به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، برنامه زنده «امواج شبهه» شبکه رادیویی گفت‌وگو با حضور دکتر علی محمد اسماعیلی (کارشناس مسائل رسانه)، دکتر فرشید باقریان (تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل)، دکتر حسین بابازاده مقدم (پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی) و در طی تماس تلفنی با دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) به موضوع «روایت‌سازی‌های سیاه و قرمز رسانه‌های بیگانه از رویداد‌های تصنعی با تأکید بر موضوع‌سازی تا رادیکال‌سازی» پرداخته شد.
توافق ایران و عربستان شکستی، تمام عیار برای رژیم صهیونیستی
دکتر فرشید باقریان، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل گفت: هر اتفاق سیاسی که در جهان رخ می‌دهد، پیشینه‌ای بسیار مهم دارد، اتفاقی که رخ داد دو پیشینه بسیار مهم دارد پیشینه اول یعنی تغییر دیدگاه رئالیستی به رویزیونیستی خود ایران بود که از دیدگاه خیلی متقن رئالیست به رویزیونیستی است.
وی در ادامه افزود: دستگاه دیپلماسی ما از سیاست خارجی ما جدا است، بنابراین در مورد دو نهاد صحبت می‌کنیم یکی نهاد نظام مؤسس است که دستگاه دیپلماسی در درون آن قابل تغییر است و تفاوتش مانند خورشید و آفتاب است.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل عنوان کرد: دستگاه دیپلماسی ما یک کارگزار از ساختار اصلی است به همین دلیل پنجره برای هر رابطه‌ای از طریق دستگاه دیپلماسی باز است، ولی از طریق نظام مؤسس می‌تواند این پنجره بسته برای همیشه باز نگهداشته شود.
وی ادامه داد: این از منظر داخل یعنی ما قائل به یک اتفاق بودیم این اتفاق را انجام دادیم، ولی یکسری ضرورت‌ها در دنیا هست که در لفظ فرانسه به آن کونژوکتور می‌گوییم یعنی برآیند ضرورت‌ها، رژیم اسرائیل هر اندازه تهدیدش در منطقه را بیشتر می‌کرد به زعم اینکه باعث ضعف روابط ایران می‌شود برعکس کشور‌های عربی و لیگ خلیج فارس را به سمت ما کشاند یعنی از یک درگیری نگرانی به وجود آمد که مجبور به پناه بردن به آمریکا و یا مصالحه با ایران شدند، به همین دلیل می‌بینیم تنها رژیم اسرائیل است که از این اتفاق نگران است حتی اگر به جامعه آمریکایی نیز نگاهی بیندازیم می‌بینیم که بخشی از جامعه آمریکایی نیز از این اتفاق خشنود هستند، چرا که آن بخش از آمریکایی‌هایی که به دنبال گسترش دموکراسی در خاورمیانه بودند از آن دسته نیستند.
باقریان با بیان اینکه تهدید و مهار چین توسط آمریکا اتفاق سومی است که رخ داد، گفت: آمریکا با بسط دموکراسی وارد منطقه می‌شود و یک و نیم میلیون نفر با امضای بایدن در عراق کشته می‌شوند در حالی که چین اولین حضورش با یک صلح صورت گرفت.
وی افزود: در فلسفه قاعده‌ای به نام امکان اشرف داریم به این معنا که منافع ملی من اشرف بر منافع من است و من در منافع ملی اشرف پیدا می‌کنم بنابراین باید منافع ملی را اشرف بر منافع فردی دانست.
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: چین برای اینکه بتواند امنیت منطقه را تأمین کند سهام خرید و به دنبال امنیت سهام خود بود و یکی از مواردی که امنیت سهامش را به خطر خواهد انداخت جنگ یمن خواهد بود به همین خاطر گام بعدی احتمالا صلح یمن و یا آتش بس دائمی خواهد بود.
باقریان ادامه داد: روابط با عربستان همین اندازه که هزینه امنیت کشور را به واسطه کمبود نگرانی کم می‌کند اگر سرشکن کنیم، دولت می‌تواند در آینده نزدیکی این هزینه امنیت را استرداد به سفره مردم کند.
وی گفت: اگر دو قطب اصلی شیعه و سنی جهان به واسطه مسائل عقیدتی درگیر می‌شدند و روی بحران امنیتی تأثیر می‌گذاشت قطعا دنیا متضرر می‌شد، بنابراین می‌بینید چین کمونیست توانسته قطب شیعه و سنی را با یکدیگر آشتی دهد و می‌بینیم موجب این شده تا نگرانی‌های‌مان کاهش یافته و تنش‌های‌مان نیز از بین رود.
عمل‌گرایی رمز موفقیت دولت سیزدهم
در ادامه دکتر علی محمد اسماعیلی، کارشناس مسائل رسانه گفت: از بارزترین ویژگی‌های متمایز دولت آقای رئیسی عمل‌گرایی این دولت در حوزه‌های مختلف است، در حوزه سیاست خارجی نیز با وجود تلاش‌های بسیاری که خیلی از دولت‌ها کردند، اما در این دولت این اتفاق رخ داد و توافق صورت گرفته میان ایران و عربستان به لحاظ ابعاد رسانه‌ای سر و صدای بسیاری در دنیا کرد.
وی در ادامه افزود: دنیا این موضوع را جدی نمی‌گرفت به همین خاطر بود که این موضوع اینگونه سر و صدا کرد، این ابتدای ماجرا است و این دوره تنش زدایی و ارتباطات وسیع دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با کشور‌های منطقه بذرش از ابتدای دولت کاشته شده بود و در حال ثمر دادن است.
این کارشناس مسائل رسانه با بیان اینکه از ابتدای سال ۵۷ تاکنون نیز سابقه تهاجمی مداخله گرانه در منطقه نداشتیم، گفت: مرور تاریخ دیپلماسی ما ثابت می‌کند که همواره جز صلح و دوستی پیامی نداشتیم، حتی در دوران جنگ ۸ ساله نیز دفاع کردیم و تهاجمی نداشتیم.
وی تصریح کرد: ما باید به این سمت برویم که روایت درست و مطلوبی را در اختیار مخاطبان قرار دهیم، رسانه باید به این سمت برود که از این اتفاقات بتواند روایت ساده و دلنشینی را در اختیار مردم قرار دهد. بسیاری از رسانه‌های داخلی در تلاش برای سیاه‌نمایی و ناامیدی است در حالی که این اتفاق برای قاطبه مردم اتفاقی خوشایند است.
اسطوره‌سازی رسانه‌های بیگانه برای جوانان
دکتر حسین بابازاده، مقدم پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه گاهی لازم است به لحاظ رسانه‌ای مقابل غرب و رسانه‌های‌شان بایستیم، گفت: جریان معارض جمهوری اسلامی رویکردی استراتژیکی را در پیش گرفت و از خصوصیات نسل ضد به عنوان پادگفتمان جمهوری اسلامی استفاده کرد در حالی که این‌ها خصوصیات نسلی و واکنش‌های مربوط به گسست نسل است و اساسا نه کنش سیاسی و امنیتی و نه به معنای عمل سیاسی است.
وی افزود: منظور از جنگ شناختی این نیست که اگر نوجوانی یکسری رفتار‌هایی دارد آن را تسریع به براندازی یا فعالیت سیاسی بدهیم، این نوجوان دوازده سال است که در مقابل رسانه‌ها رها شده و ما نتوانستیم اقدامات مثبت ایجابی داشته باشیم و در عین حال بسیار ضعیف با موضوعات مواجه شدیم و طبیعی است که این‌ها توانستند برای این نوجوان اسطوره تعریف کنند، شخصیت دهند و الگوسازی کنند.
هر کنشی، کنش سیاسی نیست بلکه این رویداد‌ها رویداد شکاف نسلی است، بسیاری از سرفصل‌ها از عناوین مجرمانه در حال حذف شدن است نباید هر فردی با هر نوع پوششی را صرفا به خاطر نوع متفاوت پوشش او را در حال جنگ با نظام بخوانیم، در رسانه‌های ما به غلط به دنبال این هستیم در حالی که جنس کنش شناخته نشده است اثبات کنیم که یک فرد دشمن است.
ورود رسانه‌های بیگانه به فاز جدید، زنگ هشداری برای رسانه‌های داخلی
دکتر علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی طی تماس تلفنی با برنامه امواج شبهه گفت: موضوع اینترنشنال و توافق ایران و عربستان را می‌توان در دو سطح بررسی کرد یکی در سطح سیاست خارجی که به لحاظ کارکردی مشخص نیست، بنابراین در این شرایط این قضاوت بسیار زود می‌تواند باشد که گمان کنیم اینترنشنال یا هر رسانه‌ای که گرایش به عربستان سعودی دارد نسبت به ما منعطف‌تر عمل کند، دو علت دارد یکی اینکه اینترنشنال رسانه صد در صد سعودی نیست چرا که شامل پنج وجه می‌شود و تنها یک وجه آن را عربستان سعودی شامل می‌شود.
این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی عنوان کرد: موضوع توافق ما و عربستان در گام اول به این معنا نیست که لزوما اینترنشنال به نقطه‌ای رسیده است که کاملا بی‌حاشیه شود و یا از بین برود بلکه اساسا مدل انگلیسی‌ها چه مدل مشارکتی و چه فردی معمولا چهار گام را طی می‌کند که گام سوم یعنی تبدیل رسانه موجود به رسانه بعدی حتما با انتقال فرآیند آن رسانه صورت می‌گیرد مانند شبکه بی بی سی فارسی، من و تو و اینترنشنال و قاعدتاً رسانه بعدی که الان کارش را انجام می‌دهد به همین دلیل است که می‌بینیم مجری اینترنشنال که یکی از مهمترین و موثرترین مجری‌ها بود در شرایط فعلی با نتانیاهو صحبت می‌کند.
وی در ادامه اظهار کرد: در گام دوم، اتفاقات در داخل ایران که از سمت این رسانه‌ها مطرح می‌شود دو سطح را شامل می‌شود، سطح اول فرایند اتصال موضوع تا موضوع است، سال ۹۸ به این طرف شیوه پرداختن این رسانه‌ها به موضوعات ایران تغییر کرد یعنی به هیچ وجه متمرکز بر یک نقطه نمی‌مانند بلکه اصل بر انتقال و سرایت موضوعات است، از واقعه قبلی تا واقعه فعلی معمولا یکسری از رویداد‌ها را عملیاتی می‌کنند که بلافاصله بتوانند یکسری از مسائل را جا بیندازند.
داودی ضمن اشاره به ماجرای دختران اکباتان گفت: ماجرای دختران اکباتان مسئله ساده‌ای نیست چراکه این ماجرا برمی‌گردد به کمپین چهارم مسیح علی‌نژاد دختران خیابان انقلاب، استفاده از کلمه دختران در کنار مکان‌های مختلف نشان‌دهنده این است که دختران در مکان‌های مختلف با اتصال می‌توانند سوژه‌ای را درست کنند که حالت دوران ایجاد می‌کند یعنی به نحوی حرکت می‌کند که می‌تواند سلیقه‌های مختلف را جواب دهد، گزاره‌های متفاوت را ایجاد و مخاطب را در فراوانی موضوع بچرخاند.
وی عنوان کرد: این اتفاق رخ می‌دهد چرا که غرب به دنبال این است که نگذارد مخاطب بیکار بماند و گریز از مرکز پیدا کند اگر مرکز دختران و بانوان است، بنابراین باید مرتبا سوژه خلق شود تا مخاطب پیرامون آن حرکت کند. نکته دوم اشاره به این دارد که حتما باید نقطه انحراف ایجاد کنند به این معنا که یک گزاره‌ای را که امتداد مسئله امنیتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است را بیاورند و شروع به معکوس جلوه دادن کنند.
این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: در بسیاری از کشور‌های دنیا می‌بینید موضوع هنجارشکنی، مواجه با هنجار‌ها و یا عبور از دد لاین‌هایی که طراحی شده است، بحث بسیار مهمی است و شکستن این هنجار‌ها می‌تواند تبدیل به گزاره دوم برای این رسانه‌هایی که قابلیت انتقال پیدا می‌کنند شود. بحث رسانه‌های بیگانه وارد فاز جدیدی شده است و این فاز جدید نیز با گزاره‌های جمعی مانند رابطه ایران و عربستان حذف یا کمرنگ نمی‌شود بلکه آمادگی این را هم دارند که انتقال جدیدی صورت بگیرد.
وی افزود: دو فکت را نباید از یاد برد آمریکایی‌ها مرتبا از هفته گذشته به این طرف دارند پالس می‌دهند که ما می‌دانستیم و یک فکت هم حقوق یک ماه پیش اتفاق افتاد که اعلام شد دفتر اینترنشنال از لندن به آمریکا می‌رود، آمریکا معمولا عمق نفوذ را محدود می‌کند مانند انتقالی که راجع به مسیح علی‌نژاد از اروپا به سمت آمریکا دادند که زمانی که این‌ها را کنار هم قرار می‌دهیم قاعدتاً ماتریس جدیدی از نحوه رفتار نسبت به پایان اسفند تا اوایل اردیبهشت رسانه‌های بیگانه نسبت به جمهوری اسلامی ایران را شاهد خواهیم بود.
جریان‌سازی رسانه‌های بیگانه
باقریان در ادامه ضمن اشاره به ایجاد ماکت جدید نحوه رفتار رسانه‌های خارج از کشور گفت: رسانه‌ها بیرون از ایران با یکدیگر متحد هستند و از یکدیگر با خبر هستند و امکان اینکه رسانه‌ها با یکدیگر در خصوص موضوعی برای وحدت اتصال سطوح انجام ندهند نزدیک صفر است، توافق صورت گرفته میان ایران و عربستان سعودی اتفاقی ناگهانی نبود بلکه طی تلاشی هفت ساله رخ داد، اما در یک آن و لحظه اتفاق افتاد که موجب این شد تا بمب رسانه‌ای شکل بگیرد.
وی افزود: در فلسفه نیروی فعلی به ما وارد می‌شود و مقابل این نیرو، انفعال وجود دارد، به هر میزان که به آهن حرارت برای ذوب شدن بدهید قبول این مسئله از طرف آهن صورت می‌گیرد، اساس رسانه‌های بیگانه ایجاد آشوب است و هجمه‌های رسانه‌ای آن‌ها علیه ما هیچ زمانی خاموش نخواهد شد.
باقریان گفت: جریان‌سازی بدون یک خمیر مایع واقعی نمی‌تواند رخ دهد، زمانی که شما خوراک اصلی و حقیقی را به مخاطبان ندهید بدون تردید جذب رسانه‌های خارجی می‌شوند، هیچ زمان اقدام به تکرار نمی‌کنند چراکه موجب اقناع مخاطبان می‌شود به همین دلیل است که باید برخی فکت‌ها را حتی اگر علیه ما باشد نیز بپذیریم چراکه می‌تواند موجب اعتمادسازی شود.
استفاده حداکثری از میدان رمز موفقیت در جنگ ترکیبی با رسانه‌های بیگانه
دکتر علی محمد اسماعیلی، کارشناس مسائل رسانه نیز درخصوص رفتار شناسی رسانه‌ای گفت: همانطور که در بازی فوتبال زمانی که گل می‌خورید باید تلاش کنید تا جبران کرده و گل بزنید، دشمن نیز کارش دشمنی است و در حال نقطه زنی و ضربه است در این شرایط ما باید یک سری به خودمان بزنیم تنها نباید درباره سناریو دشمن صحبت کنیم، هر کدام از رسانه‌های معاند زمانی که می‌خواهند حرکتی رسانه‌ای انجام دهند با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند، اولین مشکل مردم است آن‌ها مردم در میدان را ندارند این در حالی است که ما مخاطب در میدان را داریم روایت ما روایتی زنده است، ما باید از میدان بهتر استفاده کنیم چرا که پتانسیل زیادی برای پرداختن به این موضوعات هست.
وی در ادامه افزود: در حوزه‌های مختلف از میان این دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، صد‌ها کارشناس داریم، این در حالی است که آن‌ها برای تولید یک برنامه باید به سختی به دنبال یک کارشناس بگردند که در انتها نیز زبانش با مردم یکی نیست.
بابازاده مقدم در ادامه عنوان کرد: واقعیت این است که همه این رسانه‌ها نمی‌توانند از پس شبکه‌ای که دو سال است تأسیس شده بربیایند، ما باید از همه ظرفیت و پتانسیل‌های خودمان استفاده کنیم.
یادآور می‌شود، برنامه «امواج شبهه» گفت‌وگویی تخصصی در خصوص ماهیت شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو
انتهای پیام/ ۱۳۴
