گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس ـ مرتضی بریری؛ ایده تشکیل ارتش بیست میلیونی (بسیج) را معمار کبیر انقلاب به سال ۱۳۵۸ ارائه داد و این طرح سال ۱۳۵۹ پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی اجرایی شد.
نام بسیج از دوران دفاع مقدس با مفهومی مقدس عجین شد: بذل جان، برای هدفی مقدس که مقصود دفاع از خاک و آیین و انقلاب بود. اعضای سازمان بسیج در طول دوران پرافتخار دفاع مقدس رشادت‌های بسیاری را از خود نشان دادند و بعد‌ها این سازمان مردمی، بسیج مستضعفین نام گرفت.
بسیج، همه آحاد جامعه فارغ از طبقه، نژاد، قومیت و ... را در بر می‌گرفت و همین امر غایتی برای تشکیل این نیرو بود؛ به عبارت دیگر بسیج توانست قدرت نظامی را میان توده‌ها ببرد و آن‌ها را تبدیل به بازوی قدرتمندی برای حفاظت از کشور کند و این یعنی توزیع قدرت بین مستضعفان.
دوگانه مستضعف و مستکبر در ادبیات تئوریک امام خمینی (ره) به چشم می‌خورد. تئوریزه کردن صف آرایی مستکبران در مقابل مستضعفان، تقابل عدل و ظلم و رویارویی محرومان و چپاولگران، از اقدامات مهم معمار کبیر انقلاب در مبارزات قلمی خود بود؛ ایده‌ای که مستند به کتاب خدا، سنت پیامبر و رویداد‌هایی در تاریخ اسلام است.
بسیج، سازماندهی مستضعفان است در امور خطیر؛ فراموش نکنیم که پیش از اسلام، نیرو‌های نظامی در ایران به ندرت از توده‌های مردم بودند و این تنها محدود به کشور ما نبود. نظام‌های طبقاتی به قدری شدید بود که فرودستان را حتی برای دفاع از خاک و مرز هم صاحب صلاحیت نمی‌دانستند. نیرو‌های نظامی در ایران، پس از اسلام نیز معمولا از توده‌های مردم نبودند؛ که البته این موضوع در سایر کشور‌ها نیز مصداق داشته و دارد.
اما پس از انقلاب اسلامی ایران وضعیت تغییر کرد؛ با پیروزی انقلاب نه تنها خط و مشی نیرو‌های نظامی کشور اسلامی و مردمی شد، بلکه با تشکیل بسیج، عامه مردم توانستند نقش و حضوری جدی در امنیت داشته و در همه زمینه‌ها احساس اثرگذاری را تجربه کنند. فراموش نکنیم که سازمان بسیج و بسیجیان پس از جنگ نیز همواره توانسته‌اند در همه بزنگاه‌ها از جمله وقوع حوادث طبیعی همچون سیل، زلزله و... نقشی موثر ایفا کنند.
بسیجی یعنی کار موثر انجام دادن، هرچند که با بذل جان همراه باشد. الگوی بسیج در این امر ماجرای مقاومت بنی هاشم در شعب ابی طالب و رخدادهایی، چون خوابیدن امیرالمومنین (ع) به جای پیامبر مکرم اسلام (ص) در شبی است که قریش قصد جان وجود نازنین حضرت را کرده بود.
اینکه همه حوزه‌ها، رشته‌ها، مشاغل و صنوف می‌توانند عضو بسیج شوند به دلیل همین ویژگی است؛ یعنی عضویت و سازماندهی شدن در نیرویی که بتوان کار موثر و جهادی انجام داد.
رسانه‌ها تاکنون به فلسفه بسیج نپرداخته‌اند. بسیاری از نسل جدید و به‌ویژه غیرایرانیان با بسیج آشنایی ندارند و تحت تاثیر تبلیغات معاندان قرار می‌گیرند.
کدام کار رسانه‌ای قوی درباره فلسفه تشکیل بسیج و نقش آن در بزنگاه‌ها انجام شده است؟ چه کسی این ایده توزیع قدرت میان مستضعفین را برای همگان واکاوی کرده است؟
فراموش نکنیم که مهمترین تبلیغ برای بسیج، کنش و منش خود نیروهاست که به چشم مردم آمده و خواهد آمد. خوشبختانه تاکنون کار‌های بسیاری در زمینه شرح فعالیت‌های بسیج انجام شده است. کتاب‌ها و آثار پژوهشی خوبی منتشر شده و برنامه‌های رسانه‌ای متنوعی هم به همت بسیجیان صورت گرفته است. اما تا به حال درباره فلسفه تشکیل بسیج و ایده‌های پیرامونی آن، بویژه ایده توزیع قدرت میان مستضعفان کار چندانی انجام نشده است و معدود مقالات منتشر شده نیز حرفی برای گفتن ندارند. امید است که این موضوع مورد توجه جدی قرار بگیرد. بحث تئوریک حول این محور را از آرا و نظرات حضرت امام خمینی (ره) در تقابل دو جبهه مستضعف و مستکبر آغاز کرد و همچنین در گفت‌وگو با فرماندهان بسیجی به ثبت و ضبط تاریخ شفاهی این نهاد مقدس پرداخت.
انتهای پیام/ ۱۲۱
