به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، مطالعه زندگی ائمه شیعه باید به عنوان یکی از لوازم تغییر سبک زندگی قرار گیرد و در این میان زندگی سیاسی و اجتماعی امام حسن علیه‌السلام از جایگاه خاص‌تری برخوردار است.
مطالعه سیره و روش زندگی اهل بیت علیهم‌السلام باید در برنامه روزمره همه ما قرار گیرد چرا که رسیدن به هدف تغییر سبک زندگی بدون درک زندگی ائمه علیهم‌السلام امکان پذیر نیست.
در سالروز شهادت مظلومانه امام حسن مجتبی علیه‌السلام به معرفی تعدادی از کتاب‌های چاپ شده در خصوص این امام همام، اختصاص داده‌ایم تا با معرفی برخی از کتب مناسب در زمینه زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام، فرصتی برای مخاطبان در زمینه آشنایی بیشتر با ایشان فراهم آید.
۱. فراتر از قیام (مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب درباره امام حسن مجتبی علیه‌السلام از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۷) / آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای/ مؤسسه حدیث لوح و قلم
این کتاب مجموعه بیانات مقام معظّم رهبری درباره حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام می‌باشد که طی سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۹۷ توسط معظم‌له ایراد شده است. از جمله ویژگی‌هایی که این کتاب را از سایر آثار مشابه متمایز میکند این است که:
الف. به دلیل شمول حداکثری بیانات می‌تواند به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گیرد.
ب. محتوای آن بر اساس سیر تاریخی ایراد سخنرانی‌ها تنظیم شده است تا سیر تتبعی و یا تغییر احتمالی دیدگاه معظم‌له برای مخاطب مشخص شد. همچنین از حذف مواردی که ممکن است تکراری به نظر بیایند، جلوگیری شود.
ج. فهرست موضوعی آن چهارچوب و نظام فکری معظم‌له درباره ابعاد مختلف زندگی امام حسن را برای مخاطب روشن میکند؛ زیرا به شیوه نمایه معکوس بر مبنای چکیده‌های استخراج شده از متن، تنظیم شده است. این اثر مشتمل بر هفت بخش کلی با عناوین کلیات، شخصیت، سیر حکومت، پس از حکومت، صلح، پس از صلح و درس‌هایی از حکومت است.
۲. صلح امام حسن علیه‌السلام، پر شکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ/ آیت‌الله شیخ راضی آل یاسین (نویسنده) / آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای (مترجم) / انتشارات انقلاب اسلامی
کتاب با گفتاری نسبتاً مفصل از علامه عبدالحسن شرف‌الدین، رهبر شیعیان لبنان در نیمه دوم قرن گذشته هجری قمری و پیشگفتار کوتاه نویسنده درباره تحقیق و کتابش آغاز می‌شود و پس از پرداختی کوتاه به زندگی‌نامه و سیره و سیمای حضرت امام حسن علیه‌السّلام به سراغ محور اصلی بحث یعنی زندگی سیاسی پرفراز و نشیب ایشان می‌رود.
در بخش‌های دوم و سوم که پیکره اصلی تحقیق را شکل می‌دهند، سخن از موقعیت سیاسی ویژه آن روزگار و چرایی و چگونگی صلح و پیامد‌های آن است؛ نویسنده با نگاهی ژرف به تحلیل داده‌های تاریخی و مدارک و اسناد معتبر پرداخته و تصویر روشن و منسجمی از موضوع ارائه کرده است.
در بخش پایانی نیز مقایسه‌ای کوتاه و فشرده میان شرایط زمانه امام حسن با روزگار امام حسین علیهما‌السلام صورت گرفته است.
۳. دو امام مجاهد (شش گفتار از رهبر معظم انقلاب در تحلیل مبارزات سیاسی حسنین علیهماالسّلام)/ آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای/ انتشارات انقلاب اسلامی
نوع نگاه معظّمٌ له در این شش گفتار، بسیار بدیع است و با اینکه در زمان ایراد این بیانات در سن ۳۲ و ۳۳ سالگی بوده‌اند. منابع روایی و تاریخی متعدّدی مورد استفاده ایشان قرار گرفته است که سخنرانی ایشان را بسیار متفاوت از سخنرانی‌های معمول آن زمان و حتّی حال حاضر میکند و بیشتر به جلسات علمی و درسی محقّقانه شبیه است.
هم اینک این گفتار‌ها پس از ۴۴ سال با امید به افزایش معرفت جامعه اسلامی نسبت به سیره سیاسی ائمّه علیهم السّلام در اختیار عموم مردم انقلابی و متعهّد جامعه اسلامی قرار می‌گیرد.
۴. کنوزالحکم و فنون الکلم (خطبه‌ها، کلمات قصار، مواعظ و مفاخر امام حسن مجتبی علیه‌السلام) / علامه حاج سید محمد حسن میرجهانی رحمه الله/ انتشارات طوبای محبت
کتاب ارزشمند «کنوزالحکم و فنون الکلم» اثر محدث خبیر، فقیه محقق آیت الله میرجهانی است که به کلمات گهربا و سخنان درر بار امام حسن مجتبی علیه‌السلام اختصاص دارد.
در این اثر بی بدیل، خطبه‌ها، مواعظ، نامه‌ها، کلمات قصار حضرت جمع آوری شده است که برخی از بخش‌های مهم کتاب عبارت است از:
دادخواهی امام حسن علیه‌السلام در روز ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف
خطبه امام حسن علیه‌السلام برای مردم و خطباء اهل شام
جواب امام حسن علیه‌السلام به سوالات حضرت خضر علیه‌السلام
کلمات قصار امام حسن علیه‌السلام
کرامات امام حسن علیه‌السلام به سائل
مواعظ امام حسن علیه‌السلام قبل از شهادتشان
مفاخره امام حسن علیه‌السلام بر معاویه و یارانش
این اثر گرانمایه با رعایت حفظ کامل امانت در اصل متن، سعی شده با ویرایش اجمالی و تبویب و ذکر منابع، با هدف نشر معارف امام حسن علیه‌السلام تقدیم علاقمندان فرهنگ اهل بیت علیه‌السلام شود.
۵. صلح امام حسن علیه‌السلام/ علامه شهید مرتضی مطهری/ انتشارات صدرا
کتاب صلح امام حسن علیه‌السلام که بخشی از کتاب سیره ائمه اطهار علیهم السلام اثر استاد مطهری است، حاصل دو جلسه بحث و انتقاد در این موضوع در انجمن اسلامی پزشکان در دهه ۱۳۵۰ و قبل از انقلاب اسلامی است. در این کتاب شرایط زمان امام حسن علیه‌السلام که منجر به این صلح شد و نیز مواد صلح نامه تشریح شده است و این که این مواد به نفع جبهه امام حسن علیه‌السلام بود و البته معاویه نقض پیمان کرد و به آن عمل نکرد و این امر زمینه قیام امام حسین علیه‌السلام را فراهم کرد.
در این کتاب با تحلیل تاریخی دقیق آن متفکر شهید آشنا می‌شوید.
۶. زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام/ استاد سید‌هاشم رسولی محلاتی/ انتشارات بوستان کتاب
امام حسن مجتبى علیه‌السلام نیز یکى از امامان معصوم علیه‌السلام است که مطالعه زندگى ایشان آموزههاى فراوانى از معارف دینى و انسانى را به دست مىدهد. در این باره کتابهاى فراوانى نوشته شده، اما در اثر حاضر، مؤلف با نثرى روان و استناد به منابع کهن، در دوازده فصل، همه جنبههاى زندگىِ این امام معصوم علیه‌السلام را کاویده است.
۷. تحلیلی از زندگی سیاسی امام حسن مجتبی علیه‌السلام/ سید جعفر مرتضی عاملی محمد سپهری (مترجم) / انتشارات بوستان کتاب
سلوک سیاسىِ امام حسن مجتبى (علیه‌السلام)، فراز برجسته تاریخ اسلام و مقطعى بسیار پرنکته و درس آموز است. اما مورخان و تحلیل گران کمتر به آن همت گماشته و در معرفى ایشان بیشتر به نقل حوادث و وقایع عادى پرداختهاند.
ولى در اثر حاضر، مؤلف با تسلط بر منابع تاریخى، جنبههایى از حیات سیاسى آن حضرت را در سه مقطع مهم تاریخ، بررسى و تحلیل کرده است: در عهد رسول خدا (ص)، در عهد شیخین و در عهد عثمان.
۸. عشق در برابر عشق/ امید کوره چی/ کتابستان معرفت
فضای «عشق در برابر عشق» نمایانگر عادات و رفتار مردم عربستان با گذشت نیم قرن از اشاعه‌ی دین اسلام بوده و ترسیماتی از شهر کوفه و فرهنگ و منش مردم آن نیز به دست می‌دهد. «امید کوره چی» موفق شده تا احادیث و موعظات امام حسن مجتبی علیه‌السلام را نیز در بستر قصه قرار دهد و به این ترتیب مخاطب علاوه بر خواندن اثری داستانی، با سخنان گهربار این امام بزرگوار نیز آشنا می‌شود.
«امید کوره چی» هویت ایرانی خود را نیز به این داستان گره زده و قصه را پیرامون شخصیت یک جوان ایرانی به نام هرمز شکل می‌دهد. هرمز دلش را به یکی از دختران عرب باخته. اما نه هر دختری؛ معشوقه او دختر یکی از اشراف عرب است و هرمز رقیبان دیگری نیز دارد. بالاخره بین او و یکی دیگر از رقبایش یک مسابقه رزمی برقرار می‌شود تا هر کس که در این نبرد موفق شد، به عنوان برنده ماجرا انتخاب شود. اما این تنها شرط خانواده دختر نیست. آن‌ها مهریه‌ای سنگین برای دخترشان قرار داده‌اند و آن به قتل رساندن امام حسن مجتبی علیه‌السلام است. اینجاست که «عشق در برابر عشق» قرار می‌گیرد و هرمز باید بین ترور امام دوم شیعیان و رسیدن به عشق زندگی‌اش یکی را انتخاب کند.
۹. غنچه دلتنگ/ حسین سیدی ساروی/ انتشارات معارف
غنچه دلتنگ چهارمین جلد از مجموعه سبک زندگی معصومین علیه‌السلام است که با استفاده از منابع روایی و تاریخی معتبر نوشته و عرضه شده است.
ویژگی‌های کتاب غنچه دلتنگ:
۱- نگاه تازه و بیان سیره کاربردی و سبک زندگی حضرت علیه‌السلام،
۲- کوتاهی مطالب،
۳- نثر لطیف و عاطفی و پیراسته از شعار و پرگویی در شناساندن آن راه دان‌های ارجمند به نوجوانان و جوانان،
۴- بررسی ۵۰۰ منبع جهت تدوین کتاب
۱۰. پس از چهل سال/ حمید سبحانی صدر/ واژه پرداز اندیشه
«پس از چهل سال» گزارشی است مستند از زمینه‌های اجتماعی و سیاسی صلح امام حسن (علیه‌السلام) که منجر به انتقال حکومت اسلامی از اهل بیت پیامبر (ص) به جریان سلطنتی بنی امیه در ابتدای سال ۴١ هجری شد.
از ویژگی‌های این کتاب آن است که نگارش آن تلفیقی از نثر گزارشی و ادبی است. آنجا که تاریخ مستند گزارش می‌شود از نثری روان استفاده شده و آنجا که به تحلیل می‌پردازد با قلمی ادبی، مخاطب را با متن کتاب درگیر می‌سازد. درواقع در نگارش «پس از چهل سال» تاحدودی از سبک نگارشی کتاب «فتح خون» شهید آوینی الهام گرفته شده، و متن‌های تحلیلی از زبان «راوی» روایت‌گری شده است.
از دیگر خصوصیات شاخص «پس از چهل سال»، شخصیت شناسی افرادی است که قبل و بعد از صلح امام علیه‌السلام نقشی آفریده‌اند و شخصیت هرکدامشان، بیان‌گر یک جریان فکری و سیاسی در فتنه‌های امروز است. در واقع کوشیده‌ایم، شخصیت‌های آن روزگار را آیینه‌ای برای تماشای ماهیت سران و شخصیت‌های مؤثر در این روز‌های جامعه دینی‌مان قرار دهیم تا خط سیر تصمیمات و عملکردهایشان و تاثیر آن‌ها در سرنوشت این کشور، آشکارتر شد.
۱۱. کریم آل عبا/ محسن نعماء/ جمکران
کتاب کریم آل عبا در نظر دارد قطره‌ای از دریای معنویت امام حسن مجتبی علیه‌السلام به تصویر کشیده کشاند. این کتاب برای گروه سنی نوجوان نوشته و در گروه عناوین «گنجشک‌های جمکران» چاپ شده است.
برشی از کتاب:
امام‌حسن علیه‌السلام دست‌هایش را به‌سوی آسمان بلند میکند. زیرلب دعایی می‌خواند. یکی از نمازگزاران که پشت سرِ امام‌حسن علیه‌السلام در صف نماز نشسته، به آسمان نگاه میکند. آسمان در حال دگرگون شدن است. نمازگزار می‌گوید: «دوستان، نگاه کنید به آسمان. چه اتفاقی دارد می‌افتد؟!»
همه سر بلند می‌کنند و به‌سوی آسمان نگاه می‌کنند. ناگاه همه با چشم‌های خود می‌بینند که آسمان شکافته می‌شود و فرشتگانی از آن خارج می‌شوند که در دست هریک زنبیلی پر از غذا و میوه و خوردنی‌های متنوع است! همه تندیس‌وار خیره این صحنه شده‌اند! همه مات و مبهوت مانده‌اند. با خود می‌گویند: «به‌راستی فرشتگانی که ما توصیفشان را شنیده بودیم را هم اکنون داریم می‌بینیم؟! آن‌هم با زنبیل‌هایی پر از غذا و آذوقه؟!»
فرشتگان پایین می‌آیند و پایین می‌آیند و به نزد امام‌حسن علیه‌السلام می‌رسند.
انتهای پیام/ 121
