به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، مساله پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت که ایران و عراق را ملزم به پذیرش آتش‌بس می‌‌کرد، از مسائل مهم تاریخ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی‌‌ایران است که بعد از گذشت سه دهه هنوز زوایای آن به روشنی مورد بررسی قرار نگرفته است.
عده‌ای آن را مانند خود جنگ، تحمیل شده قلمداد و عده‌ای نیز آن را دیرهنگام توصیف می‌‌کنند. در آثار نمایشی نیز شاهد نگاه‌های متفاوت و گاه متناقضی هستیم که اصل مساله را در شبهه فرو می‌‌برد.
در کتاب «تصویب قطعنامه 598، زمینه‌های سیاسی و نظامی» تالیف «علیرضا لطف‌الله‌زادگان» به تفصیل به حوادثی که منجر به پذیرش قطعنامه از سوی ایران شد، پرداخته شده است. در آستانه 27 تیر، سالروز پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت، بخش‌های از آن را در ادامه می‌‌خوانید:
حمایت شورای امنیت از عراق
«متن کامل پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی شورای امنیت سازمان ملل را که قرار است روز دوشنبه آینده (29 تیر) در اجلاس این شورا به بحث گذاشته شود، خبرگزاری رویتر امروز منتشر کرد. این خبرگزاری اعلام کرد: «در این پیش‌نویس، ضمن ابراز نگرانی عمیق از ادامه جنگ میان ایران و عراق ـ به رغم درخواست‌های مکرر برای آتش بس ـ بمباران مناطق مسکونی کاملاً غیرنظامی، حمله به کشتی‌ها و هواپیماهای بی‌طرف، نقض قوانین بین‌المللی انسانی و دیگر قوانین مربوط به مناقشه‌های مسلحانه و به‌ویژه استفاده از سلاح شیمیایی ـ مغایر پروتکل 1925 ژنو ـ تقبیح گردیده است.
در این پیش‌نویس، همچنین از تشدید و گسترش مناقشه، شدیداً ابراز نگرانی و خاطر نشان شده است، شورای امنیت با تصمیم راسخ برای پایان دادن به هرگونه فعالیت نظامی بین ایران و عراق، بر این اعتقاد است که یک صلح جامع عادلانه، شرافتمندانه و پایدار، باید بین دو کشور برقرار گردد. در این پیش‌نویس آمده است:
«شورای امنیت از ایران و عراق می‌‌خواهد به عنوان نخستین گام در جهت حل مناقشه‌شان از طریق مذاکره، یک آتش بس فوری را رعایت کرده، به هرگونه فعالیت نظامی‌‌در زمین، هوا و دریا پایان دهند و تمام نیروهای خود را بدون تأخیر، به مرزهای شناخته شده بین‌المللی عقب بکشند. شورای امنیت همچنین از دبیرکل سازمان ملل می‌‌خواهد گروهی از ناظران این سازمان را برای رسیدگی، تأیید و نظارت بر آتش بس و عقب نشینی نیروها، به منطقه گسیل داشته، برای مشورت با طرف های متخاصم، اقدام لازم به عمل آورد و گزارشی در این زمینه به شورای امنیت تسلیم کند.
شورای امنیت، در ضمن از ایران و عراق می‌‌خواهد با دبیرکل سازمان ملل متحد در اجرای این قطعنامه و تلاش برای دستیابی به یک‌راه حل جامع، عادلانه و شرافتمندانه که مورد قبول هر دو طرف باشد و تمام مسائل موجود را در بر بگیرد، همکاری کنند. شورای امنیت همچنین از تمام کشورها خواست، ضمن رعایت نهایت خویشتن‌داری، از دست زدن به هر اقدامی‌‌که ممکن است به تشدید وخامت بیشتر مناقشه منجر شود، خودداری ورزند و به اجرای این قطعنامه کمک کنند. در پیش‌نویس این قطعنامه، همچنین مسئله آزادی اسیران جنگ پیش‌بینی شده است. در پایان این قطعنامه آمده است: «شورای امنیت موافقت می‌‌کند در صورت لزوم، برای اتخاذ تدابیری به‌منظور تضمین اجرای این قطعنامه، تشکیل جلسه دهد.»
در این حال، روزنامه پاکستانی «مسلم»، اقدامات شورای امنیت در این زمان را سؤال برانگیز خوانده و به سکوت این شورا در برابر تجاوز عراق به ایران در سال 1359 اشاره می‌‌کند. این روزنامه می‌‌نویسد:
«چگونه شورای امنیت در بیانیه‌ای که در هنگام تجاوز عراق به ایران انتشار داد، خواستار خروج نیروهای عراقی از ایران نگردید ولی امروز که نیروهای ایرانی مناطقی از خاک عراق را آزاد ساخته اند، خواستار خروج نیروهای ایرانی از عراق شده است؟» این نشریه، سپس نتیجه گیری می‌‌کند: «شورای امنیت سازمان ملل بی‌طرف نیست و از عراق حمایت می‌‌کند. چنانچه سازمان ملل بخواهد حرکت های خود را در راستای تلاش‌های سابق قرار دهد، بدیهی است که موفقیتی در استقرار صلح به دست نخواهد آورد.»
روزنامه مسلم در پایان مطلب خود، ضمن اشاره به این نکته که غرب باید تاکنون فهمیده باشد که بدون جلب رضایت جمهوری اسلامی‌‌ایران، هیچ‌گونه طرحی درباره جنگ تحمیلی به نتیجه نخواهد رسید، می‌‌افزاید: «زمزمه تحریم فروش سلاح که یک بار دیگر از سوی حامیان عراق علیه جمهوری اسلامی‌‌ایران شنیده میشود، همچون گذشته با شکست روبه‌رو خواهد شد و ایران همچنان مثل گذشته آنچه را لازم داشته باشد، به دست خواهد آورد.»
با توجه به اینکه اعلام شده است آخرین نشست اعضای شورای امنیت سازمان ملل برای تصمیم‌گیری درباره قطعنامه جنگ ایران و عراق پس فردا (29 تیر) تشکیل میشود و به دنبال انتشار اخباری درباره ایفای نقش جدی وزیرخارجه آلمان غربی در این زمینه، امروز سفیر این کشور، پیام ویژه «هانس دیتریش گنشر» وزیرخارجه آلمان را درباره نشست آتی شورای امنیت، تسلیم آقای ولایتی کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی‌‌گزارش داد:
«وزیرخارجه کشورمان در این دیدار با تأکید بر مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران درباره جنگ و لزوم محکومیت رژیم متجاوز عراق از سوی شورای امنیت، گفت: قطعنامه پیشنهادی شورای امنیت برای پایان جنگ ایران و عراق از نظر ایران به هیچ‌وجه قابل قبول نیست. در شرایط فعلی، عملی‌ترین اقدام که فرا روی شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد، تلاش برای جلوگیری از گسترش جنگ در خلیج فارس است.
در غیر این صورت، شورای امنیت قادر نخواهد بود موضع‌گیری‌های یک جانبه و غیرعادلانه گذشته خود را تعدیل نماید.» وی افزود: متأسفانه این پیش‌نویس در صورت تصویب، دست دبیرکل سازمان ملل را برای ادامه تحرکات مؤثر و مثبت خواهد بست. ولایتی اظهار امیدواری کرد که اعضای شورای امنیت با واقع‌بینی از اتخاذ تصمیمات غیرمؤثر خودداری کنند و تلاش خود را در جهت جلوگیری از گسترش آتش جنگ توسط عراق شکل دهند.»
انتهای پیام/ 161
