به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، «مریم مجتهدزاده» رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس، از زنان مبارز و فعال و پویای قبل و بعد از انقلاب و دارای مسئولیت‌های مختلف بعد از انقلاب اسلامی ازجمله ریاست مرکز امور زنان، معاونت زنان و امور خانواده ریاست جمهوری و نامزد شدنشان به‌عنوان یکی از 10 زن تأثیرگذار بر خبرساز ایران در سال 1391، بر این باور است که نقش زنان در دفاع مقدس از دو حیث تاریخی حائز اهمیت است. یکی پرداختن به نقش همسری که این زنان در تاریخ دفاع مقدس داشته‌اند و دیگری پرداختن به حضور زنان در دفاع مقدس و اهمیت آن در تاریخ‌سازی این سرزمین است.
وی با برشمردن آسیب‌های بازکاوی نقش زنان در دوران دفاع مقدس، بیش از 10 مورد از این آسیب‌ها را ذکر می‌کند که باید در راستای شفاف‌سازی نقش بانوان در هشت سال حماسه از آن ذکر کرد.
گفت‌وگویی که در ادامه می‌خوانید پیش از این در ماهنامه فرهنگ پایداری منتشرشده است.
سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس چه وظایفی در حوزه تدوین و نشر فرهنگ پایداری و فعالیت‌ها و اقدامات زنان بر عهده دارد؟
این سازمان در سال 1392 با هدف بهره‌برداری ظرفیت‌سازی از آثار و ارزش‌های حضور و نقش‌آفرینی و مشارکت زنان در دفاع مقدس برای تحقق و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و ثبت و حفظ این حماسه‌های جاودانه تشکیل شد.
بخشی از اهداف مهم در تبیین حضور و مشارکت زنان و خانواده‌های معظم ایثارگر در عرصه‌های دفاع مقدس دیده‌شده است ارتقاء منزلت و جایگاه معنوی آنها در جامعه و ترویج و انتقال فرهنگ ایثار و مقاومت جهاد و شهادت در ابعاد عمومی ملی و جهانی از دیگر اهداف این سازمان است اهم وظایف و مأموریت‌های این سازمان را می‌توان در چند محور عمده دسته‌بندی کرد.
سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای سبز نشر و بهره‌برداری از آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس و انقلاب اسلامی، تعیین و مفهوم‌سازی مبانی از فرهنگ صبر و ایثار شهادت مقاومت و پایداری زنان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگرفته از اسلام ناب محمدی نهضت فاطمی حماسه عاشورای حسینی و فرمایشات حضرت امام خمینی و رهبر معظم انقلاب اسلامی، برنامه‌ریزی در جلب مشارکت همکاری و بهره‌مندی از توان دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی غیردولتی سازمان‌های مردم‌نهاد و بخش خصوصی در حفظ نشر و ارزش‌های زنان ایثارگر و خانواده‌های ایثارگران در دفاع مقدس و انقلاب اسلامی، الگوسازی طراحی هدایت و راهبری جامعه در بهره‌مندی از سیره عملی و الگوساز زنان ایثارگر به‌عنوان گروه‌های مرجع از مأموریت‌های سازمان مشارکت زنان است.
این سازمان امروزه با بهره‌گیری از ظرفیت‌های اساسی در حوزه زنان و خانواده یک‌سو و ظرفیت‌های گنجینه دفاع مقدس از سوی دیگر می‌کوشد تا یک تعامل هدفمند میان ساختارها و برنامه‌ها نسبت به انجام مأموریت‌های خویش برنامه‌ریزی متناسب را به عمل آورد.
در حوزه فعالیت بانوان در دفاع مقدس به کدام مقاله‌ها پرداخته شده و کدام بخش‌ها کمتر و یا اصلاً توجه نشده است؟
نقش زنان در دفاع مقدس از روحیه تاریخی حائز اهمیت است یکی پرداختن به نقش و اثری که این زنان در تاریخ دفاع مقدس داشته‌اند و دیگری پرداختن به حضور زنان در دفاع مقدس و اهمیت آن در تاریخ‌سازی این سرزمین است پرداختن به نقش زنان در تاریخ دفاع مقدس همواره باید با نگاه به این دو بعد و ملحقات آن صورت گیرد. در حال حاضر ما در هر دو حوزه نیازمند شناخت و مباحث علمی روزافزون هستیم.
از یک‌سو باید با توجه بیشتر به جایگاه و اثر زنان در دفاع مقدس مختصات حضور این نقش را بشناسیم و در ثبت و ضبط و نشر آن بکوشیم و از سوی دیگر با معاصرسازی این نقش الهام نقش حرکت زنان در حیات اجتماعی باشیم اکنون ما در گردنه‌های مرتبط با هر دو مسیر قرار داریم که امروزه در موضوعاتی نظیر تاریخ شفاهی زنان در دفاع مقدس و الگوسازی‌های با آن اقدامات خوبی صورت گرفته است.
اما باید به چند راه نرفته نیز توجه بیشتری کنیم توجه به فرهنگ دینی و نقش زنان در آن زیسته‌ای مختلف در دفاع مقدس یکی از این عرصه‌ها است که به خود الگوسازی باید به آن توجه بیشتری کنیم. از سوی دیگر شناخت عالمانه نقش‌های اجتماعی زنان در دفاع مقدس و عدم تعارض آن با نقش‌های خانوادگی هویت فردی و کرامت زن یکی از موضوعاتی است که جایگاه نقد و بررسی علمی را به خویش اختصاص داده است.
گام‌های ابتدایی ما در پرداختن به نقش زنان در دفاع مقدس و روش‌شناختی انتقال آن به جامعه معاصر باید با اقدامات جدی و به‌روز مبتنی بر فرهنگ بومی و یا حتی محل‌های با تدوین برنامه‌های متناسب باقوت و تمرکز بیشتری پیش رود.
مهم‌ترین خبرهای فعالیت سازمان در نشر مکتوب و حضور بانوان در عرصه‌های دفاع مقدس چه بوده است؟
موضوع زنان و خانواده در جمهوری اسلامی ایران یک موضوع مهم و صاحب اثر است پرداختن به نقش زنان در عرصه‌های مختلف همواره یک دغدغه در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده و زنانی که با نقش انگیزشی و الگو بخش خویش در تربیت نسل‌ها و جامعه بسیار مؤثرند.
زنانی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان دادند که می‌توان عفیف بود محجبه بود و در متن و مرکز بود این منظومه فکری رهبری در کنار تأکیدات وافر ایشان در پرداختن به موضوع دفاع مقدس یک طرح پویا و نقشه راه با مختصات دقیق را برای ما معین ساخته است.
امروز پرداختن به موضوع زنان در دفاع مقدس در حوزه‌های گوناگون فرهنگی ادبی هنری و اقتصاد نیازمند یک غور جدی و تفحص عمیق در میان صدها موضوع بکر و ناب است نیازمند نوعی نگاه جهادی که مقتضیات زمان را به‌خوبی می‌شناسند و با مخاطب و نیازهای او آشناست. ادبیات دفاع مقدس و انسان‌شناسی زن در این ادبیات باید با واقع‌نگری و توجه به آرمان‌های زن مسلمان توأم شود.
روایات منتشرشده از زنان در دفاع مقدس امروز کم‌کم به مرزهای روشن‌بینی نزدیک می‌شود و البته ما برای رسیدن به یک سطح فناوری از این روایات هنوز به تلاش بیشتری نیاز داریم.
مهم‌ترین آثار منتشر شده در سازمان مشارکت زنان کدام کتاب‌ها است و میزان استقبال را چگونه می‌بینید؟
سازمان زنان از ابتدای تشکیل تاکنون با محوریت قرار دادن نقش زنان در استان‌های مختلف و شناخت فرهنگ بومی مرتبط با این نقش از طریق هماهنگی با استان‌ها نسبت به انتشار تعداد 47 اثر در حوزه زنان و دفاع مقدس در سطح ستادی و تدوین انتشار تعداد ۴۱۸ عنوان در سطح استان‌ها اقدام کرده است.
با توجه به اینکه موضوع زنان و دفاع مقدس در آثار مکتوب به‌تازگی در این حجم و اندازه مورد توجه قرار گرفته است به نظر می‌رسد مخاطب تخصصی خویش را خواهد یافت و چنانچه هم اکنون برخی از این آثار منتشره در زمره آثار منتخب حوزه دفاع مقدس به شمار می‌رود.
موانع نشر و توسعه فرهنگ پایداری در سطح جامعه چیست؟
فرهنگ پایداری هم به لحاظ موضوع و هم حوزه اثر آن یک مقوله متناسب با انگیزش‌های انسانی و فطرت اوست. بدین معنا که اگر فعالیت‌های مرتبط با این موضوع به‌درستی شناخته شود و مورد بحث قرار گیرد خودبه‌خود شاهد اثرگذاری این برنامه‌ها در سه سطح فرد خانواده و اجتماع هستیم امروزه نشر فرهنگ پایداری از چند جهت نیازمند تلاش جدی برای برون‌رفت از چالش‌های موجود است که می‌توان به این موارد اشاره کرد؛
خلق محتوا و موضوعات بکر مرتبط با فرهنگ پایداری ویژه اقشار و گروه‌های مختلف در حیات اجتماعی، تربیت نیروی انسانی متعهد و متخصص در حوزه‌های مختلف با محوریت فرهنگ پایداری، کمبود منابع سرمایه‌ای در حوزه‌های مختلف و تلاش سازمان‌یافته دشمن در معکوس جلوه دادن اقدامات و تلاش‌های صورت گرفته، علاوه بر این چهار موضوع ما با موضوعات میانی و الحاقی دیگری نیز مواجهیم که ناشی از تداخل دوگانه این عواملند.
دفاع مقدس ما در بخش حضور بانوان با سایر جنگ‌ها چه تفاوت‌ها و تمایزاتی دارد؟
ساختار هویتی زن در فرهنگ دینی ساختاری مبتنی بر شناخت تحقیق از هندسه روحی و جسمی زن است ساختاری که در آن به نام افزایش مشارکت و یا نرخ مشارکت و یا اشتغال بر اساس شاخصه‌های غربی، زن را وارد ناکجاآباد کار نمی‌کند، بلکه زن را به‌مثابه یک ریحانه ارجمند و توانا می‌بیند که هرگز صلاح نیست او را به مشاغل جعلی و مخل ساختار هویتی‌اش مشغول سازد.
سوگمندانه امروز تفکر غربی همواره استعمارگر به دنبال استعمار هویت این زن مسلمان است. می‌خواهد او را بی‌محابا به هر میدانی وارد کند به هر شغل جعلی و منافی هویت خویش، واردش کند تا بتواند در استثمار شخصیتی او موفق باشد.
این یک راهبرد قدیمی برای حصر هویتی زن در تفکر غربی است استراتژی که شعار و ظاهرش را با کلیدواژه نظیر رهایی و آزادی رسیدن به مناسب افزایش مشارکت اجتماعی و نظایر آن آمیخته می‌کند تا بتواند زن را مستعمره خویش کند.
یک راه کهنه استعماری است که هر از گاهی با یک موضوع سیاسی اجتماعی اقتصادی زنان را در پارادوکس‌های باطلش قرار می‌دهد. حفظ هویت زن و حفظ کرامتش در ساختار فرهنگ دینی یک اصل است. اتفاقاً الآن ما مطالبه‌گریم که چرا زن غربی را وارد هر جایگاه تنزل یافته و بی‌هویتی ساخته‌اند تا ثابت کنند زن غربی زن آزاد است. به فرموده رهبر معظم انقلاب از این تفکر طلبکاریم. زن مسلمان در دوران جنگ ثابت کرد با شور و عاطفه و البته رشادت و جهاد در سخت‌ترین میدان‌ها حاضر بوده و هست.
زنان در دوران دفاع مقدس نشان دادند که می‌توان با آمیزه‌ای از کرامت، توجه به خانواده و مناسبات و نقش‌های اجتماعی یک هندسه معرفتی عظیم را برای حضور زن مسلمان شکل داد که قابل مقایسه با هیچ‌یک از ساختارهای حضور زنان در جوامع شرقی و غربی نیست. منزلتی که زنان حاضر در میدان و به‌طور کلی خانواده‌های معظم شهدا و ایثارگران در دوران دفاع مقدس برای خود ساختند ناشی از همین تفاوت‌ها در ایدئولوژی و عملکردهاست.
انتهای پیام/ 161
