به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، مساله پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت که ایران و عراق را ملزم به پذیرش آتش‌بس می‌‌کرد، از مسائل مهم تاریخ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی‌‌ایران است که بعد از گذشت سه دهه هنوز زوایای آن به روشنی مورد بررسی قرار نگرفته است.
عده‌ای آن را مانند خود جنگ، تحمیل شده قلمداد و عده‌ای نیز آن را دیرهنگام توصیف می‌‌کنند. در آثار نمایشی نیز شاهد نگاه‌های متفاوت و گاه متناقضی هستیم که اصل مساله را در شبهه فرو می‌‌برد.
در کتاب «تصویب قطعنامه 598، زمینه‌های سیاسی و نظامی» تالیف «علیرضا لطف‌الله‌زادگان» به تفصیل به حوادثی که منجر به پذیرش قطعنامه از سوی ایران شد، پرداخته شده است. در آستانه 27 تیر، سالروز پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت، بخش‌های از آن را در ادامه می‌‌خوانید:
وقتی آمریکایی‌ها نمی‌دانند چه کند
«جورج بال معاون وزارت امور خارجه آمریکا در دوران «کندی» و «جانسون»، ضمن انتقاد شدید از تصمیمات ریگان برای دخالت نظامی در خلیج فارس، برخلاف استرنر و بلاک، وقایع و شرایط کنونی را مبنای تصمیم دولت‌مردان آمریکایی قلمداد می‌‌کند و عملکرد جانب‌دارانه دولت آمریکا از عراق را مورد انتقاد قرار داده و همکاری با شوروی را برای برقراری صلح در منطقه، توصیه می‌‌کند. وی در مقاله‌ایی می‌‌نویسد:
«با اینکه عراق به کشتی جنگی آمریکا حمله کرده و دو سوم حملات علیه کشتی‌های تجاری و نفت‌کش‌ها در خلیج فارس، توسط عراق صورت گرفته است، ولی ریگان، انگار تئاتر بازی می‌‌کند و می‌‌گوید برای جلوگیری از کنترل ایران بر آب‌های خلیج فارس و آزادی رفت‌وآمد کشتی‌ها، به این منطقه نیرو گسیل می‌‌دارد.»
جورج بال در ادامه مقاله تأکید می‌‌کند که دو ابرقدرت خواستار برقراری آرامش در منطقه هستند و هر دو، ایران را در روبروی خود دارند و می‌‌دانند که در صورت پیروزی ایران بر عراق، ناآرامی به جمهوری‌های مسلمان‌نشین شوروی راه خواهد یافت و بحران افغانستان تشدید میشود. پیروزی ایران در جنگ، روند بنیادگرایی اسلامی در منطقه را تشدید خواهد کرد و باعث ساقط شدن حکومت‌های عربی طرف‌دار و دوست آمریکا خواهد شد و در صورت به دست گرفتن کنترل نفت خلیج فارس از سوی ایران، رژیم آیت‌الله خمینی می‌‌تواند ژاپن، اروپای غربی و آمریکا را تحت فشار قرار دهد.
جورج بال با اشاره به موقعیت جغرافیایی شوروی و نزدیکی این کشور به خاورمیانه و دوری آمریکا به این منطقه، نتیجه می‌‌گیرد که آمریکا، در امور خاورمیانه باید با توافق شوروی، در جست‌وجوی راه حلی برای پایان بحران خلیج فارس باشد.
بوریس پیادیشف سخنگوی وزارت خارجه شوروی با تأیید ضمنی تلاش‌های آمریکا برای تصویب قطعنامه شورای امنیت، از تداوم اقدامات نظامی این کشور، با نگرانی یاد کرد و آن را خطرناک خواند. وی گفت: «تشنج در منطقه خلیج فارس فروکش نکرده است.»
وی که در برابر خبرنگاران داخلی و خارجی سخن می‌‌گفت، افزود: «از یک‌سو، آمریکا در جریان تهیه و تنظیم طرح یک پیش‌نویس قطعنامه درباره درگیری ایران و عراق در شورای امنیت سازمان ملل، به نحو مؤثری عمل می‌‌کند و از سوی دیگر، اگر فعالیت‌های نظامی‌‌خود را در منطقه بیش از این تشدید کند، می‌‌تواند این عامل مثبت را از بین ببرد.»
واشنگتن به اعزام کشتی‌های جنگی و واحدهای دریایی بزرگ خود به خلیج فارس ادامه می‌‌دهد و تهدید می‌‌کند که به ایران ضربه بزند. نقشی که آمریکا در منطقه ایفا می‌‌کند، قسمتی از یک محرک خطرناک است و می‌‌تواند، یک روزی انفجار ایجاد کند.» وی اضافه کرد: «سیاست آمریکا خطرناک و بی‌سابقه است.»
پیادیشف ادامه داد: «باعث تأسف است که آمریکا پیشنهادات دولت شوروی در جهت رفع علل عمده تشنج در خلیج فارس را نادیده می‌‌گیرد. خروج کشتی‌های کشورهایی که متعلق به منطقه نیستند و اتخاذ اقدامات مؤثر از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای پایان دادن هرچه زودتر به درگیری ایران و عراق، یک‌راه واقع‌بینانه برای حل‌وفصل این درگیری و اوضاع در خلیج فارس است که شوروی پیشنهاد می‌‌کند.»
«سعید محمدالعصیمی» وزیر مشاور در امور خارجی کویت که ریاست هیأت کشورهای هفت‌گانه عربی را برعهده دارد، در ادامه تلاش‌های این هیأت برای پایان دادن به جنگ عراق و ایران، پس از ملاقات روز گذشته با مقامات آلمانی در بن، گفت: «هیأت عربی در این مذاکرات احساس کرد که مقامات آلمانی به تلاش‌های بین‌المللی به‌ویژه تلاش شورای امنیت به‌منظور متوقف کردن جنگ عراق و ایران، اهمیت فراوانی می‌‌دهند.»
وی افزود: «مقامات آلمانی آمادگی خود را جهت هرگونه تلاش به‌منظور متوقف ساختن این جنگ ویران‌کننده اعلام کردند.» العصیمی‌‌گفت: «در این مذاکرات جزئیات طرح پیشنهادی که قرار است ظرف روزهای آینده در شورای امنیت مطرح شود، بحث و بررسی شد.» وی اضافه کرد: «دولت بن، طبیعت این طرح را درک نموده و بر ضرورت فراهم کردن شرایطی جهت اجرای الزامی مفاد قطعنامه تأکید نموده است، زیرا شورای امنیت، قبلاً قطعنامه‌های متعددی در این زمینه صادر کرده بود که الزامی‌‌نبود.»
«جبهه آزادی بخش ملی الجزایر» با صدور بیانیه‌ای خواهان پایان جنگ ایران و عراق شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از الجزیره گزارش داد: «دفتر سیاسی حزب جبهه آزادی بخش ملی الجزایر که امروز به ریاست «شاذلی بن جدید» رئیس جمهور الجزایر تشکیل جلسه داد، با صدور بیانیه‌ای، با اشاره به جنگ عراق با ایران، از ادامه این جنگ ابراز نگرانی کرد و بر لزوم پایان دادن به آن تأکید نمود. در بیانیه دفتر سیاسی حزب آزادی بخش ملی الجزایر که بالاترین ارگان قدرت در این کشور می‌‌باشد، ضمن تجدید نگرانی شدید الجزایر از ادامه جنگ میان عراق و ایران، دو کشور متخاصم جهت پایان دادن به جنگ از طریق مذاکرات به‌منظور برقراری صلح در چارچوب قانون و انصاف، دعوت شدند.
ژنرال حسین محمد ارشاد رئیس جمهور بنگلادش نیز ـ که از جمله حامیان سیاسی صدام به شمار می‌‌رود ـ امروز در دیدار از یمن اعلام کرد که کشورش به تلاش گسترده‌ای جهت پایان دادن به جنگ خلیج فارس دست زده بود؛ ولی این تلاش پس از مخالفت ایران با شکست روبه‌رو شد. ارشاد که اولین رئیس جمهور بنگلادش است که از یمن شمالی دیدار می‌‌کند، همچنین از همه کشورهای اسلامی‌‌خواست تا تمامی تلاش‌های خود را برای پایان دادن به جنگ هفت ساله ایران و عراق به کار ببرند. به گزارش خبرگزاری رسمی یمن شمالی، ارشاد شب گذشته با علی عبدالله صالح رئیس جمهوری یمن شمالی ملاقات کرد.
روزنامه بحرینی «الخلیج» با انتقاد از سیاست آمریکا در خلیج فارس، خواستار ابتکار جدید اعراب برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق شد. به گزارش خبرگزاری رویتر این روزنامه نوشت:
«روشن است که آمریکا نمی‌‌داند دقیقاً چه می‌‌خواهد انجام دهد. ما هر روز اظهاراتی خصومت‌بار درباره طرح آمریکا برای حفاظت از نفتکش‌های کویتی و نیز واقعیت موضع آمریکا در قبال ایران می‌‌شنویم.» این روزنامه می‌‌افزاید: «مهم این است که آمریکا نمی‌‌داند در مقابل یک حمله احتمالی ایران، چه اقدامی‌‌انجام دهد. در حالی که ما از بعضی از مقامات آمریکایی می‌‌شنویم که آمریکا هرگونه حمله ایران را با قدرت تمام دفع خواهد کرد. مقامات دیگر آمریکا می‌‌گویند که این کشور نمی‌‌خواهد با تحریک ایران، اوضاع را وخیم‌تر کند.»
الخلیج در پایان ضمن اعلام این مطلب که ابرقدرت‌ها قادر به پایان بخشیدن به جنگ ایران و عراق نیستند، خواستار ابتکار صلح جدید اعراب برای پایان دادن به جنگ خلیج ـ که به نحوی منافع دو کشور ایران و عراق را تأمین کند ـ شد.»
انتهای پیام/ 161
