گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: نتایج همه‌پرسی آژانس روسیه در خبرگزاری اسپوتنیک روسیه از ۱۸ میلیون نفر در سراسر جهان نشان داد که «سیدعبدالملک الحوثی» رهبر مقاومت انصارالله یمن، در صدر رهبران عرب قرار دارد. همه‌پرسی درباره‌ی تاثیرگذارترین رهبر عرب در سال ۲۰۲۳ بود.
شاید آنچه که بیش از همه در انتخاب سید عبدالملک الحوثی به‌عنوان تاثیرگذارترین چهره سال تأثیر داشت، دفاع عملی وی از مردم مظلوم غزه در مقابل رژیم صهیونیستی بود. در پنجمین روز طوفان الاقصی دولت یمن بیانیه ای صادر کرد در آن گفت: منتظر شگفتی باشید؛ ما در راهیم! خیلی زود اثبات شد، یاران عبدالملک الحوثی بر وعده خود وفاداراند.
سید عبدالملک الحوثی
در فهرست آژانس روسی برترین رهبران مقاومت در یمن، لبنان و فلسطین، سیدعبدالملک الحوثی، سید حسن نصرالله، یحیی السنوار، حضور دارند.
این در حالی است که سایر رهبران عرب میلیاردها دلار برای کسب محبوبیت هزینه کرده‌اند. ناصر قندیل، نمایندهی سابق پارلمان لبنان، این نتیجه را منعکس کننده تغییر در روحیه‌ی مردم در جهان عرب توصیف کرد. با توجه به اهمیت خاندان حوثی در تحولات سیاسی و نظامی یمن، شناخت این خاندان و ویژگی رهبر کنونی آن، ضروری است. به علاوه اینکه وی به عنوان چهرهی سال ۲۰۲۳ نیز شناخته شده است.
از اوایل قرن جاری در کشور یمن شاهد تحولات مهمی هستیم که بدون تردید ریشه در پیشینه‌ی سیاسی، فرهنگی و مذهبی جامعه‌ی یمن دارد و تحلیل درست وضعیت کنونی این کشور نیازمند مطالعات گسترده است. در این یادداشت به آشنایی رهبران مقاومت انصارالله یمن می‌پردازیم.
آشنایی با زادگاه و شهر حوث
حوث (الحُوث) نام شهری از توابع استان عمران در کشور یمن واقع شده است. نام الحوثی، برگرفته از خاندان سادات حسنی است که در طول تاریخ به این نام معروف شدند. بنابراین الحوثی، نام قوم، طایفه و قبیله نیست. خاندان الحوثی که از قبایل همدان یمن هستند، غالبا در استان صعده، در شمال غربی این کشور زندگی می‌کنند. این خاندان به مذهب شیعه‌ی زیدی گرایش دارند.
جمعیت شهر حوث در سال ۲۰۲۳ میلادی حدود ۲۵۰ هزار نفر تخمین زده شده است و پس از صعده دومین شهر بزرگ استان است. شهر حوث از لحاظ تاریخی اهمیت زیادی دارد. این شهر در دوران ساسانیان مرکز فرمانداری یمن بوده است. همچنین، در دوران اسلامی، این شهر یکی از مراکز مهم مذهبی شیعه‌ی زیدی بوده است. امروزه، شهر حوث از اهمیت سیاسی زیادی برخوردار است. این شهر زادگاه خاندان حوثی است و رهبران جنبش انصارالله، از جمله سید عبدالملک الحوثی، در این شهر رشد نمو یافته است. شهر حوث دارای اقتصاد کشاورزی است. محصولات عمده‌ی کشاورزی این شهر شامل گندم، جو، خرما، و سیب زمینی است. همچنین، این شهر دارای معادن طلا، نقره و مس است. شهر حوث دارای آب و هوای گرم و خشک است. میانگین دمای هوا در این شهر در طول سال بین ۲۵ تا ۳۵ درجه‌ی سانتیگراد است.
جاذبه‌های گردشگری شهر حوث شامل موارد زیر است:
- مسجد جامع حوث: این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد یمن است و قدمت آن به دوران ساسانیان برمی‌گردد.
- قلعه حوث: این قلعه در قرن دهم میلادی توسط یعقوب لیث صفاری ساخته شده است.
- موزه حوث: این موزه آثار تاریخی و فرهنگی شهر حوث را در خود جای داده است.
آشنایی با رهبران انصار الله یمن
سید بدرالدین الحوثی
سید بدرالدین‌بن امیرالدین الحوثی در سال ۱۹۳۷ میلادی در صعده متولد شد. وی از روحانیون شیعه زیدی بود و در حوزه علمیه صعده تحصیل کرد. وی در سال ۱۹۷۰ به تدریس در حوزه علمیه صعده پرداخت. او از عالمان زیدی و رهبر معنوی جنبش انصارالله یمن به شمار می‌رود. بدرالدین با القابی همچون علامه، مجاهد، مفسر و مجتهد توصیف شده است. بدرالدین الحوثی یکی از علاقه‌مندان به انقلاب اسلامی ایران است. سیاست‌های جنبش انصارالله از سیاست‌های انقلاب ایران تاثیر گرفته است. سید بدرالدین از حامیان وحدت اسلامی و طرفدار فلسطین به‌شمار رفته است. از جمله فعالیت‌های وی، مقابله با تفکر وهابیت در یمن قلمداد شده است. سید بدرالدین در سال ۱۹۴۴م به‌همراه فرزندش حسین به ایران سفر کرد و حدود یک سال در این کشور ساکن شد. حوثی به مسائل جامعه‌ی اسلامی مانند مسئله‌ی فلسطین و مبارزه با رژیم اشغالگر اهمیت می‌داد و حمایت از مظلومین را ضروری می‌دانست. بدرالدین در سال 1986، یک موسسه فرهنگی به نام «اتحاد شباب» در شمال یمن تاسیس نمود که غالبا در مدارس، فعالیت‌های فرهنگی انجام می‌دادند.
بدرالدین حوثی در اواخر سال ۲۰۱۰میلادی درگذشت.
شهید سید حسین الحوثی
سید حسین، در سال ۱۹۶۰م در منطقه رویس استان صعده یمن به دنیا آمد و او را با اوصافی همچون شجاعت، بصیرت و سعه صدر می‌شناسند. از وی به عنوان بنیانگذار مقاومت انصارالله یاد می‌شود. شهید سیدحسین تحت تأثیر اندیشه‌های امام خمینی(ره)، دشمنی با آمریکا و اسرائیل را شعار خود قرار داد و مسئله‌ی فلسطین را جزو اولویت‌های خود و نهضت انصارالله بیان کرد. وی فعالیت‌های سیاسی خود را با مبارزه با نفوذ افکار انحرافی مانند وهابیت آغاز کرده بود. او ابداع‌کننده شعار معروف حوثی‌ها به نام صَرخه است. سید حسین حوثی مسیر انقلاب اسلامی ایران را تنهاراه آزادی ملت‌های مسلمان می‌دانست. او نظام جمهوری اسلامی ایران را الگوی مناسبی برای مسلمانان معرفی می‌کرد و بر این عقیده بود که هرکسی در مقابل انقلاب اسلامی ایران بایستد، خدا او را مجازات خواهد کرد. مشخص است که گفتمان سیاسی او متاثر از انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی(ره) است، چراکه در سخنرانی‌های خود چندین بار از انقلاب اسلامی ایران به عنوان الگو برای مسلمانان یاد می‌کند. سید حسین انجمن شباب المؤمن را تأسیس کرد که بعدها جنبش انصارالله یمن نامیده شد. در سال 2004، ارتش یمن به صعده حمله کرد. حسین الحوثی و چند صد نفر از وفادارنش در ارتفاعات شمال یمن، دست به مقاومت زدند. اما پس از چند ماه مقاومت، حسین الحوثی و 20 نفر از یارانش، در ناحیه‌ی مران، در درگیری با نیروهای دولت یمن به شهادت رسیدند. سلسله سخنرانی‌های شهید حسین الحوثی، برای نسل جوان از جذابیت برخوردار بود و موجب جذب طرفداران به این جریان گردید.
سید عبدالملک الحوثی
سید عبدالملک در سال ۱۹۷۹ در شهر صعده به دنیا آمد. عبدالملک الحوثی از همان دوران کودکی تحت تعلیم پدرش قرار گرفت و در علوم دینی و مذهبی آموزش دید. بخشی از دوران کودکی را در منطقه‌ی مران از توابع استان صعده در شمال غربی یمن و بخش دیگر این دوره را در منطقه‌ی جمعةبن فاصل از توابع ناحیه‌ی حیدان در صعده سپری کرد و دوره‌ی جوانی را نیز در همین منطقه گذراند. سید عبدالملک در جریان سفر پدرش به روستاها و مناطق مختلف برای تدریس فقه با وی همراه بود و علامه بدرالدین همواره شجاعت عبدالملک را می‌ستود و از گرایش فرزندش به تحصیل علم خرسند بود و همین باعث شد علوم و معارف را در همان سال‌های نخست به وی منتقل کند و عبدالملک در این راستا احادیث نبوی و شعر و تفسیر و علم کلام و فقه و علوم دیگر را بنابر مذهب زیدی فرا گرفت.
وی در سن ۲۳ سالگی پس از شهادت برادرش، رهبری را به دست گرفت. به تدریج مناطق بیشتری به تصرف آنها درآمد. حوثی‌ها به مناطق محروم و مستضعف کمک رسانی کرده و همین امر سبب جذب طوایف و قبایل شهرهای دیگر گردید.
از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ جنگ‌های متعدد میان حوثی‌ها با عربستان و دولت یمن درگرفت. در سال ۲۰۱۴، حوثی‌ها با حمله به پایتخت یمن، صنعا، کنترل این شهر را به دست گرفتند و در سال ۲۰۱۵ وارد جنگ با ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی شدند. این اقدام حوثی‌ها باعث آغاز جنگ داخلی در یمن شد که تاکنون ادامه دارد. حوثی‌ها در طول جنگ داخلی یمن، توانستند کنترل بخش‌های زیادی از خاک این کشور را به دست بگیرند. این امر باعث شد که حوثی‌ها به یک قدرت مهم در صحنه‌ی سیاسی یمن تبدیل شوند.
ویژگی‌های سید عبدالملک الحوثی
از ویژگی‌های سید عبدالملک الحوثی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتقادات مذهبی قویالحوثی از کودکی تحت تأثیر آموزش‌های مذهبی قرار داشته است. او معتقدات مذهبی قوی دارد و نقش مهمی در ترویج مذهب زیدیه در یمن داشته است.
توانایی رهبری
الحوثی یک رهبر توانمند و کاریزماتیک است. او توانسته است جنبش انصارالله را به یکی از قدرتمندترین گروه‌های سیاسی در یمن تبدیل کند.
مبارزه طلبی
الحوثی یک مبارز طلب است. او معتقد است که برای اصلاح وضعیت یمن باید با ظلم و ستم مبارزه کرد.
الحوثی یک چهرهی جنجالی است. او از سوی برخی از کشورها به عنوان یک تروریست شناخته می‌شود. اما او از سوی بسیاری از زیدیان یمن به عنوان یک قهرمان ملی و مذهبی مورد احترام قرار می‌گیرد.
انصار الله یمن
برخی از ویژگی‌های بارز انصار الله یمن عبارتند از:
تأکید بر حاکمیت یمن
آنها به دنبال استقلال سیاسی از قدرت‌های خارجی مثل عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس هستند.
مخالفت با اصلاحات و سیاست‌های حکومت مرکزی
انصار الله یمن ابتدا عمدتاً در اعتراض به دولت علی عبدالله صالح به پا خاست، که مدعی بود که مناطق زیدی را نادیده می‌گیرد.
شیعه زیدی
این جنبش دارای ریشه‌های عمیق دینی مذهب شیعه‌ی زیدی است و به نام زیدبن علی نامگذاری شده است.
مبارزه برای کنترل مناطق استراتژیک
حوثی‌ها مناطقی را که دسترسی به مسیرهای کلیدی یا منابع طبیعی دارند، را تحت تصرف و تسلط خود دارند.
مقاومت در برابر حملات هوایی
مناطق تحت کنترل حوثی‌ها اغلب هدف حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا و عربستان سعودی قرار می‌گیرند.
کمبود امنیت غذایی و بهداشتی
به دلیل جنگ‌های متعدد، مناطق تحت کنترل حوثی‌ها با کمبود شدید خدمات پایه مانند غذا، آب، بهداشت و درمان مواجه هستند.
مناطق تحت کنترل انصار الله یمن
برخی از ویژگی‌های مناطق تحت کنترل انصار الله یمن عبارتند از:
مقاومت در برابر سلطه‌ی خارجی
انصار الله یمن عناصر خارجی را که قصد دخالت در یمن را دارند، به چالش کشیده است.
اداره‌ی محلی
انصار الله یمن سیستم‌های اداری خود را ایجاد کرده تا نیازهای مناطق تحت کنترل خود را برآورده سازد.
رفع تنش‌های قومی و مذهبی
انصار الله یمن تا حدودی تنش‌ها و درگیری‌های مداوم میان قبایل و گروه‌های قومی و مذهبی در یمن را کاهش داد.
زیدیه‌ی یمن
اعتقاد به قیام و مبارزه
زیدیان معتقدند که امام وظیفه دارد در برابر ظلم و ستم قیام کند. این اعتقاد از ویژگی‌های مهم زیدیان است و در طول تاریخ تأثیرات زیادی بر سیاست و فرهنگ یمن داشته است.
اعتقاد به عقل و اجتهاد
زیدیان معتقدند که عقل و اجتهاد نقش مهمی در استنباط احکام دینی دارند. این اعتقاد باعث شده است که زیدیان در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی، از جمله فقه، کلام و فلسفه، پیشرفت قابل توجهی داشته باشند.
اعتقاد به مدارا و تساهل
زیدیان نسبت به سایر فرق اسلامی، از جمله اهل‌سنت، مدارا و تساهل بیشتری دارند. این اعتقاد باعث شده است که زیدیان در طول تاریخ با سایر گروه‌های مذهبی در یمن روابط مسالمت‌آمیزی داشته باشند.
زیدیه با تاسی از پایه‌گذار حکومت زیدیه‌ی یمن، یحیی‌بن حسین‌بن قاسم، معروف به الهادی الی الحق (م.۲۸۹ق) از نوادگان امام حسن(ع) به اعتقاد خود به اصل امر به معروف و نهی از منکر و ضرورت جهاد و قیام، تاکید می‌کنند. زیدیه و به تبع آن حوثی‌ها ماهیتا گروهی مبارز و قیام کننده هستند و بر مبنای اصول اعتقادی خویش جنبشی انقلابی و مبارز هستند. رهبران حوثی شخصیتی کاریزماتیک را از خود نشان دادند و درمیان مردم نفوذ کردند چراکه زیدیه به شخصیت‌های کاریزما علاقه نشان می‌دهند و به آنها احترام ویژه‌ای می‌گذارند.
گزارش؛ «محمدتقی سازندگی» پژوهشگر مسائل یمن
انتهای پیام/ ۱۳۴
