به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، زلزله ۷.۳ ریشتری «سرپل ذهاب»، اتفاقی بود که مدت‌ها سرخط اخبار کشور شد و احوال مردم منطقه غرب کشور را از حالت عادی خارج کرد. حالا پس از دو سال از وقوع زلزله، برخی مرمت و بازسازی واحد‌های تخریبی و تعمیری به پایان رسیده است و مردم منطقه تقریبا به حالت عادی زندگی نزدیک شده‌اند.
در این رابطه با «جلیل بالایی» مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری کرمانشاه به عنوان فردی که نزدیک‌ترین سمت اجرایی به زلزله را داراست و جامع‌ترین اطلاعات را از وقوع زلزله در اختیار دارد، به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
مشروح این مصاحبه را در ذیل می‌خوانید.
اصلی‌ترین وجه تمایز زلزله «سرپل ذهاب» با سایر زلزله‌های به وقوع پیوسته در کشور چه بود؟
این زلزله دارای وجوه تمایز بسیاری بود؛ اولین وجه تمایز، بزرگی این زلزله بود. این زلزله با بزرگی ۷.۳ دهم در مقایس ریشتر به‌وقوع پیوست که در مقیاس خود کم‌سابقه بود.
دومین وجه، حوزه تاثیر و خسارت این زلزله بود که بیش از ۱۵ هزار کیلومتر مربع را در استان تحت پوشش خود قرار داد که این مساحت شامل ۱۶۲۰ روستا، ۲۲ شهر، هشت شهرستان و دو بخش بود که بیش از ۶۰ درصد مساحت استان کرمانشاه را شامل می‌شود.
سومین وجه تمایز، خسارت ریالی زلزله بود که بر اساس برآورد‌ها، چیزی حدود ۱۱ هزار میلیارد خسارت به استان وارد شد. کافی است برای درک این مساله توجه کنید که بودجه استان کرمانشاه در سال تنها ۸۰۰ میلیارد تومان است و این یعنی چیزی بیش از بودجه ۱۰ سال کل استان. وجه تمایز دیگر این زلزله با سایر زلزله‌های کشور، وقوع زلزله در یک منطقه مرزی بود که حساسیت مساله را دوچندان کرده بود.
حضور جدی رسانه‌های مجازی در یک زلزله، برای اولین‌بار در کشور صورت گرفت؛ به نحوی که احساسات و انتظارات مردم را مستقیم به داخل خانواده‌های ایرانی هدایت کرد، شرایط اقتصادی و تحریم‌ها هم که نوسانات بازار را ایجاد کرده بود جزو این تفاوت‌ها محسوب می‌شود.
چگونه خدمات‌رسانی در این زلزله با این چنین ابعادی کنترل شد؟
حضور رهبر انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) در منطقه و تاکید بر فرصت‌سازی از وقوع زلزله، مهم‌ترین اتفاق پس از زلزله بود؛ از طرفی دیگر، در زلزله سرپل ذهاب تنها دولت پای کای نبود؛ بلکه تمام نظام و کشور به یاری مردم آسیب‌دیده و زلزله‌زده شتافتند و باید توجه داشت که زلزله در منطقه‌ای رخ داد که مردم آن به مقاومت و تحمل سختی‌ها شهره بودند.
عملیات نجات دقیقا از چه زمانی به پایان رسید و روند بازسازی‌ها در منطقه آغاز شد؟
در ساعات اولیه زلزله، ۸۷۱۷ مصدوم توسط ۴۳ بالگرد با ۲ هزار سورتی پرواز از مناطق آسیب‌دیده جابه‌جا شدند و ما پایان عملیات نجات را در ۷۲ ساعت پس از زلزله اعلام کردیم که این زمان یک رکورد در زلزله‌های ایران بود، از طرفی تنها سه روز پس از زلزله، دولت پای کار آمد و تصمیم به تامین منابع برای بازسازی واحد‌های آسیب‌دیده از زلزله کرد.
حجم خرابی‌ها در این زلزله چقدر بود و حجم بازسازی‌ها تاکنون به چه میزان است؟
۱۳۰ هزار واحد مسکونی، خدماتی، صنفی و صنعتی داشتیم که باید تعمیر می‌شدند و تاکنون تعمیر ۱۲۳ هزار واحد از این تعداد به پایان رسیده است. پایان بازسازی مدارس با اتمام ساخت ۸۷ مدرسه شامل ۴۱۵ کلاس درس در مهر اعلام شد. پایان بازسازی ۱۲.۹۵۲ واحد دامی را اعلام می‌کنیم و بازسازی ۵۸۲۰ واحد صنفی تخریبی و تعمیری نیز صورت گرفته است.
بازسازی ۳۷۹۴ واحد خدماتی و تجاری انجام شده و از ۱۶۰ واحد صنعتی آسیب‌دیده در زلزله، تنها ۲۹ واحد باقی مانده است و در آینده نزدیک پایان روند بازسازی در این بخش را نیز به زودی اعلام خواهیم کرد.
در خصوص روند بازسازی واحد‌های مسکونی، به چه میزان به مردم منطقه کمک شده است؟
در جریان زلزله از ۴۵ هزار واحد مسکونی آواربرداری شده است. ۱۹۷ هزار تن سیمان و ۸۷ هزار تن آهن آلات در بین مردم توزیع شد. ۲۵۷۶ واحد از منازل افراد تحت حمایت بهزیستی و ۵۵۳۸ واحد از افراد تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی (ره) بازسازی شده است.
در بحث روانشناسی، بیش از ۲۰۰ هزار نفر مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند، در بحث اشتغال با اختصاص ۶۰۰ میلیارد تومان برای واحد‌های خدماتی، کشاورزی بیش از ۱۸ هزار شغل تثبیت شده است و در کل توجه کنید که پیش از زلزله در این منطقه تنها ۶۲۰۰ پروانه مسکونی وجود داشت؛ اما هم اکنون ۱۲۳۰۰ پروانه ساخت واحد‌های مسکونی به مردم اعطا شده است.
یکی از مسائل مهمی که همچنان به‌عنوان یک مطالبه مطرح می‌شود، مساله مسکن خانوار‌های مستاجرین در زلزله است، سرانجام برنامه دولت در این بخش به چه نحوی است؟
بزرگ‌ترین مشکل موجود در بحث مستاجرین، این است که ما این عزیزان را در یک حالت «خوف و رجاء» باقی گذاشته‌ایم؛ چرا که بر اساس آمار موجود، ۳۲۰۰ خانوار استیجاری داریم که هیچ‌گونه خدماتی از دولت نگرفته‌اند و نه قول قطعی برای اعطای شرایط مسکن به آن‌ها داده شده است و نه این مساله به صورت قطعی رد شده است.
همین مساله باعث شده است که حجم زیادی از خانوار‌های حاضر در کانکس‌ها را مستاجرین تشکیل بدهند، به نحوی که نیمی از ۱۴۰۰ کانکس موجود در منطقه در اختیار مستاجرین قرار دارد و البته بخش دیگر آن در اختیار افرادی است که واحد‌های مسکونی خود را ساخته‌اند و کانکس را برای دریافت کمک از دولت باقی گذاشته و تخلیه نمی‌کنند.
راهکار‌های موجود در رفع مشکل مستاجرین در منطقه به شکل است؟
اولین طرح این است که وزارت راه مسکن و شهرسازی زمین لازم را تامین و در اختیار مستاجرین قرار دهد که به نظر می‌رسد انجام این امر از توان این وزارتخانه خارج است، راهکار دوم این بود که ودیه مسکن برای مستاجرین فراهم شود تا این عزیزان کمافی سابق بتوانند منزلی اجاره کرده و به زندگی خود ادامه دهد که این امر محقق شده است و راهکار اصلی این است که مستاجرین نیز خود بتوانند زمینی تهیه کرده و همانند سایر مالکین از مزایای بازسازی مسکن بهره‌مند شده و یک واحد مسکونی با حمایت نهاد‌های فعال احداث کنند.
یکی از بزرگ‌ترین مسائل مطرح شده در روند بازسازی، نظارت بر حسن انجام کار است؛ چگونه اطمینان حاصل می‌کنید که ساختمان‌های جدیدالاحداث به‌صورت مقاوم ساخته می‌شوند؟
یکی از نعمت‌های که زلزله سرپل وجود داشت، پس لرزه‌های این زلزله بود که قدرت ۱۵ مورد از آن‌ها بالاتر از ۵ ریشتر بود و در یکی از این پس لرزه‌ها، شاهد وقوع زلزله ۶.۴ دهم در مقیاس ریشتر بودیم که در این پس لرزه‌ها هیچ‌گونه تخریب و یا مصدومی گزارش نشد و این مساله گواهی می‌دهد که ساختمان‌های احداث شده مقاومت لازم را دارند.
از طرف دیگر هر واحد مسکونی احداث شده دارای پروانه ساخت و ناظر فنی بود و تا ناظر فنی ساختمان تایید نمی‌کرد، هیچ قسطی آزاد نمی‌شود. از طرفی به‌صورت منظم بازدید‌های میدانی و بررسی مستندات توسط بنیاد مسکن انجام می‌شود.
مساله امهال وام‌های مناطق زلزله‌زده یکی از سئوالاتی است که مطرح می‌شود، رویکرد دولت در این مساله به چه شکل است؟
براساس بند ۶ قانون تسریع مصوب مجلس شورای اسلامی، حداکثر مدت امهال وام ۲ سال در نظر گرفته شده و این بدان معنی است که هرگونه افزایش مهلت نیازمند مصوب مجلس است.
پس کسانی که خواهان این مساله هستند باید مسائل خود را با نمایندگان مجلس مطرح کنند. از طرفی یک سئوال مهم را مطرح کرد که امهال به نفع استان است و یا یک شعار سیاسی است که برخی احساسیون یا سیاسیون مطرح می‌کنند؟ برای پاسخ به این سئوال بهتر است وضعیت وام‌های موجود را بررسی کنیم.
در مناطق زلزله‌زده چند دسته وام اعطا شده است. دسته اول واحد‌های اشتغال هستند که از روز بهره‌برداری بازپرداخت آن‌ها شروع می‌شود، دسته دوم وام‌های ۱۰ میلیونی معیشتی هستند که پس از شش‌ماه تنفس با بازه بازپرداخت ۷ ساله در حال پرداخت بازپرداخت هستند، دسته سوم وام‌های تخریبی هستند که که دوره بازپرداخت ۱۵ ساله دارند و با این شرایط به نظر نمی‌رسد امهال وام‌ها سودی برای استان و مناطق زلزله‌زده داشته باشد.
ابتکار عمل در موضوع امهال در دست مجلس قرار دارد و با توجه به مدت زمان باقی مانده، به نظر نمی‌رسد مجلس برنامه‌ای داشته باشد. مسکوت ماندن این حجم از اعتبار در بین مردم به نفع استان نیست و باید این اعتبارات بازپرداخت شده و به روند تولید و اشتغال در استان کمک کند.
حضور سلبریتی‌ها را در زلزله «سرپل ذهاب» چطور دیدید؟
حدود ۱۱ شخصیت و موسسه در بحث ساخت‌وساز مناطق زلزله‌زده وارد عمل شده‌اند؛ اما باید در نظر داشت که مجموع واحد‌های احداث شده توسط آن‌ها، ۴۲۰ واحد خواهد بود که یک درصد از کل واحد‌های احداثی را شامل می‌شود.
در بحث احداث مدارس، خیرین مدرسه‌ساز ۹۰ میلیارد کمک کرده‌اند که عدد قابل قبولی است. در بحث احداث واحد‌های بهداشتی، خیرین کمک قابل توجه‌ای داشته‌اند؛ اما در بحث احداث منازل مسکونی، فرآیند اجرا به نحوی دیگر بوده است؛ به شکلی که خیرین سیمان و آهن را از دولت گرفته‌اند. حدود ۲۵ میلیارد برای احداث واحد‌های مسکونی هزینه شده است که از این مبلغ ۱۹ میلیارد را دولت پرداخت کرده است و ۶ میلیارد را شخصیت‌ها پرداخت کرده‌اند.
حال با توجه به این آمار، یک سئوال مطرح است که آیا حضور شخصیت‌ها در روند بازسازی مناطق زلزله زده موثر است؟ جواب آری است، اما این کمک‌ها باید به صورت ارزیابی شده و بر اساس ضوابط باشد.
رویکرد دولت در خصوص بیش از ۱۸ هزار کانکس موجود در منطقه زلزله‌زده، باتوجه به هزینه جابه‌جای آن‌ها، به چه شکل است؟
به صورت مسلم و قطعی، تمامی کانکس‌های موجود در مناطق زلزله‌زده باید جمع‌آوری شوند؛ چراکه روند عادی‌سازی باید هرچه سریع‌تر در این منطقه انجام شده و مردم از پارک‌ها، پیاده‌رو‌ها و سایر اماکن عمومی تحت اشغال کانکس‌ها به راحتی استفاده کنند.
تاکنون بیش از ۸۵ درصد از ۱۸ هزار کانکس موجود در مناطق زلزله‌زده جمع‌آوری شده و یا تعیین تکلیف شده است؛ البته برخی از ساکنین منطقه به خصوص مناطق روستایی از کانکس‌های موجود جهت انبار علوفه یا نگهداری دام و یا سایر استفاده‌های روستایی بهره‌برداری می‌کنند و یا برخی از ساکنین مناطق شهری، از ترس محروم شدن از کمک‌های اعطایی، علی‌رغم تهیه مسکن، کانکس خود را تخلیه نمی‌کنند؛ اما رویکرد قطعی جمع‌آوری تمامی کانکس‌ها به هر هزینه‌ای به‌خصوص از مناطق شهری است.
به‌عنوان آخرین سئوال؛ بدترین خاطره و بهترین خاطره دو سال اخیر در جریان زلزله «سرپل ذهاب» برای شما چه مساله بوده است؟
در جریان زلزله سرپل ذهاب ما ۱۴ نفر را داشتیم که به‌صورت همزمان پدر، مادر و منزل خود را از دست داده بودند. برخورد با این کودکان یک خاطره تلخ برای ما بود و هم‌اکنون پس از دو سال شاهد هستیم که تمامی این ۱۴ نفر دارای سرپناه شده‌اند و علاوه بر خانه ۱۰۰ میلیون تومان کمک بلاعوض جهت ایحاد منبع درآمد نیز به آن‌ها اعطا شده و این مساله یک خاطره خوب برای من محسوب می‌شود.
منبع: فارس
انتهای پیام/ 113
