گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: بسیج مردمی عراق یا حشد الشعبی که به زبان عربی (الحشد الشعبی) و به بسیج عراق نیز معروف است، به نیروهای شبه‌نظامی عراق گفته می‌شود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازمان‌دهی شدند. نیروی «حشد الشعبی» از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروه‌های شیعه هستند، اما گروه‌های سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند.
شکل‌گیری
بعد از آنکه در سال ۲۰۱۴ شهر موصل عراق از ۵ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴ میلادی به مدت ۸ روز به دست نیروهای داعش افتاد شاهد فتوای فتوای مراجع عراق به‌ویژه فتوای جهاد آیت‌الله سیستانی، را در دفاع از این کشور بودیم که در نهایت شاهد تشکیل نیروی «حشد الشعبی» شدیم. هدف این نیرو‌ها کمک به ارتش و نیروهای امنیتی عراق برای پاسداری از مکان‌های مذهبی و نیز مقابله با تهاجم بود.
تعداد نیرو‌ها
تعداد نیروهای «حشد شعبی» حدود ۶۰ تا ۱۲۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود. حقوق ماهانه افراد آن حدود ۷۰۰ هزار دینار است. مناطق عملیاتی آن‌هااستان بغداد، استان بابل، استان دیاله، استان صلاح‌الدین، استان انبار و همچنین شهر کرمه در نزدیکی شهر فلوجه است.
دستاورد‌ها
نیروهای بسیج مردمی از سلاح‌های ایرانی و سلاح‌های موجود در عراق و همچنین از سلاح‌های آمریکایی استفاده می‌کنند. این نیرو‌ها در آزادسازی مناطقی، چون جرف النصر، آمرلی، ضلوعیه، بلد، استان دیاله، الدور، علم، ناحیه بغدادی، تکریت و بخش‌هایی از استان انبار نقش اساسی داشته‌اند.
چهره‌های شاخص
فرمانده کل «حشد الشعبی» یا همان بسیج مردمی «حیدر عبادی» بود. ابومهدی مهندس معاون بسیج مردمی عراق و فرمانده میدانی این نیرو بود که متاسفانه به همراه سردار حاج «قاسم سلیمانی» توسط ارتش تروریستی آمریکا و به صورت کاملا ناجوانمردانه و به‌ی تروریستی در فرودگاه بغداد به شهادت رسیدند. همچنین «فالح فیاض» رئیس هیئت بسیج مردمی و «صادق سعداوی» رئیس هیئت ارکان است. ضمن اینکه «کریم نوری» عضو هیئت بسیج مردمی و سخنگوی رسمی آن و «احمد اسدی» سخنگو و عضو هیئت بسیج مردمی هستند.
مبارزه با داعش
حشد شعبی در مبارزه با داعش بسیار موثر و قابل توجه تأثیرگذار بوده است. این سازمان پس از سقوط داعش، به پاکسازی بقایای داعش پرداخت و در خدمات اجتماعی نیز فعالیت چشمگیر و قابل توجهی داشت. البته بر اساس قانون «سازمان حشد شعبی»، این گروه مانند دیگر نیروهای نظامی عراق، از فعالیت‌های سیاسی نیز منع شده است.
دشمنی آمریکا و عربستان
دولت آمریکا و عربستان خواستار انحلال یا ادغام حشد شعبی در ارتش عراق شده بودند و آمریکا در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱شمسی به پایگاه‌های حشد شعبی در عراق حمله کرد. اما در آن سوی میدان، سوریه، جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان از حامیان حشد شعبی هستند. اما «مقتدی صدر» روحانی شیعه و فعال سیاسی اهل عراق نیز، خواستار ادغام «حشد شعبی» در ارتش عراق شده و در مقابل سید کاظم حائری، مرجع تقلید، نیروی مستقلِ حشد شعبی را برای حفظ امنیت عراق لازم دانسته بود.
مشروعیت قانونی
حشد شعبی با تصویب قانونِ «سازمان حشد شعبی» در پارلمان عراق در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ میلادی (۶ آذر ۱۳۹۵شمسی)، یکی از نیروهای نظامی عراق شد و زیر نظر فرماندهی کل نیروهای مسلح قرار گرفت. بر اساس آن، قوانین مربوط به حشد شعبی و دیگر نیروهای مسلح عراق یکسان است.
تشبیه به بسیج ایران
عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه بسیج ایران توصیف کرد. وی پیشتر گفته‌بود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شده‌است. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم. همچنین در سپتامبر ۲۰۱۵ حیدر عبادی نخست‌وزیر عراق اعلام کرد که گروه‌های حشد شعبی بخشی از نیروهای حکومتی هستند.
اتهامات
عفو بین‌الملل حشد شعبی را پس از عملیات آزادسازی فَلّوجه در سال ۲۰۱۶ میلادی برابر با سال ۱۳۹۵ شمسی، متهم به آدم‌ربایی ۶۵۰ تن از اهالی فلوجه کرده که از سرنوشت آن‌ها خبری در دست نیست. ضمن اینکه «احمد طیب» شیخ الازهر، حشد شعبی را در خلال عملیات آزادسازی تِکریت متهم به جنایت جنگی علیه اهل سنت کرد. جماعة علماء العراق به ریاست خالد عبد الوهاب اَلْملا، عالم اهل‌سنت و شیخ بشیر نجفی، مرجع تقلید در نجف، ادعای شیخ الازهر را رد کرده و حشد شعبی را متشکل از شیعه و سنی دانستند. اما تا امروز هیچکدام از این اتهامات اثبات نشده است.
انتهای پیام/ ۱۳۴
