به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکتر علیرضا داودی (کارشناس و تحلیلگر ارشد رسانه) و دکتر محمد نجفی برزگر (پژوهشگر رسانه) به بررسی رفتارشناسی رسانه‌های بیگانه در زمینه مفهوم رسانه‌تروریست پرداخت.
تبدیل حالت سفید به سیاه اولین کارکرد در رسانه تروریست است
محمود شهیدی-کارشناس مجری: امروز مفهوم رسانه تروریست، بیش از هر زمان دیگری در خدمت منویات رسانه‌های بیگانه و همچنین اربابان و دولت‌های ذی ربط آن‌ها قرار گرفته است. تا بدین ترتیب مفهوم ترور دچار گستره مفهومی وسیع‌تری شود. با این توضیح مفهوم رسانه تروریست را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
علیرضا داودی، کارشناس و تحلیلگر ارشد رسانه در پاسخ به این سؤال گفت: مفهوم رسانه تروریست ترکیبی از چهار ساحت معنایی است که شاخه عملیاتی پیدا کرده است. ساحت اول؛ ابزاری که قرار است کلیه قواعد منبعث از وضعیت آرام را به سمت قواعد منبعث از وضعیت بی‌نظمی یا ناامنی سوق دهد. بنابراین؛ تبدیل حالت سفید به حالت سیاه اولین کارکرد و ساحت در رسانه تروریست است.
وی افزود: ساحت دوم؛ ایجاد قالب برای مفهومی تحت عنوان کنترل است که اگر کنترل در حوزه عناد باشد، مفاهیم متفاوتی را در برمی گیرد و اگر به مثابه شرایط وفاق باشد، مفهوم دیگری خواهد داشت. اما کنترل افکار عمومی به مثابه شرایطی که در آن‌ها افکار از حیز انتفاع ساقط شوند به مثابه ایجاد از هم گسیختگی در افکار عمومی خواهد بود. در ساحت سوم؛ شرایطی ایجاد می‌شود که از آن تحت عنوان خود انتحاری یاد می‌شود.
جامعه به لحاظ ذهنی به مرحله خود انتحاری می‌رسد و این با مفهوم خودتخریبی که معمولا در حوزه رسانه‌ها بیان می‌کنند، بسیار متفاوت است. خودانتحاری یعنی داوطلبانه براساس اقناع و اشباع مفهومی قابلیت از بین بردن، هر نوع انسجام در افکار عمومی ایجاد می‌شود. بنابراین؛ در اینجا عملا آن فرد، گزاره یا موضوعی که توسط رسانه انتخاب می‌شود، یا در معرض آن رسانه قرار می‌گیرد قابلیت انتحار رسانه ای، مفهومی، کلانی و میدانی را پیدا می‌کند. اما در ساحت چهارم؛ رسانه تروریست مفهومی است که از آن تحت عنوان قالب حمایت یاد می‌کنند. در این قالب اولین موضوع مدنظر بازتالیف مفاهیمی است که در جامعه منفی، سیاه و یا بد شمرده می‌شوند و قرار است که این قالب‌ها جایگزین شوند.
صلح به نفع جریان رقیب یکی از هنر‌های بی بی سی فارسی
وی افزود: در این چهار ساحت، رسانه در چهار قالب قرار می‌گیرد. قالب اول؛ صلح به نفع جریان رقیب است؛ که عمدتا می‌توان در زمینه پیام‌های بی بی سی فارسی مشاهده کرد. صلح به نفع جریان رقیب به معنای نابودی جریان خود است و این جزء هنر‌های بی بی سی فارسی به شمار می‌آید. قالب دوم؛ جنگ است. مرحله‌ای است که فرد در آن نسبت به جنگ با خود و تردید نسبت به درافتادن با رقیب پیدا می‌کند که این فضا در شبکه اینترنشنال بیشتر دیده می‌شود. بدین معنا که تم جنگ در درون و تردید نسبت به درگیری با بیرون در آن بسیار است.
در قالب سوم؛ رسانه مخاطب را در ساحت نه جنگ و نه صلح می‌برد. بلکه مخاطب را در حالتی از خلاء قرار می‌دهند که نسبت به دشمن در حالت جنگ و نسبت به داخل در حالت صلح قرار نگیرد که رسانه‌هایی مانند من و تو و وی یو‌ای بیشتر در این فضا حرکت می‌کنند؛ بنابراین قالب چهارم؛ مرحله صلح و جنگ خواهد بود؛ که رسانه‌هایی مانند رادیو فردا در این حوزه فعالیت می‌کنند.
آنجا که مخاطب در حالت انفجار عضلانیِ عصبی قرار می‌گیرد
این کارشناس در ادامه گفت: وقتی این ۴ قالب در کنار هم تشکیل شوند، مخاطب در حالت انفجار عضلانی عصبی قرار می‌گیرد و هر آن چیزی که به لحاظ فیزیکی مشاهده می‌کند، تبدیل به گزاره منفی برای از بین بردن خط عصب مخاطب اتفاق می‌افتد و بر شناخت شناسی او تأثیر می‌گذارد و اینجا مخاطب، مخاطبی است که صد در صد دست به عمل می‌زند. اقدامات تروریستی در میدان یک بار و در یک زمان و مکان ثابت اتفاق می‌افتد. هر اقدام تروریستی برای پرش به محیط‌های بعدی نیازمند استمرار است. بدین معنا که فیزیک اتفاق افتاده است، اما خط استمرار قوس معنایی ایجاد می‌کند.
قوس معنایی آنجایی است که مخاطب عامل استمرار فیزیک در فرافیزیک نفر، رسانه‌های در اختیار و در جامعه می‌شود. بنابراین؛ رسانه تروریست سعی می‌کند تا از ترور و تخریب شخصی و شخصیتی تا ترور معنا و مفهوم که در رسانه عمدتا در دو قالب قلب و تحریف صورت می‌گیرد مخاطب را نسبت به مسئله دارای پرسپکتیو به نفع خود کند.
ماشه رسانه بر شقیقه مخاطب!
وی تاکید کرد: نظام ترور و تروریست بودن در یک رسانه لزوما ربط اولیه به مکان ترور ندارد. بلکه به قوسی مرتبط است که قرار است نظام نامه معانی پس از ترور فیزیکی را جا بیاندازد که اینجا دو اتفاق می‌افتد، زمینه ساز ترور فیزیکی یا میدانی بعدی می‌شود از طرف دیگر بین حاکمیت و مردم آسیب دیده ناشی از اقدام تروریستی فاصله‌ای می‌اندازد که از آن تحت عنوان عدم توانمندی مخاطب در پذیریش قرائت حاکمیت یاد می‌شود. از اینجا به بعد رسانه رسما ماشه را بر شقیقه مخاطب می‌چکاند.
پنج فرم ترور توسط رسانه‌های بیگانه!
محمود شهیدی-کارشناس مجری: واژه سازی و مفهوم سازی ادبیات رسانه‌های بیگانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
داودی عنوان کرد: پنج فرم ترور توسط رسانه‌های بیگانه شکل می‌گیرد که به صورت سازمانی مدیریت می‌شود. فرم اول؛ اختلال در شناخت مقصر است. وقتی این اختلال حاصل می‌شود، جایگزین کردن مقصر موثر در زمینه ترور در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. اصطلاح این حادثه کار خودشان است مربوط به همین فرم اول است. در این مرحله معمولا از استدلال استفاده نمی‌شود. بلکه استنباط مخاطب ترور می‌شود. در فرم دوم؛ به سمت قوام دادن علت ترور می‌پردازند. آن‌ها ترور را نام نمی‌برند بلکه رسانه در حال صورت دادن ترور است و اینک علت مقوم حالت اول را ایجاد می‌کند؛ که در اینجا علت مقوم دو شاخه می‌شود. شاخه اول؛ اختلالاتی است که در داخل شکل می‌گیرد و شاخه دوم؛ پروتکل‌های رایجی است که آن‌ها استفاده می‌کنند. در این مرحله تمرکز آن‌ها برای ترور بر عدد و رقم خواهد بود.
جایگزین استدلال‌ها به جای حقایق و ورود شبهه به واقعیت
در فرم سوم؛ ممانعت از بسته شدن دریچه خروج اطلاعات است. آن‌ها اجازه نمی‌دهند که دریچه اطلاعات، استمرار داشته باشد. در حالیکه یکی از وظایف رسانه‌های تروریست و تروریست پرور این است که اجازه بسته شدن دریچه درز اطلاعات مفهوم ترور را ندهند. به همین دلیل در این مرحله به اطلاع سازی می‌پردازند.
از اینجا به بعد مفهومی تحت عنوان اطلاعات به مثابه مفهوم آن نخواهد بود بلکه به سمت تحلیل می‌روند. در تحلیل احمقانه‌ترین کاری که می‌توان انجام داد این است که راجع به واقعه تروریستی قبل از درز اطلاعات شروع به تحلیل محتوا کنیم. از اینجا به بعد شروع به کار کردن در این فضا می‌کند. در فرم چهارم؛ استدلال‌ها را به جای حقایق جایگزین می‌کند. چرا در این عملیات ترور هیچ مسئولی کشته نشد؟ و شروع به شبهه وارد کردن می‌کند. از اینجا به بعد ماهیت میدان و محل را ترور می‌کند و شروع به ایجاد چرا‌هایی می‌کند که در این مرحله به آن انباشت سوال بدون پاسخ گفته می‌شود.
انباشت سوال بدون پاسخ در ذهن مخاطب مرحله‌ای حساس
وی همچنین گفت: هر چه انباشت سوال بیشتر شود، در آنالیز میدان هر چه حاکمیت روایت قوی و غنی ارائه شود پذیرش به حداقل می‌رسد. به دلیل اینکه عصبانیت یعنی افزایش دما در مخاطب توسط رسانه بیگانه صورت گرفته است. حال اگر در این مرحله اشتباه کلامی یا در اطلاع رسانی در داخل شکل بگیرد، به طور طبیعی با افزایش دما در مخاطب روبه رو خواهیم شد و قابل بازگشت هم نخواهد بود. فرم چهارم؛ جایی است که رسانه بیگانه انواع و اقسام اقداماتی صورت گرفته را تخریب می‌کند و هر نوع اقدامی تخریبی تلقی خواهد شد. از اینجا به بعد به سراغ ترور باور مخاطب به یک واقع رفته است که از این مرحله به بعد به سراغ مرحله‌ای تحت عنوان شیب استهزاء می‌رود و شروع به مسخره کردن و تحقیر کردن می‌پردازد.
در فضای استهزاء تا تحقیر مرحله برداشت در ذهن مخاطب را آغاز می‌کند. به طور مثال می‌گوید که سر مزار حاج قاسم سلیمانی رفته اید که چه شود؟! که کشته شوید؟ و این سؤالات ادامه پیدا می‌کند و در اینجا از ذهن مخاطب اسرائیل کودک کش خارج می‌شود و براساس گزاره‌ها توپ را به سمت گزاره‌های داخلی برمی‌گرداند و این بازی را ادامه می‌دهد.
وی در رابطه با حادثه اخیر در کرمان گفت: قرار بود ۱۶ انفجار صورت بگیرد که خوشبختانه همه‌ی آن‌ها به جز دو انفجار خنثی شد. کشور ما در منطقه‌ای است که امنیتی‌ترین منطقه جهان است و مضاف بر اینکه ضدامنیتی‌ترین سفارت خانه در ایران باز است. پس نباید توقع داشت که در ایران این اتفاقات رخ ندهد. یکی از کشور‌هایی که به صورت جدی تمام تلاش خود را می‌کند که در ایران تا جایی که می‌تواند تلفات بگیرد، انگلستان است که سفارت آن در تهران به کفایت با حداکثر توان خود تمام تلاش خود را می‌کند.
از رسانه فاصله بگیریم، واقعیت میدان را از زبان میدان دار‌ها بشنویم
داودی افزود: بهتر است که از رسانه فاصله بگیریم و واقعیت میدان را از زبان میدان دار‌ها و آنان که در میدان حاضر بودند، بپرسیم. متاسفانه قرائت ما به لحاظ رسانه‌ای و روایت ما به لحاظ میدانی فلج است. هنوز رسانه‌های داخی ما نتوانسته اند که این خط سیاه فلجی که رسانه‌های بیگانه بر آن دست گذاشته اند، اصلاح کنند و باید گفت که اینجا حق با مخاطب است. به دلیل داشتن این ضعف ها، شبهات متولد می‌شوند. اما از سویی مخاطبان باید به این مسئله عالمانه و عاقلانه نگاه کنند و مفاهیمی که رسانه‌های بیگانه در ذهن ما می‌کارد، ملاک تحلیل ما از میدان نشود.
رژیم صهیونیست به دنبال راه نجات از فشار رسانه جهان
محمد نجفی برزگر، پژوهشگر رسانه در ادامه این گفتگو اظهار داشت: مفهوم تروریست در نهایت به اعمال خشونت از طریق رسانه منجر می‌شود. در بحث تحریف تمام هدف دشمن این است که تمرکز را از خود برداشته و بر جای دیگری منتقل سازد. در حال حاضر رژیم صهیونیستی درگیر جبهه داخلی خود است و فشار بسیاری را متحمل شده و تمام تمرکز جهان بر او قرار گرفته است. به همین دلیل به دنبال راهی برای نجات خود از فشار رسانه جهان و انتقال این فشار به نقطه و جای دیگری است. تروریست از این سلاح برای پرت کردن حواس افکار عمومی استفاده می‌کند. به همین دلیل آن‌ها از برخی فریب خورده‌های داخلی کشور، یا افراد چهره و ناآگاه بهره می‌گیرد و مطلب خود را از زبان این افراد به خورد مخاطب می‌دهد.
وی افزود: در مسئله کرمان نیز در ابتدا انگشت اتهام را به سوی جمهوری اسلامی ایران بردند و به دنبال تبرئه کردن خود از ماجرا هستند. این تحریف و انحراف، ناشی از ابزار‌های رسانه‌ای است که نشات گرفته از رژیم صهیونیستی است.
هدف اصلی رسانه‌های بیگانه القای ترس به مخاطب است
محمود شهیدی-کارشناس مجری: مهندسی اجتماعی رسانه‌های بیگانه را چگونه می‌بینید؟
نجفی بیان کرد: رسانه‌های بیگانه به دنبال آن هستند تا واقعه‌ای را آن طور که می‌خواهد، ادامه دهد و در ذهن مخاطب بپروراند. هدف اصلی آن‌ها در ابتدا القای ترس به مخاطب است.
وی افزود: ما نیز باید همچنان آمریکا دایره امنیتی خود را گسترش دهیم و نباید فقط دور مرز‌های خود نیرو قرار دهیم. اسرائیلی‌ها به دنبال این هستند که با عملیات مذبوحانه خود قدرت نمایی کنند و آن را در رسانه‌های خود پرورش دهند. آن‌ها اگر قدرت داشتند جلوی گروه کوچک حماس را می‌گرفتند.
نجفی عنوان کرد: نمایش رزمایش و امور امنیتی ایران با هدف نشان دادن قدرت برای خنثی سازی عملیات رسانه‌ای آنهاست تا دشمن بداند حوزه امنیتی ما بسیار قوی است.
دشمن در تلاش خدشه وارد کردن اعتماد مردم به حکومت
این کارشناس بیان کرد: خط رسانه‌ای دشمن سبب ایجاد شکاف میان مردم و حکومت می‌شود. در حالیکه نقش حکومت نسبت به مردم به مثابه پدر به فرزند است و همواره سعی در پی ایجاد این اعتماد است. این در حالیست که دشمن در تلاش است که اعتماد بین حکومت و مردم از میان برداشته شود.
وی در پایان گفت: درست است که در روایت‌های رسانه‌های داخلی کاستی‌هایی وجود دارد، اما کثرت رسانه‌های مقابل به قدری است که گا‌ها مطالب خود را با بمباران رسانه‌ای به مخاطب القاء می‌کنند و بدین شکل در این میان حقیقت گم می‌شود.
یادآور می‌شود، برنامه «امواج شبهه» گفت‌وگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
منبع: رادیو گفت‌وگو
انتهای پیام/ ۱۳۴
