گروه بینالملل دفاعپرس: تنش در روابط آمریکا و عربستان به حدی رسیده است که «بابی گوش»، روزنامهنگار آمریکایی از آن با عنوان «بنبست در روابط» یاد میکند. او درمقالهای که اخیرا در بلومبرگ منتشر کرده تاکید میکند، ترامپ برای کنترل بنسلمان او را تهدید به خروج تمام نظامیان آمریکایی از عربستان کرده است. این حجم از تیرگی روابط در سیاست خارجی ترامپ نسبت به عربستان طی چهار سال اخیر کم سابقه بوده و نشان میدهد ترامپ در حال تغییر بخشهایی از استراتژی سیاست خارجی خود در مورد عربستان است.
اولین سفر ریاست جمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۶ به عربستان سعودی با سازوبرگ پروپاگندای دو کشور انجام شد. آن زمان بن سلمان از سران پنجاه کشور برای نشستی با حضور ترامپ به منظور مشارکت در مبارزه با تروریسم دعوت کرد. علیرغم شعارهای پرطمطراق دو طرف، اما هدف اصلی، قراردادی ۱۱۰ میلیاردی برای فروش اسلحه به عربستان بود. از این زمان عربستان وارد بازی جدیدکاخ سفید شد.
بن سلمان جوان و کم تجربه سرمست از وعدههای ترامپ به سرعت قطر را محاصره و جنگ در یمن را تشدید کرد. جاه طلبی بن سلمان به این موارد محدود نماند، گروگان گرفتن سعد حریری در خاک عربستان برای نقش آفرینی در تحولات لبنان، ترور جمال خاشقچی در خاک ترکیه، بازداشت شاهزادگان سعودی و انحصار قدرت، تنش در لیبی، تشدید لفاظی علیه سایر قدرتهای منطقه نظیر ترکیه گوشه کوچکی از بلندپروازیهای بن سلمان بود که با تکیه بر حمایتهای غیر واقع بینانه ترامپ صورت میگرفت. اما ترامپ به دنبال پول سعودیها و جبران ضرر هفت تریلیون دلاری آمریکا از حضور در خاورمیانه از یک طرف و استفاده از عربستان به عنوان ضلع سوم پیش برد طرح صلح موسوم به معامله قرن بود.
طی چند سال گذشته بلندپروازیهای بن سلمان یکی پس از دیگری به شکست انجامیده و در نهایت در سال چهارم ریاست جمهوری ترامپ، او با تحقیرآمیزترین لفاظیها بنسلمان را مجبور به تن دادن به توافق نفتی با روسیه برای کاهش تولید نفت کرد.
قبل از حضور ترامپ در کاخ سفید، سرنخهایی وجود داشت که به صورت واقع بینانه نشان میدهد عربستان و آمریکا علیرغم سیاستهای اعلامی، در عمل نمیتوانند روابط راهبردی باثباتی داشته باشند، در زمان اوباما گزارش ۲۸ صفحهای از حادثه ۱۱ سپتامبر به عنوان بزرگترین حادثه تروریستی داخل آمریکا، حکایت از دست داشتن خاندان سعودی و ارتباط آنها با هواپیماربایان داشت. به علت ملاحظات سیاسی و تهدید عربستان به خارج کردن سرمایههای خود از آمریکا، اوباما این گزارش را از حالت طبقهبندی خارج نکرد. اما جریانی در کنگره علیه عربستان توسط افرادی نظیر «باب گراهام»، سناتور سابق ایالت فلوریدا و «والتر جونز» نماینده ایالت کارولینای شمالی شکل گرفت و خواستار محدویتها و تحریمهایی علیه عربستان بودند.
بابی گوش در مقاله اخیر خود در بلومبرگ تاکید میکند: «بن سلمان از سوی تمام محافل در آمریکا به دلیل چند پرونده از جمله جنگ یمن و بازداشت فعالان زن سعودی و ترور جمال خاشقچی مورد هدف قرار گرفته است. بن سلمان در سال ۲۰۲۰ هیچ دستاوردی نخواهد داشت.» چند روز قبل نیز پایگاه «بازفید» در گزارشی نوشت: «دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا در تلاش هستند لایحهای را به تصویب برسانند که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور جمهوریخواه آمریکا را ملزم میکند یافتههای محرمانه درباره نقش حکومت عربستان سعودی در قتل «جمال خاشقچی» روزنامهنگار سعودی را منتشر کند.»
مجلس سنای آمریکا که اکثرا هم حزبیهای ترامپ هستند در خرداد ماه سال گذشته لایحه ممنوعیت فروش سلاح به عربستان و چند کشور عربی را تصویب کردند. ترامپ که قبل از آن فروش هشت میلیارد اسلحه به عربستان را کلید زده بوده این لایحه سنا را وتو کرد، اما مساله مهم آنجا بود که ترامپ به خاطر بن سلمان با هم حزبیهای خود در سنا دچار چالش شد و این تضعیف جایگاه سیاسی مطلوب ترامپ نبود.
ترامپ که در جنگ نفتی روسیه و عربستان، صنعت نفت شیل اویل آمریکا را در آستانه ورشکستگی میدید، لفاظیهای تندی علیه عربستان انجام داد و این کشور را تهدید به قطع واردات نفت و وضع تعرفههای جدید کرد. همزمان با این تهدیدات، «بیل کسیدی» سناتور جمهوریخواه ایالت لوئیزیانا طرحی را در سنا پیشنهاد داد که به موجب آن ۳۰ روز پس از تصویب این لایحه، نیروهای آمریکایی از عربستان سعودی خارج شوند. او در توجیه این طرح گفت: «خارج کردن نیروهایی که برای حفاظت از دیگران مستقر شدهاند، این نکته را خواهد فهماند که دوستی و حمایت یک خیابان دوطرفه است.» پس از آن «کوین کریمر» سناتور جمهوریخواه نیز از ترامپ درخواست کرد تا نیروهای آمریکایی و سامانه پدافند هوایی پاتریوت را از عربستان سعودی خارج کند. هفته گذشته رویترز گزارش داد: «ترامپ در گفتوگوی تلفنی با بن سلمان تهدید کرده بود که او در وضعیت فعلی امکان مقابله با قانونگذاران آمریکایی برای تصویب قانون خروج نظامیان آمریکایی از عربستان را ندارد.»
هم داستان شدن سنا و کاخ سفید علیه عربستان زنگ خطری جدی برای ریاض و بن سلمان است؛ چنین همسویی در دوره ریاست جمهوری ترامپ کم سابقه بوده است. این خطر از جایی برای روابط سعودیها با واشنگتن مخاطره آمیزتر است که نمایندگان و سناتورهای دموکرات به طور طبیعی در شرایط فعلی با هر طرحی که به محدود شدن روابط آمریکا با سعودیها منجر شود موافقت خواهندکرد.
براساس گزارش رسانههای آمریکایی: «تهدیدات تلفنی ترامپ به قدری شدید بوده که بن سلمان در شوک فرو رفت و از معاونان خود خواست اتاقش را ترک کنند.» این تهدیدات آینده قدرت بن سلمان را نیز با چالش جدی مواجه میکند. عربستان نیز ثابت نموده در شرایط تنگنای سیاسی روابط راهبردی ادعایی با آمریکا را کنار گذشته و دست کمک به سوی سایر قدرتها دراز میکند. پس از حملات آرامکو در سال گذشته و تردید در مورد حمایت آمریکا، سعودیها از چین درخواست کمکهای نظامی نمودند. همچنین اوایل آذرماه، عربستان میزبان مانور مشترک سه هفتهای نیروهای ویژه دریایی ارتشهای عربستان و چین تحت عنوان «شمشیر آبی» در پایگاه دریایی ملک فیصل ارتش در شهر جده بود. از سوی دیگر سفر پوتین در سپتامبر سال گذشته به عربستان در ده سال اخیر کم سابقه بود که قراردادهایی به ارزش صدها میلیون دلار امضا نمودند. این سفر در حالی صورت گرفت که ترامپ بارها در تنشهای عمدی درخلیج فارس درسال گذشته ثابت نموده بود فقط به دنبال پول سعودیهاست. عربستان قبلا به دنبال خرید سامانههای اس ۴۰۰ روسی بود که به دلیل فشارهای آمریکا از خرید آن منصرف شده بود بنابراین همچنان امکان روی آوردن به تسلیحات روسی وجود دارد.
انتهای پیام/ 411