به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، پیادهروی باشکوه و پر انرژی «اربعین» سید و سالار شهیدان امسال نیز علیرغم همه تهدیدات خارجی، با امنیت کامل و بدون مشکلی مشهود و قابل تامل برگزار شد. قطعا بزرگترین سهم در فراهم آوردن مسیری امن، پر نعمت و پر رونق در بزرگترین هماوردی مسلمانان جهان را دولت عراق برعهده داشت. از حشد شعبی و رزمندگان مخلص و پلیس جان برکف عراقی که برای تامین امنیت شرکتکنندگان از جان مایه گذاردند تا نیروهای شهرداریهای نجف و کربلا، عشایر کریم و ملت بزرگوار این کشور که همگی حاتم طایی شدند و پس انداز و دارایی یک سال خود را برای رونق عزای آل الله در طبق اخلاص گذاشتند. اجرکم عنداللهمردم با کرامت عراق! مشکورین انشاءالله!
اما فداکاری بینظیر عراقیهای خونگرم و حسینی با همکاری ملتهای دیگر نیز در پیادهروی الهی اربعین همراه بود. در این مطلب تلاش میکنیم عملکرد نهادهای ایرانی و مردم کشور خودمان را نیز در سنجه انصاف گذاشته و راهبردهای آینده نگران ای راه برای حل برخی مشکلات بروز یافته ارائه دهیم... همراهیمان کنید.
حفظ ساختار سنتی عراقی
مهمترین موضوعی که باید پیش از ارائه راهکارهای هر چه باشکوهتر برگزار شدن پیادهروی اربعین به آن اشاره کنیم، توجه به نقش سنتی مدیریت «مردم و دولت عراق» به عنوان میزبانان سرافراز و تاریخی و احترام به چنین ساختار مستحکم و کارآمدی است. دستکاری در این سیستم چه بسا به واسطه دخالت دادن نیات غیرالهی منجر به بروز برخی واکنشها و تحریک احساسات ملی و مذهبی عراقیهای متخصص در میزبانی جمعیت میلیونی زایران حسینی شود. پس انتظار این است که اگر تمایل به مشارکت در حل برخی مشکلات و کمک به برگزاری بهتر مراسم داریم، به جای بالا بردن پرچم تفرقه و به رخ کشیدن ملیت و ساختارهای فرقهای و گروهی، ذیل پرچم واحد حسینی ملت و دولت عراق در میدان عمل حاضر شویم. اقدامات مثبت «ستاد بازسازی عتبات عالیات» به عنوان پل ارتباطی میان خدمتگزاران عراقی و ایرانی برای تامین زیرساخت خدماترسانی به زوار اربعین در همین مسیر ارزیابی میشود و شایسته تقدیر و تشکر ویژه است.
با این مقدمه شاید بهتر باشد به جای برخی چشم و همچشمیهای منطقهای و استانی در برپایی موکب این شهرستان و آن استان در مسیر نجف به کربلا یا در خود شهر مقدس کربلا، به تجهیز موکبهای ملت عراق بپردازیم و یکپارچگی ساختار سنتی را تقویت کنیم. چه اشکالی دارد اگر بناست 200 پرس غذا میان زوار اباعبدالله توزیع کنیم، هزینه آن را به یک پیرغلام حسینی عراقی پرداخت کرده و در امور مشارکت الهی و با ترک همه منیات و ظواهر دنیوی داشته باشیم.
ایرانیسازی در برابر جهانی سازی
قطعا پسندیدهتر است که همچون زائران سوئدی، مالزیایی، آذربایجانی، ترکیه ای، بحرینی یا حجازی، تاکیدی بر پخش «غذای ایرانی» با توجه حداکثری به ذائقه هموطنانمان نداشته باشیم کما اینکه عراقیها برای تامین نیازهای زوار کشورهای مختلف میکوشند بیشترین تکثرگرایی را در پوشش دهی به سلایق مختلف داشته باشند. بارزترین مثال این تلاش نجیبانه ملت عراق را میتوان در جدا کردن کتریهای چای عراقی و چای ایرانی برای توجه به میل و ذائقه هموطنانمان مشاهده کرد.
همین اخلاق پسندیده عراقیها در نفی هر گونه تقسیمبندی زوار براساس ملیت، زبان، نژاد، فرهنگ و رنگهای دنیوی و «تفکر جهانی» آنها است که پذیرش ساختار برتر و الهی شان را ساده و منطقی و عقلانی میکند. قوت غالب بسیاری از خانوادههای عراقی موکبدار در مسیر نجف به کربلا با صورت غذایی که به زوار حسینی تقدیم میکنند بسیار متفاوت است، با این حال این ملت کریم چلوگوشت و شاورما و کباب و قیمه و بهترینهای خود را با روی گشاده و صبری ستودنی به یک یک زائران پیشکش میکنند. پس فراموش نکنیم پیش از هر اقدامی تفکر کنیم که آیا اقدامات خیرخواهانهمان در دستگاه سنتی برپاداران شعائر حسینی اهل عراق میگنجد یا خدای ناکرده شائبهای از تفرقه و ساختارسازی موازی در خود دارد؟
تاکید بر تربیت حسینی- مهدوی
تفکر جهانی برخلاف همه سقف بندیهای ملی، منطقهای و نژادی و قبیلهای دامنه گستردهای دارد و کاملا هماهنگ با تفکر «مهدوی» است. در حقیقت نوع رفتار عراقیها و ساختار سنتیشان از مهمترین جاذبههای موثر در رشد و گسترش فرهنگ حسینی پیادهروی اربعین است. ملتی که معیار ابراز محبت و لطف شان به سایرین را صرفا با لفظ «زائر حسینی» اعلام میدارند و میان زن و مرد، کودک و بزرگسال، پیر و جوان هیچ تفاوتی قائل نمیشوند. تاکیدشان بر تربیت حسینی - مهدوی و انتقال آن به نسلهای آینده را میتوان در اصرار بر به کارگیری همه اعضای خانواده در خدمت به زائران مشاهده کرد آن جا که بسته دستمالی را به کودک سه ساله خود میسپارند تا در مسیر زائران ایستاده و محبت و ادب به دستگاه مهدوی را با بخشش و جذب معنویت زوار در تشکرهای ساده با شکلاتی به عنوان «پاداش خدمت» بیاموزند.
لزوم تجهیز زیرساختهای عراق
ایرانیها به گواه مشاهدات عینی، برادر خوبی برای عراقیهای کاربلد در اربعین امسال بودند. عراقی که در جنگ با داعش یکهتاز است و بخشی از بودجه عمرانی اش را ناچار است در مبارزه با فتنه جهانی حرامزادههای آخرالزمانی مصرف کند. مهمترین مشکلات بروز یافته در حوزه مدیریت جمعیت عظیم مسلمانان شرکتکننده در پیادهروی اربعین نیز به همین سبب در حوزه برخی زیرساختهای ضعیف کشور عراق قابل مشاهده بود. بهطور مثال فرودگاه نجف، با استانداردهای یک فرودگاه بینالمللی که دست کم در اوقاتی از سال همچون عاشورا، اربعین، 28 صفر و عید نوروز و ...میزبان جمعیت میلیونی زائران است، هنوز فاصله قابل توجهی دارد. انتظار مردم این است که ایران در نقش سرمایهگذار هم که شده به نقش خود در گسترش فرودگاه نجف و بغداد عمل کرده و در تجهیز برخی از زیرساختهای ضروری این کشور به عنوان مهمترین مقصد گردشگری مذهبی ایرانیان و سایر مسلمانان جهان، کوشا باشد.
حمل و نقلی که هنوز میلنگد!
در حوزه حمل و نقل علیرغم پیشرفتهای قابل توجه کماکان جای اتوبوسهای صلواتی و حمل و نقل سریع و بیدردسر زائران خسته و سرمازده تا مرز و از مرز تا مراکز استانها خالی بود. هر چند اقدامات صورت گرفته در پیادهروی امسال قابل تقدیر ارزیابی میشود. همچنین تبلیغات غیرواقعی درخصوص صدور ویزای سفر به عتبات تا روزهای آخر، به تحریک شدید تقاضا تا لحظه آخر انجامید که نتیجه آن فاجعه شکسته شدن مرز و ورود غیرقانونی برخی از ایرانیان به کشور عراق شد که متاسفانه بازتاب وسیعی در رسانههای معاند منطقه داشت. اشاعه چنین تصویری از ایرانیان و دمیدن در گمانه تقابل مردم با دولت عراق، شاید به نظر برخی از مدیران کوته فکر چندان مهم نباشد اما میتواند در تصور مردم و دولتمردان منطقه از «شیعه»، «ایران»، «ایرانی» و «مناسک حسینی» تاثیرگذار باشد.
چرا عربی بلد نیستیم؟!
تسلط نداشتن اغلب زائران ایرانی به بدیهیترین و سادهترین جملات عربی، در بسیاری از مواقع کار را برای پلیس، خادمان موکبهای حسینی، پرسنل فرودگاه، شاغلان در سیستم حمل و نقل و مردم عراق در مسیر پیادهروی و حرم امیرالمومنین و عتبه حسینی مشکل میساخت. جالب توجه است که اغلب شرکت کنندگان در مراسم پیادهروی اربعین دست کم چند جمله مشهور فارسی را در مسیر ارتباطات تاریخی یاد گرفتهاند اما ما ایرانیها کماکان توفیقی در یادگیری عربی نداشته ایم. شایسته است صدا و سیمای کشورمان با توجه به ارتباطات روزافزون ایرانیان با ملتهای عرب زبان منطقه، بخش آموزش عربی به زبان ساده را در شبکههای تلویزیونی و رادیویی گنجانده و همچون سایر خبرگزاریها در این مسیر پیش قدم باشند. تا اربعین سال آینده یک سال وقت داریم تا چند جمله عربی برای تشکر و سوال و جواب و اعلام نیازها یاد بگیریم.
برای آنها که به هر دلیل از یادگیری معذورند نیز میتوان فکری کرد و با هماهنگی مدیران عتبات عراق، به طرحهایی همچون کمک رسانی خادمان حرم رضوی به خادمان حرم حسینی و علوی اندیشید تا فرضا در کفشداری و فرودگاه و ترمینال شاهد درگیری کلامی زائران فارسی زبان با عرب زبانان به علت ضعف ارتباطی نباشیم.
شهرداری جهان اسلام
حرکت قابل تقدیر شهرداری تهران، مشهد و قم در کمک عملیاتی و بدون اسم و رسم به شهرداریهای نجف و کربلا حقیقتا مثال خوبی برای یادآوری نحوه مشارکت داوطلبانه به ساختار موفق و تاریخی ملت عراق است. شاید بتوان گفت مهمترین علت برنامهریزی خوب شهرداری تهران در خدمت رسانی به زوار حسینی، حضور خود شهردار و مدیران شهرداری از چندی پیش در این همایش مهم باشد. مدیریت میدانی و مشاهده مشکلات از نزدیک، کمک شایانی به پیشرفت سریعتر این سازمان نسبت به سایر نهادها و وزارت خانههای دولتی داشته و کارگشایی را دقت بیشتری بخشیده است.
با این وجود به نظر میرسد کار زیادی برای صیانت از محیط زیست عراق، به عنوان پایتخت حکومت مهدوی در پیش داریم. تعداد سطلهای زباله در مسیر پیادهروی اندک و ضعف آموزش زوار نیز پیش از آغاز مراسم مشهود بود. جالب اینجاست که سازمان محیط زیست کشورمان در حوزه «جهانی سازی» در دنیا بسیار پرحرف است اما جای بسیاری از سازمانهای مردم نهاد وابسته به آن در مدیریت پسماند و آموزش موکب داران و زوار در نحوه برخورد با محیط زیست جاده تاریخی «نجف- کربلا» خالی بود! آیا جهانی شدن اگر با انگیزشهای مذهبی شرقی و درجهت برپایی شعائر اسلامی باشد شایسته کار و تلاش مضاعف و برگزاری یک همایش منطقهای و برنامهریزی نیست؟! چرا همیشه سازمان محیط زیست کشورمان در ادعاهای نه چندان حقیقی نظام سرمایه داری در شعاردهی خط شکن است اما در مهمترین واقعه محیط زیستی منطقه با حضور بیش از 3 میلیون ایرانی و قریب به 27 میلیون مسلمان تا این اندازه ساکت، بیعمل و خالی از برنامه به چشم میآید!؟
پیشرفت ارتباطات
در حوزه ارتباطات شاهد پیشرفت قابل توجهی از سوی اپراتورهای ایرانی و تلاشگران دولتی بودیم هر چند هنوز با وضعیت ایدهآل فاصله بسیار زیادی داریم. طرحهای قابل تقدیر «تلفنهای صلواتی»، «وای فای رایگان» همراه اول، در برخی موکبهای ایرانی و بینالحرمین؛ خدمات رومینگ رایتل وایرانسل و اپلیکیشنهای موبایلی تولید داخل تا حد قابل توجهی رضایت هموطنان ایرانی و سایر زوار حسینی را برآورده ساخت. نرم افزار پیام رسان ایرانی «بیسفون» نیز با رونمایی از امکان «تماس رایگان» در ایام اربعین حتی به استفادهکنندگان از سایر اپلیکیشنهای پیام رسان، عملکردی قابل تقدیر از خود به جای گذاشت اما به علت تبلیغات اندک شاید بسیاری از زائران حسینی متوجه این مزیت عالی نرمافزار ایرانی در مقایسه با تلگرام و واتساپ که تنها امکان تماس با مشترکین خودشان را دارند، نشده باشند.
همچنین ضعف همراه اول در حوزه رومینگ علیرغم اعلام قبلی و توصیه به مردم برای پرهیز از خرید سیمکارتهای عراقی، سردرگمی زائران حسینی در طول مسیر را به همراه داشت و برای کاروانها مشکلات قابل توجهی در حوزه ارتباطات ایجاد کرد.
فرهنگ فارسی و اجتماع جهانی
در بخش فرهنگ، صرفا شاهد نوآوریهای مردمی و خودجوش بودیم و برنامهریزی قابل توجهی برای بهره بردن از موقعیت بینظیر پیادهروی اربعین برای جهانیسازی نقاط قوت مسلمانان مشاهده نشد. بهطور مثال جای غرفههای اختصاصی معرفی «حشد شعبی»، «حزب الله لبنان»، «سپاه پاسداران» و یا «انصارالله یمن» خالی بود و آن طور که شایسته است نتوانستیم موقعیت حقیقی وضعیت جنگ با داعش را با ارائه اطلاعات دقیق، نمایش نقشههای میدانی و پخش فیلمهای شبانه به نمایش بگذاریم. برخی اقدامات حشد شعبی در این زمینه از جمله اختصاص هر عمود مسیر نجف - کربلا به تصویر یک شهید گرانقدر جبهه مقاومت ضدترور، بسیار تاثیر گذار بود و مسلمانان کشورهای مختلف حاضر در پیادهروی را با هزینه سنگین عراق برای حفظ خط مقدم مبارزه با تروریسم تا حدی آشنا ساخت. در یک غرفه اختصاصی حشد شعبی نیز بخشی از فیلمهای ضبط شده از مبارزه خانه به خانه با وحوش داعشی قابل مشاهده بود اما میشد با پخش سی دی این فیلمها یا امکان دانلود سریع کلیپهای جهادگران ضد ترور، بدون ترک پیاده روی، توشه فرهنگی مناسبی برای زائران فراهم آورد.
برگزاری سخنرانی در موکبهای اتراق شبانه عزاداران حسینی با حضور مشهورترین چهرههای هیئتی اعم از مداحان و روحانیون و سخنرانان از دیگر اقدامات فرهنگی مثبت بود که متاسفانه تنها قابل استفاده برای زائران فارسی زبان بود و فکری برای زوار عرب زبان یا انگلیسی زبان نشده بود.
جای خالی حوزه سلامت
هلال احمر نیز در بزرگترین پیادهروی جهان حضور چشمگیر داشت و خدمات مناسبی در حوزه درمان ارائه داد اما وزارت بهداشت در بخش پیشگیری بسیار کم فروغ ظاهر شد. میشد با تعبیه افشانههای ضدعفونیکننده دست در ایستگاههای توزیع غذا و خوراک، ماسک فیلتردار ضد باکتری و ویروس، تامین مایع دستشویی موکبها، تجهیز آشپزخانهها به مایع ضدعفونیکننده و شوینده سبزیج ها و اقداماتی از این دست به پیشگیری از شیوع بیماریهای گوارشی و عفونتهای تنفسی کمک رساند؛ مسئلهای که انرژی بسیاری از زوار حسینی را در طول مسیر پیادهروی گرفت و به مصرف بالای دارو و انواع آنتی بیوتیک انجامید. تجویز بیحد و حصر برخی اقلام دارویی تزریقی همچون آمپول دیکلوفناک و دگزامتازون نیز از مواردی بود که همچون داخل کشورمان مشکل آفرین و در سلامت زائران تاثیر گذار بود. در حقیقت هزینهای که باید صرف پیشگیری میشد همچون نظام سلامت بیمار کشورمان در پیادهروی اربعین نیز صرف «درمان» شد و این نحوه رفتار در حوزه سلامت برای زائران کشورهای بیشتر توسعهیافته شوکآور بود.
برنامهریزی برای برنامهریزی
علیرغم تقدیر و تشکر از همه مدیران و مسئولان و کارگزاران خدومی که رنج شب بیداری و سختی مضاعف را داوطلبانه برای خدمت به زائران اباعبدالله الحسین به جان خریدند لازم به تذکر است که برخلاف مطالب منتشر شده در پیام تشکر ریاست جمهوری «برنامههای ستاد اربعین» هنوز فاصله قابل توجهی با عبارت «نظم» و برنامهریزی به معنای اعم کلمه دارد.
حضور مدیران در میدان عمل برای مشاهده مشکلات و رفع آنها در سریعترین زمان ممکن و سهمیه بندی استانی برایخدمات رسانی بهتر در حوزه صدور ویزا و مدیریت تقاضای عمومی؛ شاید اولین گام برای برنامهریزی داخلی مراسم اربعین سال آینده باشد. تجهیز فرودگاه امام خمینی و پایانههای خروجی، تلاش برای مدیریت صفهای طولانی ورود و خروج زائران ایرانی با افزایش کارمندان مرز و گذرنامه و ارائه اطلاعات دقیق به مردم به منظور جلوگیری از سرگردانی زائران در مرز برای موارد سادهای همچون پرداخت عوارض خروج از کشور و سایر موارد ذکر شده در گزارش در کنار برگزاری جلسات مشترک از چند ماه قبل از مراسم اربعین با وزرای دولت عراق، از دیگر پیشنهاداتی است که مکرر در مسیر پیاده روی، زوار یادآور میشدند. این آزمون حقیقی «جهانی شدن» برای دو ملت و دو دولت عراق و ایران است.
عراقیها علی رغم همه ضعفهای حاصل از جنگ و تضعیف زیرساختهای ملی توسط دشمنان فرامنطقهای با تلاش و کوشش بینظیر مردم و مدیران شان در این مسیر مأجورند. باشد که تلاش ایرانیان نیز در تمرین مدیریتی مهم حسینی مورد قبول حق تعالی قرار گرفته و نام ایران را بیش از پیش بلند دارد.
منبع: کیهان
