به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، حامد شکیبانیا معاون مستند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در گفت‌وگویی درباره تولیدات مرکز گسترش و جشنواره «سینماحقیقت»، اظهار داشت: جشنواره «سینماحقیقت» امسال در برزخ بودن یا نبودن کرونا برگزار شد؛ خوشبختانه وضعیت کرونایی کشور از حالت قرمز خارج شده بود و این رویداد توانست در کنار اکران آنلاین فیلم‌هایش، بخش حضوری را هم راه بیندازد که برای کادر اجرایی حاضر کار سختی بود.
وی ادامه داد: جشنواره «سینماحقیقت» پانزدهم به دو صورت حضوری و غیر حضوری برگزار شد؛ بخش حضوری مختص صاحبان آثار و اهالی رسانه بود که بعد از دو سال حضور کرونا در کشور و نبود مستند روی پرده سینما، اجرایی شد. بخش آنلاین نیز مانند سال گذشته باعث شد که فیلم‌ها در سراسر کشور دیده شوند.
شکیبانیا درباره ویژگی‌های برگزاری آنلاین جشنواره بیان کرد: خیلی از افرادی که سوژه مستندها قرار می‌گرفتند یا در آن‌ها نقشی ایفا می‌کردند، دوست داشتند که به جشنواره بیایند و شاهد مستندهای خود باشند اما چون جشنواره «سینماحقیقت» همیشه در تهران برگزار می‌شد، محدودیتی برای آن‌ها به حساب می‌آمد. با برگزاری آنلاین جشنواره «سینماحقیقت» این محدودیت‌ها برداشته شد و خیلی از افراد با حضور در شهر و روستای خود توانستند فیلم‌های حاضر در جشنواره را به صورت آنلاین تماشا کنند.
بالا رفتن آمار تماشای فیلم‌ها به صورت آنلاین در «سینماحقیقت»
معاون مستند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی خاطرنشان کرد: امسال و در دوره پانزدهم جشنواره آمار تماشای فیلم‌ها در پلتفرم‌ها و تعداد فیلم‌های پرطرفدار نسبت به سال گذشته بسیار بیشتر بود. وقتی که ما اکران فیلم‌ها را محدود به سالن سینما می‌کنیم، نهایتا 500 نفر می‌توانند آن را ببینند اما در اکران آنلاین جشنواره، رکورد تماشای هشت، 10 یا حتی 12 هزار نفره را زدیم یعنی فیلم در روزی که قابل دسترس بود، توسط 12 هزار نفر از علاقه‌مندان دیده می‌شد که نشان‌دهنده اهمیت برگزاری آنلاین جشنواره است. همچنین هرکدام از فیلمسازان علاقه دارند که فیلم‌شان روی پرده سینما رود و با کیفیت تصویر و صدای خوب توسط مخاطبان دیده شود که این امکان نیز در جشنواره «سینماحقیقت» امسال محقق شد.
شکیبانیا در ادامه درباره اهمیت مساله مقاومت در جشنواره «سینماحقیقت» عنوان کرد: در تمام بخش‌های جشنواره «سینماحقیقت» به‌خصوص کارگاه‌های این رویداد، برنامه‌ای برای مساله مقاومت و گفتمان آن پیش‌بینی شده بود. تجربه فیلمسازانی که در منطقه به فیلمسازی پرداخته بودند نیز مورد استقبال قرار گرفت. بخشی از فیلم‌های حاضر در جشنواره نیز در حوزه مقاومت ساخته شده بودند.
این تهیه‌کننده افزود: تعداد زیادی از فیلم‌هایی که در حوزه مقاومت ساخته می‌شوند از نظر دغدغه مورد تایید هستند اما متاسفانه از نظر فیلمسازی ضعیف عمل می‌کنند، دلیل این امر نیز اهمیت دغدغه گفتمان مقاومت برای فیلمساز پیش از آیین فیلمسازی‌ست. با همه وجود ما از میان فیلم‌های دریافت شده برای جشنواره، 30 مستند را برای بخش «شهید آوینی» درنظر گرفتیم که تنوع جالبی داشتند؛ تعدادی از آن‌ها درباره قهرمانان جنگ، تعدادی درباره شهدای گمنام و تعدادی درباره خانواده شهدا بود. بخشی از فیلم‌ها نیز صدای بی صدایان بود که این امر به‌عنوان ذات مستند شناخته می‌شود یعنی ما در جشنواره «سینماحقیقت» امسال فیلم‌هایی در حوزه قهرمانان جنگ، آسیب‌شناسی وضعیت اجتماعی امروز در مواجهه با جنگ و قهرمانان درگیر مسائل زندگی را داشتیم.
جایزه سرباز وطن امسال به «آورتین» رسید
شکیبانیا تاکید کرد: مسائل گفتمان مقاومت و حوزه دفاع مقدس با تبلیغات درگیر شده است که فکر می‌کنیم همه کار باید تبلیغات باشد درحالی که ما باید به نقد درون گفتمانی اعتقاد داشته باشیم. شرط حیات این است که خودمان زودتر از هرجایی ایرادها را ببینیم، گوشزد کنیم و اگر گوشزد جواب نمی‌دهد، فریاد بزنیم. مسئولیت سینمای مستند این است که اگر یک قهرمان جنگ دچار آسیب اجتماعی شده است، آن را فریاد بزند، خیلی امیدوارکننده است که ببینیم کسانی به فکر قهرمانان‌مان هستند.
معاون مستند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درباره فیلم‌هایی که به‌طور خاص درباره شهید سلیمانی بود و در جشنواره «سینماحقیقت» حاضر بودند، تصریح کرد: به‌طور معمول در 2 سال گذشته، چند فیلم درباره شهید قاسم سلیمانی داشتیم که بعضی از آن‌ها باوجود ساختار ضعیف، حجمی از تصاویر آرشیوی را به نمایش می‌گذارند که فیلم را جذاب می‌کند.
وی درباره جایزه سردار وطن نیز بیان کرد: تاریخ برگزاری جشنواره «سینماحقیقت» به سالگرد درگذشت حاج قاسم سلیمانی نزدیک است. سال گذشته در جشنواره، باتوجه به فیلم‌هایی که درباره این شهید ساخته شده بود، پیشنهاد شد که بخش ویژه‌ای را مختص اینگونه فیلم‌ها در جشنواره راه‌اندازی کنیم که در 2 سال گذشته به بلوغی رسید. جایزه سرباز وطن بنا شد به فیلمی تعلق گیرد که سرباز وطن است، این سرباز ممکن است که معلمی باشد که به مناطق محروم رفته و مشغول تدریس است یا استاد دانشگاهی باشد که عمر خود را صرف حل کردن مشکل آب منطقه‌ای کرده باشد. سردار سلیمانی خود را سرباز وطن می‌دانست و در حوزه نظامی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی کارهایی کردند که مثال‌زدنی و الگوست.
این کارشناس سینمای مستند ادامه داد: سرباز وطن موضوعی است که شهید سلیمانی ستاره آسمان آن است ولی در آن آسمان افراد دیگری نیز حضور دارند. مکتب سلیمانی به دنبال شناخته شدن نیست و این کار مستندساز است که افراد شناخته نشده را پیدا کند و نوری بر تاریکی‌ها بیفکند. جایزه سرباز وطن نه‌تنها به فیلم‌هایی می‌پردازد که درباره شهید سلیمانی باشند بلکه داستان سربازان گمنام در گوشه و کنار این کشور را روایت کند. امسال این جایزه ضمن تقدیر از مومن مومنی به فیلم «آورتین» به کارگردانی حسن وزیرزاده رسید که درباره نقش شهید سلیمانی در برقراری امنیت در جنوب کرمان است.
فیلمسازان نمی‌توانند فیلمسازی را از مرکز گسترش آغاز کنند
شکیبانیا در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره حمایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از مستندسازان تازه‌کار گفت: باتوجه به قوانینی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود دارد، فیلمسازان نمی‌توانند کار فیلمسازی را از مرکز گسترش آغاز کنند، این مرکز معمولا طرح را از فیلمسازانی می‌گیرد که یا عضو صنفی هستند یا پیش از این سه کار قابل دفاع ساخته باشند. البته استثنا هم وجود دارد، مثلا فیلمسازی که تنها یک کار ساخته اما درخشان بوده باشد یا فیلمسازی که 2 اثر را به تولید رسانده اما جایزه‌های بسیاری از جشنواره‌ها گرفته باشد. همچنین طرح بعدی فیلمسازی که از جشنواره «سینماحقیقت» جایزه گرفته باشد، بدون تشریفاتِ سختگیرانه بررسی می‌شود.
معاون مستند مرکز گسترش تصریح کرد: اگر فیلمسازی سه اثر قابل دفاع نساخته باشد، باید به انجمن سینمای جوانان ایران مراجعه کند، این مرکز برای فیلمسازانی که آماتور، نیمه حرفه‌ای یا حرفه‌ای هستند برنامه‌هایی دارد. اینکه مستندسازی بخواهد به موضوعی مهم بپردازد، دلیل نمی‌شود که در بخش فنی و سابقه‌ای مرکز گسترش مورد تخفیف قرار گیرد بلکه فیلمسازی که می‌خواهد موضوعی ارزشی را مورد بررسی قرار دهد باید حرفه‌ای باشد چون فیلم بد ساختن درباره یک موضوع ارزشی خطای بزرگ‌تری نسبت به نساختن آن است.
وی عنوان کرد: موضوعات ارزشی مورد توجه تهیه‌کنندگان خصوصی نیست اما خوشبختانه در کشور موسساتی وجود دارد که برای اینگونه موضوعات اهمیت قائل هستند و آن‌ها را اولویت قرار می‌دهند مثل موسسه اوج، خانه مستند انقلاب اسلامی، حوزه هنری، موسسه میثاق و شبکه‌های مختلف تلویزیون ازجمله شبکه مستند.
مکتب قاسم سلیمانی، مکتب فردی سخت‌کوش و سختگیر است
معاون مستند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی افزود: برخی از اینگونه موسسات علی‌رغم اینکه زمینه‌های لازم فیلمسازی را برای جوان‌ها و مستندسازهای تازه‌کار که دغدغه‌های ارزشمندی نیز دارند، فراهم می‌کنند اما بالای سر کار حضور ندارند که باعث می‌شود اثر قابل دفاعی ساخته نشود. اگر قرار است زمینه‌های لازم را برای فیلمسازان جوان دغدغه‌مند فراهم کنیم، لازم است که مشاوران خوبی را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
شکیبانیا در بخش پایانی صحبت‌هایش تاکید کرد: باید در حوزه‌های ارزشی‌مان بسیار سختگیر باشیم و سهل‌انگاری را کنار بگذاریم. فیلم‌های زیادی توسط فیلمسازانی ساخته می‌شود که صرفا دغدغه موضوعی دارند و این کافی نیست، باید دغدغه فنی نیز در فیلمساز وجود داشته باشد. مکتب قاسم سلیمانی، مکتب فردی سخت‌کوش و سختگیر است که برای ارزش‌های خود کم نمی‌گذارد و تمام ابزار، لوازم و قواعد را فراهم می‌کند.
انتهای پیام/ 121
