گروه بینالملل دفاعپرس- رامین مجنون پیلهرود؛ یکی دیگر از اقدامات خصمانه دونالد ترامپ علیه ایران ایجاد جنگ روانی بابت موضوع استقرار نیروهای خود در عراق، برای کنترل بیشتر ایران و همچنین سعی در ایجاد شکاف و اختلاف بین دولتهای ایران و عراق است. ایجاد اختلاف بین دو همسایه ایران و عراق که بیشترین مرز مشترک را در منطقه باهم دارند، باعث از بین رفتن امنیت هر دو کشور و تحلیل قوای آنها در خاورمیانه خواهد بود.
نقض عهدنامه مودت ۱۹۵۵
آمریکا پس از خروج از برجام برای رسیدن به اهداف خصمانه خود علیه ایران نسبت به نقض عهدنامه مودت بین ایران و آمریکا اقدام نمود. عهدنامه مودت در سال ۱۹۵۵ بین آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریکا و حسین علاء نخست وزیر وقت ایران به منظور بهبود وضعیت حقوقی، روابط اقتصادی و کنسولی این دو کشور منعقد شده بود. آمریکا پس از خروج از برجام در جهت اعمال تحریمهای غیر قانونی علیه ایران با هدف تضعیف جمهوری اسلامی از این پیمان دوستی نیز خارج شد و به دشمنی خود علیه ملت ایران صحه گذاشت. طبق عهدنامه مودت اعمال تحریم از طرف کشوری به کشور دیگر بر خلاف مقررات بین المللی و غیر قانونی محسوب میشود.
در منطقه خاورمیانه، ائتلاف جدیدی به نام «ایران - ترکیه - قطر» در حال شکل گیری است که این ائتلاف میتواند ائتلاف آمریکا و عربستان را نابود کند. این ائتلاف احتمالی جدید به خوبی نشان میدهد که آمریکا تا چه حد ایجاد یک ائتلاف جدید در منطقه را ضروری میداند.
آمریکا با برگزاری اجلاس ضد ایرانی لهستان، به دنبال هژمونی از دست رفته خود در حوزه بالکان است.
دولت ترامپ در بعد منطقهای در چارچوب سند استراتژی امنیت ملی ۲۰۱۷، تلاش گستردهای را برای ایجاد ائتلافهای منطقهای با هدف مهار ایران و تلاش برای تغییر سیاستها و اقدامات آن در سطح خاورمیانه و مناطق دیگر جهان صورت داده است. تلاشها و جست و خیزهای ایالات متحده آمریکا برای اجماع منطقهای و بین المللی در این راستا بر ضد ایران وارد مرحله جدیدی شده است. این نشست با هدف تخریب نقش و نفوذ ایران در منطقه با هدایت آمریکا و به میزبانی ورشو - در پایتخت لهستان و مرکز اروپا برگزار خواهد شد.
بر گزاری اجلاس ضد ایرانی در لهستان اقدام انفعالی آمریکاست. با وجود این محور بر گزاری کنفرانس لهستان، تشکیل ائتلاف جدید عربی ـ. اسرائیلی است. به همین دلیل هم است که احتمالاً بدون مشارکت بیشتر کشورهای اروپایی، ترکیه و قطر بر گزار خواهد شد.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در این خصوص گفته است: «کشورها برای بر قراری صلح و ثبات خاورمیانه و ایجاد آزادی و امنیت در آن برای رسیدن به اجماع جهت حصول اطمینان مبنی بر عدم تأثیر ایران در بی ثبات کردن منطقه در کنار هم حاضر خواهند شد.»
به گفته مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، قرار است این نشست دو روزه، در روزهای ۱۳ و ۱۴ فوریه (۲۴ و ۲۵ بهمن) به میزبانی لهستان برگزار خواهد شد. البته لازم به توضیح است، همانطوری که از قبل هم مشخص بود، آمریکا در این خصوص نیز ناکام خواهد ماند؛ کما اینکه قبل از برگزاری این اجلاس با مشاهده عدم استقبال از طرف بسیاری از کشور ها، در این راه مجبور به عقب نشینی شد و در چرخشی آشکار، ضمن عدول از اهداف اولیه آن - که قبلا تاکید شده بود؛ اعلام شده است، این نشست «نه ضد ایران است و نه تلاشی برای تشکیل ائتلاف.»
همانطوری که قبلا هم اشاره شد، آمریکا در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» نیز آشکارا رویکرد تضعیف و بر اندازی نظام جمهوری اسلامی ایران را در پیش گرفته است. در این راستا؛ ترامپ با اعلام خروج آمریکا از برجام و احیای تحریمهای هستهای علیه ایران با طراحی وزارت خزانه داری آمریکا، وارد جنگ مستقیم اقتصادی با هدف ایجاد فقر گسترده و بروز ناآرامیها در ایران شده است.
برخی کشورهای اروپایی نیز در سالهای اخیر ایران را به تلاش برای انجام عملیات تروریستی در کشورهای خود متهم میکنند. این در حالی است که خود با پناه دادن به عناصر تروریستی تاکنون در چندین نوبت زمینه تعرض و حمله این افراد به سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشورهای خود را فراهم کردهاند.
تحریمهای اعمال شده ضد ایرانی به بهانه «مبارزه با تروریسم» بوده است و اتباع و شرکتهای آمریکایی را نیز از ارتباط با مجموعههای تحریم شده منع میکند. در صورتی که ایران هم پیشتاز مبارزه با تروریسم و هم خود قربانی تروریسم از آغاز انقلاب اسلامی تا به امروز بوده است.
خروج آمریکا از برجام با انتقاد گسترده جهانی به ویژه دیگر طرفهای امضاء کننده این توافق بین المللی رو به رو شده است و به دنبال آن بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و اتحادیه اروپا اعلام کردهاند به برجام پایبند بوده و از آن حمایت میکنند. بسیاری از کشورهای خریدار نفت ایران نیز یا آشکارا تحریمهای آمریکایی را نقض میکنند و یا خواستار معافیت از تحریمهای ضد ایرانی آمریکا هستند.
با این حال اگر چه متحدان ایران هم در بعد سیاسی نشان دادهاند، نقش سودمند و مفیدی را در حمایت از ایران بازی کردهاند؛ اما به نظر میرسد، به دلایل مختلف - در حوزه اقتصادی ابتکار عمل کمتری داشته باشند. چینیها اگر چه اقتصاد دولتی دارند و راحتتر میتوانند با ایران وارد معاملات تجاری شوند، اما در جنگ تجاری با ایالات متحده آمریکا، چنانچه نرمشی از سوی آنها ملاحظه کنند و در کاهش تعرفهها با آمریکا به توافق برسند، تضمینی برای همکاری تمام و کمال با ایران وجود نخواهد داشت. روسها هم وضعیتی مشابه چینیها دارند؛ در صورتی که تنشهای آنها سر مساله اوکراین و تعرفههای تجاری و مدیریت منازعه در غرب آسیا و خاورمیانه با آمریکا و اتحادیه اروپا به توافق برسند، بدون شک بدون در نظر گرفتن تعهدات خود نسبت به ایران، سر میز مذاکره با غرب حاضر خواهند شد. وضعیت اروپا نیز، از منظر اقتصادی مشخص است. آنها کنترلی بر شرکتهای بزرگ ندارند و بطور کلی در قبال تحریمها از منظر اقتصادی تا حدودی منفعلتر عمل میکنند. فقط شرکتهای کوچکی که با نظارت و کنترل دولتهای اروپایی با ایران همراه هستند، در حد عدم موفقیت تحریمها میتوانند موثر باشند؛ ولی قادر به رفع اثر گذاری آنها در این زمینه نخواهند شد.
از طرف دیگر اتحادیه اروپا در راستای مقابله با تحریمهای غیر قانونی آمریکا علیه ایران، ضمن فعال کردن شیوهای برای حمایت از فعالیت شرکتهای خود در ایران، اعلام کرد که ساز و کار مالی برای ادامه تجارت شرکتهای خارجی با ایران و همچنین فروش نفت ایران و امکان مبادله تجاری ایران با جهان ارائه میکند.
پس از خروج آمریکا از برجام، اروپاییها ادعا کردهاند، قصد حمایت از برجام را داشته و تمام تلاش خود را در به حداقل رساندن آثار تحریمهای آمریکا علیه ایران خواهند کرد. حال پس از گذشت ماهها و دادن وعدههای تکراری در راه اندازی ساز و کار مالی اروپایی با ایران برای ادامه مبادلات تجاری، نهایتا در روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه، این کانال مالی با نام اینستکس در فرانسه ثبت گردیده است. در این ساز و کار مبادلات با یورو انجام خواهد شد؛ اما نکته قابل تامل اینجاست که در این ساز و کار قرار نیست ایران پولی دریافت کند، بلکه نفت را به کشورهای اروپایی میدهد و در مقابل از آنها اقلام مورد نیاز خود را دریافت میکند! به عبارتی تجارت ایران با اروپا به صورت تهاتری خواهد بود و انتقال حواله ارزی همانند سوئیفت انجام نخواهد شد و همچنان این موضوع دارای محدودیت است. به نظر میرسد، اثر ساز و کار مالی اینستکس بیشتر سیاسی است. این ساز و کار جدید مالی اروپا برای ایران انزوای بیشتر آمریکا را به دنبال خواهد داشت.
اتحادیه اروپا همچنان در ادامه تلاشهای خود برای منتفع ساختن ایران از مزایای اقتصادی برجام تاکید و اعلام کرده است، جالبترین تلاشها در قالب راهکارهای ارائه شده توسط کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس برای اجرایی شدن ساز و کار ویژه مالی در حال انجام است. SPV در چارچوب نهادی خصوصی به ثبت رسیده است که هدف آن ایجاد تاثیرات مثبت بر مراودات اقتصادی و تجاری با ایران و همچنین معیشت مردم میباشد. حالا این کانال مالی تا چه حد میتواند مفید باشد، قابل بررسی است که از حوصله این بحث خارج میباشد.
ادامه دارد...