به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، نشست «راهبرد‌های نظری فرهنگی فمینیسم در فضای نشر و کتاب» با ارائه ابوالفضل اقبالی، پژوهشگر حوزه مطالعات زنان و دکترای علوم اجتماعی، صبح امروز (سه‌شنبه دهم اردیبهشت) در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
اقبالی در این نشست اظهار داشت: ما برای ارائه گزارش در این زمینه تلاش کردیم که فعالیت تمام محققان و صاحب‌نظران این حوزه را رصد کنیم و به بررسی کتب تالیفی یا ترجمه‌شان بپردازیم؛ براین اساس هم به مجموعه‌ای از گزاره‌ها رسیده‌ایم.
تلاش می‌کنند که گفتمان اصیل اولیه را به چالش بکشند
وی در این راستا توضیح داد: بعد از انقلاب اسلامی، گفتمانی در حمایت از مسئله زنان و خانواده شکل گرفت؛ اما کم‌کم شاهد ایجاد گفتمان‌هایی رقیب با عنوان فمینیسم بودیم که تأکیدشان روی برابری جنسیتی زن و مرد در عرصه‌های مختلف بود. این‌ها تلاش می‌کنند که گفتمان اصیل اولیه را به چالش بکشند.
اقبالی ادامه داد: البته جریان فمینیستی در فضای گفتمان نخبگانی تقریباً شکل گرفته است؛ اما در حوزه عمومی همچنان تبدیل به گفتمان مسلط نشده و بر این حسب نیز تلاش دارند تا این جریان را در حوزه‌هایی مثل رسانه، فضای مجازی و کتاب گسترش و نشر دهند.
وی با اشاره به بررسی 128 کتاب از ناشران و نویسندگان فمینیست برای دریافت راهبرد‌های فمینیسم در فضای نشر و کتاب گفت: اولین اقدام این‌ها معرفی فمینیسم به عنوان یک مکتب به بدنه عموم مردم است. در گام بعدی سراغ روایتگری در باب انقیاد تاریخی زنان رفتند تا بگویند تاریخ روایتگر مردسالاری است و این زنان هستند که همیشه تحت سلطه بوده‌اند.
سراغ زنانی در تاریخ می‌روند که یک کنشگر موفق بوده‌اند
اقبالی افزود: فعالان فمینیست معتقدند که تاریخ از ظلم بر جنسیت زنان و به‌سلطه‌کشیدن آنان توسط مردان روایت می‌کند. در همین زمینه نیز حدود 40 کتاب حوزه نشر ما با محتوای خود، مؤکد این مسئله بوده‌اند.
این پژوهشگر علوم اجتماعی در گام سوم به معرفت‌شناسی جریان فمینیسم در جریان نشر پرداخت و گفت: این‌ها با زیرساخت نظری و علمی دوگانه جنس و جنسیت تاکید می‌کنند که این تاریخ است که در جامعه‌پذیری زنان دخالت داشته، نه جنسیت آنان.
به گفته وی، گام بعدی فمیسنیت‌های ایرانی خوانش تاریخی از اسلام است؛ چنان‌که معقتدند هرچند برابری زن و مرد در ابتدای اسلام مفروض است، همین اسلام در طول تاریخ توسط قرائت‌های مختلفی بازتولید و نگاه زن‌ستیزی در آن حاکم شده است.
اقبالی در این نشست توضیح داد: راهبرد دیگر این‌ها روایت ایدئولوژیک از تاریخ است. برای اینکه فمینیسم بتواند برای مخاطب اقناع‌کننده باشد، نیاز دارد که هویت تاریخی فمینیسم را تقویت کند و این را در طرح ایده مادرسالاری و هویت‌بخشی به زنان دنبال می‌کند؛ بنابراین سراغ زنانی در تاریخ می‌روند که یک کنشگر موفق بوده‌اند.
در داستان‌هایشان نگاهی سیاه به زنان دارند تا راه نجات را در فمینیسم معرفی کنند
وی همچنین به ایجاد چالش‌های فقهی و حقوقی توسط این جریان اشاره کرد و گفت: این‌ها می‌خواهند با ایجاد چالش در این حوزه نیز به سمت ایده برابری جنسیت بروند و در عمل آن را به کرسی بنشانند.
اقبالی به استراتژی‌های غالب فمینیست‌های حوزه کتاب کشور هم اشاره کرد و گفت: ادبیات داستانی از مهم‌ترین راهکار‌های آنان است؛ تا جایی که 80 درصد کتبشان در قالب رمان، داستان و نمایشنامه است؛ چون پی برده‌اند که این فرم‌ها نفوذ بیشتری بر عامه ایجاد می‌کند؛ لذا در داستان‌هایشان نگاهی سیاه به زنان دارند تا راه نجات را در ایده‌های فمینیسم معرفی کنند.
این پژوهشگر تأکید کرد: البته فعالان فمینیست حوزه نشر ما بیشتر متکی به ترجمه آثار غربی هستند تا تالیف. حتی تماماً بر کنشگری خود زنان در حوزه نشر میل دارند؛ یعنی تاکید دارند که اگر کتاب تالیفی و پژوهشی هم نوشته می‌شود، خود زنان در قامت نویسنده آن را انجام دهند.
انتهای پیام/ 112
