گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس‌ـ حامد افروغ؛ برخی مناسبت‌ها اگرچه در تقویم تاریخ‌نگار یک روز را به خود نسبت می‌دهند، اما در حقیقت مناسبتی برای یادآوری هر روزه انسان هستند. روز خبرنگار که در ایران مصادف با سالروز شهادت غریبانه یکی از خبرنگاران ایرانی (شهید صارمی) در واقعه مزارشریف است، هر ساله در سالگرد وقوع آن (17 مرداد) با شور و هیجان خاص گرامی داشته می‌شود و هر ارگان و نهادی سعی در این دارد تا با تجلیل از زحمات این عزیزان بخشی از سختی کار آنها را کم کند.
آنچه که معمولا در این روز مغفول می‌ماند، تبیین چیستی و تدقیق در هویت این قشر از جامعه است. امسال بنا به گردش ماه قمری، روز خبرنگار و آغاز مسلمیه همزمان شدند که این همزمانی، از سر ذوق، نکاتی را به همراه دارد که پرداختن به آنها خالی از لطف نیست.
اگر از زاویه خبری به ماجرای اعزام حضرت مسلم (ع) به کوفه نگاه کنیم، فارغ از وجوه دیپلماتیک آن، اصل عزیمت ایشان به کوفه کسب خبر صحت و سقم بیعت کوفیان با امام حسین (ع) است، بیعتی که اگر پابرجا می‌ماند، نه تنها مسیر تاریخ اسلام که مسیر تاریخ بشریت را عوض می‌کرد. توجه به نوع انتخاب امام حسین (ع) در انتخاب سفیر برای کسب خبری به این مهمی، خود درسی مهم و از سر نکته‌سنجی است که می‌تواند در تبیین جایگاه خبر برای خبرنگاران و مخاطبان آنها روشن‌گرانه باشد.
مسلم (ع) قبل از آنکه سفیر و خبرنگار امام حسین (ع) باشد، پسر عموی اوست و آنطور که در منابع تاریخی آمده است، «مسلم بن عقیل، برادرزاده امیرالمؤمنین (ع) و پسر عموی حسین بن علی (ع) بود. دودمانی که مسلم در آن رشد یافت، دودمان علم و فضیلت و شرف بود و خاندانی که شخصیت انسانی و اسلامی «مسلم بن عقیل» در آن شکل گرفت، بهترین زمینه را برای تربیت و تکامل معنوی و حماسی مسلم فراهم کرد.
از آغاز کودکی، در میان جوانان بنی هاشم به خصوص در کنار امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) بزرگ شد و کمالات اخلاقی و بنیان ولایت و درس‌های حماسه و ایثار و شجاعت را به خوبی فرا گرفت. اجداد «مسلم بن عقیل» کسانی چون «ابوطالب» و «فاطمه بنت اسد» بودند که در فرزندان خویش، شجاعت و ایمان و دلاوری را به ارث می‌گذاشتند و «مسلم بن عقیل»، شاخه‌ای پربار از این اصل و تبار بود؛ و بنا به اصل وراثت، خصلت‌های برجسته را از نیاکان خود به ارث برده بود.
به نقل مورخان، در زمان حکومت حضرت علی (ع) بین سال‌های ۳۶ تا ۴۰ هجری، از جانب آن امام، متصدی برخی از منصب‌های نظامی در لشکر بوده است، از جمله در جنگ صفین، وقتی که امیرالمؤمنین (علیه السلام) لشکر خود را صف‌آرایی می‌کرد، امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) و عبدالله بن جعفر و «مسلم بن عقیل» را بر جناح راست سپاه، مامور کرد.
شناسنامه «مسلم بن عقیل» را، پیش از آن که از جهت نیاکان و سرزمین و قبیله جستجو کنیم، باید در فکر، عمل و زندگانی‌اش بیابیم؛ این بهترین معرف «مسلم بن عقیل» است. «مسلم بن عقیل»، در دوران خلافت علی (ع) در خدمت آن حضرت، مدافع حق بود و پس از شهادت آن امام، هرگز از حق که در خاندان او و امامت دو فرزندش، حسنین (علیهماالسلام) تجسم پیدا کرده بود جدا نشد و عاقبت هم، جان پاکش را بر این آستان فدا کرد.»*
اینها خلاصه‌ای از توصیف حضرت مسلم (ع) است که باعث می‌شود تا از سوی امام حسین (ع) برای کسب حیاتی‌ترین خبر اعزام شود. شجاعت یکی از شاخصه‌هایی است که اگر خبرنگاران به آن مسلح باشند، ولو در میانه جنگ روانی و رسانه‌ای دشمن یکه و تنها بمانند، خود را نباخته و تا آخرین نفس به حمایت از راه حق و مطالبه عدالت خواهند پرداخت و در این حالت است که دیگر جایی برای قلم‌فروشان باقی نمی‌ماند.
صداقت شاخصه دیگری است که هر خبرنگار در درج اخبار باید مورد دقت قرار دهد تا مبادا اخبار و اطلاعات نادرست به مخاطب برسد کما اینکه با رشد پدیده فضای مجازی و کمرنگ شدن پذیرش عواقب سخن در این فضا، با معضل نفاق رسانه‌ای طرف هستیم که عده‌ای با ایجاد کاربری‌های دروغین خود را در مقام یک خبرنگار جا زده و مداوم از صبح تا شب در حال پراکنده کردن شایعات و سخنان نابجا هستند. در این میان مواجهه شفاف و بی‌پیرایه با مخاطب خود عاملی در جهت زدودن نفاق رسانه‌ای و آشکار کردن چهره منافقان است، آنگونه که بزرگان فرموده‌اند: «عیب پاکان زود بر مردن هویدا می‌شود/ موی اندر شیر خالص زود پیدا می‌شود».
نکته مهم دیگر وفاداری به مبدا حق است. اینکه خبرنگاران علی‌رغم پیگیری مطالبات دیگران خود چون کوزه‌گران از کوزه شکسته آب می‌نوشند و مطالبات بر زمین مانده‌ای دارند بر کمتر کسی آشنای با فضای رسانه پوشیده است؛ اما همین کمبودها و نیازها نیز نباید باعث شود تا در صورت تطمیع غیر، پشت پا به مملکت و مردم خود بزند و در جبهه‌ای قرار گیرد که آرزویش ناکامی ملت ایران است.
ازاین‌رو هر چقدر شخصیت حضرت مسلم (ع) را واکاوی کنیم در میان انبوه بزرگان و صالحان، الگویی بی‌بدیل و در خور برای خبرنگارانی است که می‌خواهند سالم و سربلند زندگی کرده و با خبررسانی خود گامی برای اعتلای کشورشان بردارند.
پی‌نوشت:
انتهای پیام/ 112
