گروه فرهنگ دفاع‌پرس، اکبر صفرزاده: انیمیشن ژاپنی «پسر و مرغ ماهیخوار» محصول ۲۰۲۳ به نویسندگی و کارگردانی هایائو میازاکی است. میازاکی در سپتامبر ۲۰۱۳ بازنشستگی خود را اعلام کرد اما پس از کار بر روی فیلم کوتاه «بورو کاترپیلار» که در سال ۲۰۱۸ اکران شد، این تصمیم را پس گرفت و مشغول کار روی «پسر و مرغ ماهیخوار» شد.
برای رسیدن به فهمی درست از فیلم سینمایی «پسر و مرغ ماهیخوار» لازم و ضروری است که داستان این فیلم را یک بار از منظر نمادشناسی مورد بازخوانی قرار دهیم.
ژاپن (مادر) در آتش جنگ هسته ای می سوزد. خاله حامله است و قرار است پسری به دنیا بیاید (ژاپن نو و جدید متولد شود) اما پیرمرد تئوری باف و روشنفکرنمایی که او را عمو می‌خوانند و به قول ناتسوکو «آنقدر کتاب خواند که دچار جنون شد» خاله را به دنیای دیگر می برد تا نگذارد که فرزندش به دنیا بیاید (نگذارد ژاپن جدید متولد شود) ماهیتو (نسل جدید و صادق و درستکار) خاله را نجات می دهد و کمک می کند تا بچه اش متولد شود (ژاپن جدید را افراد راستگو و درستکار ساختند). جنگ تمام می‌شود و ژاپن جدید متولد.
«مرغ‌های ماهیخوار» در اغلب داستان‌های ژاپنی پیام‌آورخدایان هستند. در این انیمیشن، مرغ ماهیخوار هدایتگر ماهیتو است. مرغ ماهیخوار در خواب و بیداری ماهیتو را به طرف عمارت کنار خانه ا‌شان فرا می‌خواند. مرغ به او می‌گوید اگر می‌خواهی مادرت یعنی ریشه، هویت و اصالتت را پیدا کنی به سمت عمارت بیا.
انیمه «پسر و مرغ ماهیخوار» شخصی‌ترین اثر میازاکی است. شخصیت‌های این انیمه ریشه در زندگی شخصی هایائو میازاکی دارند. پدرمیازاکی مانند پدر ماهیتو در صنعت هوایی ژاپن مشغول به کار بوده و در سنین کودکی، جنگ جهانی دوم را تجربه کرده است.
شخصیت اصلی داستان، ماهیتو ماکی، تداعی گر دوران کودکی میازاکی است. میازاکی متولد سال ۱۹۴۱ است و فیلم دقیقا در همین سال‌ها اتفاق می‌افتد. خانواده میازاکی مجبور شد در طول جنگ از شهر به روستا مهاجرت کند.
در فیلم به کتابی اشاره می شود به نام «چگونه زندگی می کنی». کتاب «چطور زندگی می‌کنی» به قلم گنزابورو یوشینو، یکی از آثار کلاسیک ژاپنی برای کودکان و نوجوانان است که آنچه را واقعاً در زندگی اهمیت دارد، به آنان می‌آموزد.
داستان این کتاب پرفروش بین‌المللی، به کاپر، دانش‌آموزی ۱۵ ساله می‌پردازد که پس از فوت پدرش، به یکی از روستا‌های کوچک ژاپن فرستاده می‌شود تا با دایی‌اش زندگی کند. او در این روستا، با برخی از مفاهیم عمیق فلسفی و اخلاقی آشنا می‌شود و به اهمیت رشد معنوی و انسانیت پی می‌برد.
هایائو میازاکی به گفته خود در کودکی علاقه‌ی زیادی به این کتاب ارزشمند داشته و به همین دلیل در یکی از سکانس های فیلم خود به صورت مستقیم به این کتاب اشاره می کند.
نام بردن از این کتاب در یکی از سکانس های فیلم باعث شد این کتاب در مدتی بسیارکوتاه، فروشی بسیار زیاد پیدا کند به نحوی که در ژاپن کمیاب شود. این کتاب پس از اکران فیلم در سایت «مِرکاری» که فروشگاه آنلاین ژاپنی است، یک میلیون و هشتصد هزار فروش داشته است.
«پسر و مرغ ماهیخوار» گران‌ترین فیلمی است که تا به حال در ژاپن تولید شده است. این فیلم برای اکرانش از هیچ تبلیغاتی جز پوستر استفاده نکرد. استودیو گیبلی هیچ تریلر، تصویر، خلاصه یا جزئیات بازیگری فیلم را قبل از اولین نمایش در ژاپن منتشر نکرد.
این فیلم در میان جوایز متعددش، برنده جایزه بفتا برای بهترین فیلم انیمیشن و جایزه گلدن گلوب برای بهترین فیلم بلند انیمیشن شد و همچنین نامزد جایزه اسکار بهترین انیمیشن بلند و احتمالا برندۀ اسکار بهترین فیلم سال هم خواهد شد. از این حیث تحلیل انیمه «پسر و مرغ ماهیخوار» دارای اهمیت بالایی است.
انتهای پیام/ 121
