گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس ـ رحیم محمدی؛ در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که به مدت هشت سال ادامه داشت، کشور‌های زیادی در راستای حمایت از صدام و البته کسب منافع مالی بی‌شمار، برای فروش تسلیحات نظامی با یکدیگر رقابت می‌کردند؛ هرچند در نگاه اول این موضوع به نظر می‌رسد که در فروش اسلحه، مهمات و حتی تکنولوژی نظامی به عراق، دلالان نقش آفرین بودند، ولی میزان و حجم کمک‌ها به عراق در حدی بود که اگر بدون اطلاع دولت‌ها انجام نمی‌شد، به طور حتم عراق نمی‌توانست به سلاح‌های روز شرقی و غربی و تکنولوژی‌های پیشرفته نظامی دست یابد.
صدام در دوران هشت ساله جنگ با ایران متوجه شد هر کسی و هر کشوری می‌خواهد سهمی از درآمد‌های نفتی این کشور را عاید خود کند و این همان موضوعی بود که باعث شد تا عراق در آن دوران به عنوان یکی از پنج کشور عمده خریدار اسلحه در جهان معرفی شود و فروشندگان اسلحه از هر نقطه جهان دلالان خود را به این کشور می‌فرستادند تا نظر صدام را برای خرید سلاح از آن‌ها جلب کنند.
به همین منظور خبرگزاری دفاع مقدس قصد دارد به صورت اجمالی، کمک‌های خارجی را که به ارتش بعث عراق شد، بررسی کند.
زیربنای صنعتی فوق العاده عراق از سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴ میلادی) به بعد برای آن کشور ۱۴/۲ میلیارد دلار هزینه داشت که این هم به دلیل خرید تکنولوژی‌های پیشرفته از بریتانیا، ایتالیا، آلمان و آمریکا بود؛ یعنی همه دستگاه عظیم صنعتی به ساختن توپ و تفنگ، موشک، تانک و بمب اختصاص یافته بود.
به عنوان مثال در اواخر دهه ۷۰ میلادی روابط تجاری ایتالیا و عراق وارد مرحله‌ای جدید شد و طی آن دولت عراق با انعقاد قراردادی، تعدادی توپ هویتزر M-۵۶ از ایتالیا خریداری کرد. همچنین شرکت «مونته‌دیسون» (Montedison) نیز در سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۵ شمسی) اقدام به ساخت کارخانه تولید مواد شیمیایی (تولید گاز ضد اعصاب VX) به ارزش ۴۲ میلیون دلار در الکاشات (ALKASHAT) واقع در غرب بغداد کرد.
فروش چهار آزمایشگاه هسته‌ای
در آوریل ۱۹۷۹ تنها حلقه مفقوده در برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای عراق آزمایشگاه بازآمایی و استخراج پلوتونیوم از سوخت مصرف شده رآکتور با هدف‌های درخشان در اطراف رآکتور بود؛ این حلقه مفقوده را شرکت «اسنیاتچینت»، مرکز هسته‌ای ایتالیایی پر کرد.
طبق اسنادی که مدیر وقت این شرکت فرعی «فیات» ارائه کرده است، شرکت نامبرده با فروش چهار آزمایشگاه هسته‌ای و سه سلول داغ به کمیسیون انرژی اتمی عراق موافقت کرد. سلول‌های داغ محفظه‌های مکعبی شکل کوچک، پیچیده و ساخته شده از بتون هستند که در آن‌ها ماده هسته‌ای پرتو افشان تهیه می‌شود.
این کار از طریق بازو‌های مکانیکی در پشت پنجره ضخیم شیشه‌ای و به دنبال جداکردن پنجره از مرکز رآکتور انجام می‌شود.
در فاصله سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ ایالات متحده آمریکا تلاش کرد تا جلوی این معامله را بگیرد، اما دولت ایتالیا چنین استدلال کرد که انتقال هسته‌ای اهرمی قوی است که ایتالیا به یاری آن می‌تواند در یک رقابت فشرده بر سر ایجاد پایگاه نیروی دریایی مدرن عراق به ارزش ۶/۲ میلیارد دلار برنده شود.
فروش ناوگان کامل جنگی
عدم موفقیت عراق در منازعات دریایی سال ۱۳۶۰ (۱۹۸۱م) و حضور قدرتمند ایران در خلیج فارس، رژیم بعثی را مجبور به تقویت یگان دریایی خود کرد؛ از این رو صدام که مقامات ایتالیایی را مشتاق در این مهم می‌دید، با مذاکره‌ای که با شرکت کشتی‌سازی دولتی کانتیری «ناوالی ریونیتی» (Country Navali Runeti) داشت، زمینه را جهت سفارش ناوگان کامل جنگی و پیشرفته که شامل چهار کشتی ۲ هزار و ۵۰۰ تنی از نوع «لوپو» (Lupo-Class Frigates)، شش رزمناو (ناوچه) ۶۵۰ تنی از نوع «اسد» (Assad-Class Corvettes)، یک کشتی باری هشت هزار و ۷۰۰ تنی (Supply Ship) و یک لنگرگاه شناور شش هزار تنی (Floating Dock)، به ارزش ۶/۲ میلیارد دلار بود، مهیا کرد. علاوه بر این در همین رابطه مقرر شد یک هزار و ۲۰۰ افسر نیروی دریایی عراق نیز در ایتالیا دوره ببینند.
البته با این ۱۱ کشتی، خدمات کامل بندری، موشک‌ها، تجهیزات الکترونیکی، رادار، نگهداری و تربیت پرسنل نیز همراه بود؛ بر این اساس مقرر شد یک‌هزار و ۲۰۰ افسر نیروی دریایی عراق در ایتالیا آموزش ببینند؛ شرکت ایتالیایی «فینسانتیری ناوالی ریونتی» از «جنوا» توانست با پایین آوردن قیمت مناقصه به میزان ۲۰۰ میلیون دلار، رقبای فرانسوی را شکست دهد.
از سوی دیگر وزارت دفاع عراق به رغم بی میلی ایتالیایی‌ها اصرار داشت که ناوگان ایتالیایی خریداری شده به موتور‌های توربین گازی جنرال الکتریک مجهز شود؛ لذا شرکت ایتالیایی «فینسانتیری» هشت دستگاه موتور مورد اشاره را به مبلغ ۱۱/۲ میلیون دلار از آمریکا خرید و وزارت بازرگانی ایالات متحده نیز در ژانویه ۱۹۸۰ اجازه صدور این موتور‌ها راصادر کرد.
فروش ۹ میلیون مین ضد نفر
در یکی از پیچیده‌ترین خلاف‌کاری‌ها در رم، میلیون‌ها مین مرگ‌بار با استفاده از یک شرکت قلابی در سنگاپور به عراق فرستاده شدند. عراق به کمک یکی از شعبات بانک «لاوورو» در شمال ایتالیا ۹ میلیون مین ضد نفر به ارزش ۲۲۵ میلیون دلار خریداری کرد.
این مین‌ها ساخت شرکت «والسلا» بود که ۵۰ درصد آن تحت مالکیت شرکت فیات، گروه صنعتی بزرگ ایتالیا و تحت کنترل جیانی آنیلی (۲۴ ژانویه ۲۰۰۳ درگذشت) معروف به پادشاه بدون تاج و تخت ایتالیا قرار داشت. برخی از مین‌هایی که عراق از این شرکت ایتالیایی دریافت کرد از نوع بسیار وحشتناکی است که به راحتی می‌توان آن‌ها را از بالگرد هم پخش کرد یا به سادگی روی سطح بیابان انداخت؛ بدین ترتیب، اگر کسی روی این مین‌ها پا می‌گذاشت پای قربانی تا مچ یا حتی ران پا قطع می‌شد.
آموزش پرواز با بالگرد‌ها در سطحی بسیار پایین
با آغاز پیروزی‌های ایران (عملیات بیت‌المقدس) در میدان جنگ، ایتالیا به تدریج تغییر سیاست داد و تلاش کرد به جمهوری اسلامی ایران نزدیک شود. اما با ورود نیرو‌های ایران به داخل خاک عراق در ادامه دفاع مشروع، در تیر ۱۳۶۱ (ژوئن ۱۹۸۲) گرایش ایتالیا به عراق بار دیگر سنگین‌تر شد و این کشور به نیرو‌های عراق اجازه داد در یکی از پایگاه‌های آموزشی خود دوره خلبانی ببینند.
بر این اساس، خلبانان عراقی در ایتالیا دوره آموزش پرواز در پایین‌ترین سطح را طی می‌کردند تا بدین‌وسیله از دید رادار‌ها پنهان بمانند.
همچنین عراق در صدد بود تا با یاری ایتالیا و تجهیزات پیشرفته‌ای که بر بالگرد‌های روسی نصب می‌شد، قابلیت پرواز شبانه آن را به قدری بالا ببرد که از بالگرد‌های آپاچی ای اچ ۶۴ ناتو، قدرت پروازی بیشتری داشته باشد.
در ادامه تلاش‌هایی که دولت بعث عراق داشت، تلاش خود را جهت افزایش توان نظامی و تجهیز سیستم هوایی خود به کار بست و با سفر‌های محرمانه و مذاکرات پشت پرده در فوریه ۱۹۸۴ (اسفند ۱۳۶۲) نظر نمایندگی «اگوستابل» (Agusta Bell) ایتالیا که در آمریکا فعالیت داشت و زیر نظر شرکت بل تکسترون (Bell Textron) ایالات متحده بود، جلب و با انعقاد قراردادی بالغ بر ۱۶۴ میلیون دلار تعداد ۸ فروند بالگرد نظامی AB ۲۱۲ خریداری کرد.
فروش مواد شیمیایی
از سوی دیگر نماینده مؤسسه دولتی پالایش نفت و گاز عراق (Seorgi) با شرکت «تکنی پترول» (Technipetrole) ایتالیا مذاکراتی در خصوص خرید به صورت محرمانه انجام داد و با برتری‌های ایران در عملیات‌های رمضان و مسلم بن عقیل در جبهه‌های جنگ، نماینده ایتالیا در مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامه ۳/۳۷ رأی مثبت داد و پس از آن مقامات ایتالیایی در دیدار با «نعیم حداد» نخست‌وزیر عراق ضمن نگرانی از ادامه جنگ، آمادگی کشورشان را در خصوص حل و فصل اختلافات با رعایت حقوق طرفین اعلام کردند.
اعطای فرمول محرمانه سوخت جامد موشک
«اسنیابی پی دی» شرکتی از گروه فیات بود که بزرگترین شرکت صنعتی ایتالیا را شامل می‌شد، فرمول محرمانه سوخت جامد موشک را به عراق داده بود؛ این سوخت جدید که «پراپرگال» نام داشت و به عنوان سوخت جامد راکت آرین ۵ مورد استفاده قرار می‌گرفت، برای پروژه موشکی کندر ۲ عراق بود.
در واقع رهبران عراق پس از ناکامی در جبهه‌های مرزی، جهت افزایش دامنه جنگ و تحقق اهداف (رسیدن به تهران) خود درصدد ساختن موشک دوربرد برآمدند؛ از این رو آن‌ها برای ساختن موشکی که تهران را از ۳۶۰ کیلومتری هدف‌گیری کند، به کمک خارجی نیاز داشتند؛ لذا با مذاکراتی که توسط دلالان خود انجام دادند بعضی از کشور‌ها (آرژانتین، آلمان غربی و ایتالیا) را متقاعد ساختند که در امر تولید موشک با عراق همکاری کنند. از این روی پروژه «کندر ۱» که تکنولوژی آن توسط شرکت «ام بی بی» (MBB) آلمان غربی ارائه شده بود، توسط شرکت «اسینا بی پی دی» ایتالیا (Snia BPD) برای تجهیز به سوخت جامد آماده می‌شد.
دستگیری تعدادی از دانشجویان به اتهام جاسوسی
دولت ایتالیا معتقد بود که اگر قطعنامه ۵۹۸ مؤثر واقع نشود، سازمان ملل از این پس محل امیدوارکننده‌ای برای حل و فصل مناقشات نخواهد بود. به دنبال آن، ایتالیا با طرح تصویب قطعامه تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل موافقت کرد و به منظور تحت فشار قرار دادن ایران، تعدادی از دانشجویان ایرانی را هم به جرم جاسوسی در دی ۱۳۶۶ (دسامبر ۱۹۸۷) دستگیر و زندانی کرد.
انتهای پیام/ ۲۳۱
