به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، قیام ۱۵ خرداد یکی از وقایع حساس و تاثیرگذار در جریان قیام علیه رژیم پهلوی و سلطه این رژیم در کشور است که برخی محققان آن را پیش‌زمینه و آغازگر جریان انقلاب اسلامی ایران می‌دانند.
در این واقعه امام خمینی (ره) به لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید رژیم پهلوی اعتراض کرد و با سخنرانی و روشنگری مردم را در جریان اقدامات رژیم شاه قرار داد. ایشان با همراه کردن اقشار مختلف مردم جرقه‌های یک انقلاب را زد تا در دهه بعد به صورت یک حرکت کامل و جریان‌ساز به انقلاب اسلامی ایران ختم شود.
در طی چند ماه تا روز ۱۵ خرداد اتفاقات مهمی کشور را در برگرفت. حادثه خونین فیضیه، جریان لایحه انجمن‌های ایالتی ولایتی، تصمیمات اتخاذ شده جدید از سوی دولت وقت و رژیم شاه باعث خشم مردم و روحانیون شده بود. این جریانات در نهایت به قیام روز ۱۵ خرداد و دستگیری امام خمینی (ره) انجامید. حمایت‌های مردم از امام خمینی (ره) و شکل‌گیری تظاهرات در شهر‌های مختلف کشور باعث آشکار شدن خشم عمومی از اقدامات رژیم وقت شد و به دنبال آن سرکوب خونین مردم لکه ننگی را بر دامن رژیم شاه گذاشت. این قیام بستر حضور حماسی مردم در صحنه‌های مختلف به منظور حمایت از کشور و اسلام را فراهم کرد و فداکاری و ایثار و ازخودگذشتگی مردم را به نمایش گذاشت.
امام (ره) از کشتار مردم بی‌اطلاع بود چرا که او را به زندان برده بودند و پس از آزادی از حبس، اخبار به ایشان رسید. ایشان در سخنرانی تاثیرگزاری در جمعی فرمودند: «خدا می‌داند که مرا اوضاع ۱۵ خرداد کوبید (گریه شدید حضار). حالا هم که این جا آمده‌ام از قیطریه، مواجه هستم با یک منظره‌هایی؛ با بچه‌های کوچک بی‌پدر (گریه شدید حضار)، با پدر‌های جوان از دست داده با مادر‌های جوان مرده، با زن‌های برادر مرده، با پا‌های قطع شده، (گریه شدید حضار)، با افسردگی‌ها. این‌ها علامت تمدن آقایان است و ارتجاع ما!».
ایشان در جایی ناراحتی خود را از کشتار بی‌رحمانه مردم عنوان کرده و گفته اند: «ملت تا عمر دارد غمگین در مصیبت ۱۵ خرداد است. ۱۵ خرداد ننگ ملت بود، زیرا از پول همین ملت اسلحه تهیه شد و با این اسلحه مردم را کشتند.»
آتش زیرخاکستر
حضرت امام (ره) در جای دیگری از این واقعه اینطور یاد کرده‌اند و به لزوم یادآوری آن اشاره داشته‌اند: «یادتان نرود که ما یک ۱۵ خرداد داشتیم. ۱۵ خرداد مبدأ نهضت اسلامی ایران است. وقتی که فریاد اسلام‌خواهی مردم کشور ما در ۱۵ خرداد به گوش آمریکا رسید، وقتی که برای اولین بار غرور آمریکا و اقتدار و ابرقدرتی او در اعتراض به مصونیت کارگرانش در ایران شکسته شد و آمریکا متوجه اقتدار و رهبری علما و روحانیت اسلام و عزم جزم و اراده پولادین ملت ایران برای کسب آزادی و استقلال و رسیدن به نظام عدل اسلامی گردید، به نوکر بی‌اراده و وطن‌فروش و فرومایه خود محمدرضاخان دستور داد که صدای اسلام‌خواهی ملت را خاموش کند و همه دیدیم که خائنان و سرسپردگان، در این مأموریت لحظه‌ای درنگ ننمودند و به نام آزادی از کشته‌های این ملت پشته‌ها ساختند و در و دیوار کشور ما را از فیضیه گرفته تا دانشگاه و از دانشگاه تا کوچه و بازار و خیابان و از خیابان تا مسجد و محراب، به خون عزیزان و جوانان تکبیرگوی پیرو خدا و رسول خدا رنگین کردند.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) نیز درباره تأثیر قیام ۱۵ خرداد در پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ می‌فرمایند: «۱۵ خرداد یک شعله‌ای بود که اگر چه دیری نپایید، اما آتش‌گیره‌های واقعی و ماندگار را روشن کرد. همان طوری که وقتی چند تا هیزم حسابی را می‌خواهند آتش بزنند، یک شعله مفصلی باید درست بکنند تا (هیزم‌ها آتش) بگیرند. وقتی گرفت، از فاصله ۱۰۰ متری هم گرم می‌کند و از دور دیده می‌شود. اما این شعله نمی‌ماند، یک مقدار که گذشت این شعله فرو می‌نشیند. آدم‌های ظاهربین خیال می‌کنند تمام شد، اما آدم‌های واقع‌بین می‌فهمند که آتش شروع شده است؛ زیرا آن هیزم‌های پر حجم، تازه روشن شده است. آن‌ها شعله ندارند، اما آتش ماندگار است. ۱۵ خرداد هم اینطور بود. آتش خرداد دو روزه نشست، اما آن هیزم‌های اصلی انقلاب (آتش) گرفت؛ حرکت‌های زیرزمینی شروع شد؛ اندیشه حرکت مسلحانه در میان انقلابیون راه یافت. روحانیونی که تا قبل از مبارزات [سال] ۴۱، اصلاً به فکر مبارزه نبودند و بعد از آن هم مبارزاتشان جنبه شعاری و منبری و سخنرانی داشت، به فکر تشکّل افتادند. اولین تشکیلات انقلابی یک عده روحانی، بعد از ۱۵ خرداد تشکیل شد که اساس آن یازده نفر بود که جز و آن ۱۱ نفر (آقایان) منتظری، ربانی شیرازی، بنده، هاشمی، مصباح، آقای قدوسی، آذری قمی و امینی نجف آبادی بود.»
واکنش رئیس دانشگاه الازهر به قیام ۱۵ خرداد
جالب است که در آن زمان با وجود محدودیت رسانه‌ها، اما بازتاب محدودیت و فشار بر روحانیون ایرانی و سرکوب قیام ۱۵ خرداد تا دانشگاه الازهر مصر هم رسید و موجب واکنش علمای این دانشگاه شد. شادروان شیخ محمود شلتوت رئیس دانشگاه الازهر مصر نیز اطلاعیه‌ای به این مضمون صادر کرد:
«مسلمانان! ما در آستانه دوره‌ای به سر می‌بریم که در آن، برخی از مردم را زرق و برق‌های تمدن و لذت‌ها و تجملات زندگی سرگرم و از دین غافل گردانیده است. در این دوره، جریان‌های تبلیغاتی شوم و تجاوزاتی آشکار رخ می‌دهد که قربانیانش علمای اسلام در ایرانند. آن رادمردانی که برای راه خدا و از دینش پاسداری می‌نمایند و جرمی جز این ندارند که تعلیمات الهی را باز می‌گویند.
مسلمانان اقدام به نجات مظلوم کاری است که اسلام واجب گردانیده است. علمای اسلام و روحانیون ایرانی بار‌ها مورد ظلم و ستم قرار گرفته‌اند و بار‌ها زندانی شده‌اند. مسلمانان! دست تجاوز به روی علمای دین و روحانیون دراز کردن، جنایتی در حق اخلاق است و داغ ننگی بر پیشانی ملت و بر چهره بشریت. هان! به شما مسلمانان هشدار می‌دهم، به مسلمانان همه کشورها، این تجاوز و دست‌درازی بی‌شرمانه را به سادگی نگاه نکنید و با تمام نیرو برای نجات علمای ایران از چنگال دژخیمان دیکتاتور ایران مبارزه کنید و به ستمکاران تکیه نکنید که آتش دوزخ گریبانتان را خواهد گرفت.»
انتهای پیام/ 141
