به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، مریم مهاجری پژوهشگر حقوق خانواده پژوهشگاه قوه قضائیه در گفت‌وگویی در خصوص آسیب‌های زندان بر خانواده زندانیان اظهار داشت: اگر به هر طریق، مجرم نتواند از نهاد‌های ارفاقی بهره‌مند شود و به دلایلی باید مجازات حبس را تحمل کند، چه راهکار‌هایی وجود دارد که با توسل به آن، ارتباط زندانی با خانواده‌اش حفظ شود؟ زیرا زندان فقط شخص محکوم را محدود نمی‌کند، بلکه خانواده وی را نیز تحت فشار و آسیب‌های جبران ناپذیری قرار می‌دهد.
وی افزود: یکی از مهمترین تبعات و پیامد‌های ناشی از مجازات حبس، آن است که شخص محکوم از حقوقی همچون توسعه روابطش با اعضای خانواده، محروم می‌گردد و در اغلب موارد، روابط خصوصی و عاطفی وی با خانواده‌اش به واسطه ایجاد فاصله، دچار خدشه می‌شود.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: این آسیب، زندگی شخص زندانی و اعضای خانواده او را حتی پس از خاتمه یافتن مدت مجازات نیز، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در جهت پیشگیری از این آسیب، توسعه ارتباطی شخص زندانی با خانواده‌اش، ازجمله راهکار‌هایی است که می‌تواند مؤثر واقع شود. در این راستا می‌توان از تدابیری مانند اعطای مرخصی‌ها و ملاقات‌های متعدد به صورت ضابطه‌مند در راستای حفظ کیان خانواده زندانی بهره برد.
مهاجری با بیان اینکه متأسفانه نظام اعطای مرخصی به زندانیان، با مشکلات و معضلات متعددی روبرو است، گفت: گرچه آئین نامه سازمان زندان‌ها، اعطای مرخصی‌ها و ملاقات‌هایی را در نظر گرفته، لیکن این آئین‌نامه از ضوابط و اصولی معقول تبعیت نکرده است؛ برای مثال ماده (۲۱۴) این آئین‌نامه، در باب شرایط اعطای مرخصی چنین مقرر نموده است:
«الف) محکومین به حبس تا ۱۵ سال باید حداقل یک ششم از مدت حبس و محکومین بیش از ۱۵ سال و حبس ابد حداقل سه سال از مدت محکومیت خود را سپری کرده باشند. محکومینی که دارای سابقه محکومیت در جرایم عمدی باشند، به ازای هر سابقه محکومیت یک ماه به نصاب مذکور اضافه می‌شود.
وی افزود: در بند‌های دیگر این آئین نامه آمده است:
ب) محکومینی که به لحاظ عدم پرداخت جزای نقدی یا عدم تأدیه محکومیت مالی (موضوع مواد ۱ و ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی) و یا هر دو در زندان به سر می‌برند، در صورتی که حداقل یک ماه بابت محکومیت مذکور تحمل حبس نموده باشند.
ج) کسب حداقل ۲۰۰ امتیاز برای هر نوبت مرخصی
چنانکه مشاهده می‌شود، زندانی باید میزان زیادی از مجازات را تحمل کرده باشد، تا آنگاه شرایط اعطای مرخصی فراهم شود.
پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضائیه تصریح کرد: همچنین تبصره «۲» ماده (۲۱۳) به نحوی تعجب برانگیز، بیان داشته: «اعطای مرخصی به زندانیان به عنوان یک حق تلقی نمی‌شود و برخورداری از آن موکول به رعایت مقررات زندان و کسب امتیازات لازم است». این مقرره، مرخصی را به عنوان حقی از حقوق زندانیان برنشمرده است. این در حالی است که عدم اعطای مرخصی به زندانی به عنوان حقی از حقوقش به صورت مکرر، می‌تواند شخص زندانی را از خانواده‌اش به لحاظ روحی و عاطفی دور سازد و در آینده نزدیک روابطش را با خانواده متزلزل گرداند.
این دکترای حقوق ادامه داد: از دیگر انتقادات وارد بر این آئین نامه آن است که به نیاز‌های متفاوت محکومان و خانواده‌های آنان توجهی نکرده است؛ به عنوان مثال لازم بود که برای محکومان متأهل، در جهت تحکیم کیان خانواده و جلوگیری از انحطاط یا اضمحلال آن، امتیازات و امکانات ویژه‌ای را در نظر می‌گرفت.
مهاجری افزود: با این توضیحات، می‌توان به این نتیجه رسید که قانونگذار در وضع قوانین و مقررات مربوط به ارتباط زندانی با خانواده‌اش، به اندازه کافی در حفظ مصالح خانوادگی گام برنداشته است و این امر موجب شده که آسیب‌های زیادی را بر زندانی و خانواده‌اش وارد نماید.
این حقوقدان ادامه داد: در قوانین راجع به زندانیان، باید همواره به این مهم توجه شود که اعمال مجازات زندان نباید منجر به قطع ارتباط شخص زندانی با خانواده‌اش شود و یا اینکه با اعطای مرخصی و ملاقات کمتری نسبت به شخص زندانی در ارتباط با خانواده‌اش، موجبات انحطاط یا فروپاشی خانواده‌اش را فراهم آورد.
این در حالی است که در آئین‌نامه سازمان زندان‌ها، به حقوقی که زندانی در ارتباط با خانواده‌اش دارد، به ویژه اعطای مرخصی‌ها و ملاقات متعدد، به قدر کافی توجه نشده است؛ لذا لازم و ضروری است در جهت حفظ و تحکیم خانواده زندانیان، مقرراتی در این زمینه وضع شود.
منبع: مهر
انتهای پیام/ 341
