمای معلم حضور دارد طبیعتاً در دوره ضمن خدمت نیز حضور پیدا می‌کند و بسته مربوط به درس دفاع مقدس را ارائه و تکثیر کرده و در اختیار سرگروه‌ها قرار می‌دهد. این اتفاق در شهریورماه 1391 در تهران رخ داد. کتاب در پایه نهم نظام جدید بازبینی و تغییر داده شد و همچنین در مقطع دوم متوسطه نظام قدیم و پایه دهم نظام جدید هم، کتاب آمادگی دفاعی که تا سال 1391 در طول 15 سال عوض نشده بود محتوا و متون آن تغییر داده شد و در سال 92 و 93 نیز متون آن بازبینی و مورد اصلاح قرار گرفت تا کتاب زنده‌تر و فعال‌تری باشد.
کتاب «تفکر و سبک زندگی» کار دیگری بود که در پایه هفتم نظام جدید به همراه کتاب راهنمای معلم به بازار رسید. نماینده پژوهشگاه (بنده) نیز در کمیته برنامه‌ریزی و تالیف این درس فعال بود. درس 17 این کتاب «بزرگمردان کوچک» است و «آن 23 و یک نفر» برگرفته از خاطرات مجموعه آزادگان نوجوان که بعد از عملیات الی بیت المقدس قرار بود در یک تبلیغات رسانه‌ای علیه کشورمان بگویند ما به اجبار از پشت میزهای درس به جهبه آمده‌ایم و نگفتند، در سال 1394 نیز از سوی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی کتاب منتخب شناخته شد و در کتاب درسی آمده است. این درس را در سال 1391 کار کردیم که یک دی وی دی کامل به همراه آن وجود دارد.
درس‌های آموزش و پرورش اکثراً بسته خور هستند و
مخصوصاً بسته‌های محلی و بومی زیادی برای آن در نظر گرفته می‌شود و ادارات
کل استان‌های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، آموزش و پرورش،
بسیج هنرمندان و بسیج دانش‌آموزی می‌توانند بسته‌های بومی برای این دروس
تهیه کنند. این یکی از توصیه‌های ما است که اگر انجام شود بخش زیادی از
دانش‌آموزان با مفاهیم دفاع مقدس به صورت کاربردی آشنا می‌شوند.
2
درس برای پایه هشتم با عنوان «الگوهای موفق» لحاظ شده است که مربوط به
جانباز قطع نخاع دکتر حسن صالحی از رزمندگان عزیز جهاد سازندگی استان تهران
بوده که در حال حاضر مدیر کل شیلات کشور است. ایشان در مقطع دکتری آبزیان
دریائی و در انگلستان با لباس غواصی به زیر آب می‌رود و کار مطالعاتشان را
انجام می‌دهد و در بیش از 12 کشور کرسی تدریس دارد و فعالیت‌های سنگین
پژوهشی را در حوزه خودشان انجام داده که بدون ذکر نام، ما این شخصیت را
کار کرده‌ایم. درس «گردشگری دفاع مقدس» که راهیان‌نور است را نیز ایجاد
کرده‌ایم.
انتهای پیام/121
