گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در طی سال‌های پرشکوه دفاع مقدس، لیاقت و شایستگی خود را در حفظ حاکمیت نظام، با انجام ماموریت‌های تاکتیکی، استراتژیکی و برتری هوایی بر حریم هوایی کشور، به اثبات رسانده است.
در این راستا، مأموریت‌های تاکتیکی نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس شامل انهدام نیروی هوایی دشمن، تهیه آتش پشتیبانی هوایی جهت نیرو‌های رزمنده زمینی، جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی و عکس‌برداری هوایی و تامین آسمان منطقه عملیات و دفاع موشکی صحنه نبرد و... بوده است.
همچنین مأموریت‌های استراتژیکی نیروی هوایی ارتش در دوران دفاع مقدس نیز شامل مأموریت‌های می‌شد که ماشین جنگی دشمن را متوقف و یا دچار اختلال کرده و پشتیبانی دشمن از نیرو‌های سطحی خودش را با مشکل روبرو می‌کرد مانند انهدام پایگاه‌های هوایی ـ نظامی که باعث انهدام هواپیماها و کاهش تولید سورتی پرواز هواپیما‌های دشمن می‌شد، یا انهدام پالایشگاه‌های دشمن که از تولید فرآورده‌های نفتی مانند سوخت هواپیماها، روغن‌های هیدرولیک، سوخت تانک‌ها و نفربر‌ها و خودرو‌ها و ادوات مهندسی رزمی کاسته می‌شد و یا انهدام تلمبه‌خانه‌ها که باعث می‌شد و مراکز تولید ارز و دلار و اقتصاد دشمن تضعیف شده و بر این اساس، جبهه و توان نظامی دشمن نیز به شدت تحت تأثیر قرار می‌گرفت.
در قسمت اول این گزارش، به اقدام ارتش بعث در انتقال بخشی از هواپیما‌های عملیاتی خود به مجموعه پایگاه‌های «الولید» در غرب عراق و در نزدیکی مرز اردن و نیز طرح امیر سرلشکر شهید جواد فکوری برای بمباران این هواپیماها و چگونگی شکل‌گیری مقدمات این عملیات بزرگ، پرداخته شد.
بخش اول/ نگاهی گذرا به عملیات غرورآفرین حمله به H3؛
* طرح شهید فکوری که خلبانان نظامی جهان را مبهوت کرد
ساعات اولیه بامداد روز ۱۵ فروردین سال ۱۳۶۰ خلبانان منتخب، بدون اطلاع قبلی، به پست فرماندهی فرا خوانده شدند و بی‌درنگ جلسه توجیهی انجام شد و کلیه موارد و چگونگی انجام این عملیات، برای کلیه خلبانان تشریح شد و قرار بر این شد که فانتوم‌ها به ۲ دسته ۴ فروندی تقسیم شوند.
لیدر یکی از دسته‌ها سرهنگ «براتپور» و لیدر دسته دیگر سرهنگ «فرهادپور» بود. در پایان جلسه توجیهی، از سوی لیدر دسته پروازی اعلام شد که احتمال شهادت در این عملیات بالاست؛ پس هر کدام از خلبانان به هر دلیلی آمادگی ندارند، اعلام کنند تا نفر جایگزین در لیست اصلی قرار گیرد؛ اما همه اعلام آمادگی کردند و پس از انجام فرضیه نماز و با روشن شدن هوا، عملیات آغاز شد.
خلبانان هر جنگنده محاسبات مربوط به طی مسیر، وضعیت سوخت و نحوه سوخت‌گیری در موقعیت‌های مختلف و مسلح کردن مهمات و... مرور کردند. توجیه پرواز انجام و ملزومات پرواز‌های عملیاتی برون مرزی در اختبار هر خلبان قرار گرفت (دینار عراقی و دلار) تا اگر احیاناً در خاک دشمن دچار شرایط اضطراری شده و هواپیما را ترک کردند، بتوانند در صورت امکان نیاز‌های اولیه خود را بر طرف کرده و خود را نجات دهند.
چند روز قبل از عملیات، طبق یک برنامه حساب‌شده، دو فروند هواپیمای «بوئینگ- ۷۴۷» که قرار بود نقش سوخت‌رسان را در مرحله دوم و سوم داشته باشند، به فرودگاه دمشق سوریه اعزام شدند و باید در روز موعود به بهانه اشکال فنی که مسیرش را گم کرده و در حال مسیریابی مجدد است، از مسیر بین‌المللی خارج می‌شدند و به محل مورد نظر رفته سوخت‌رسانی را انجام داده دوباره وارد مسیر بین‌المللی می‌شدند.
حدود ساعت ۶:۳۰ صبح ۱۵ فروردین سال ۶۰، تعداد ۱۰ فروند هواپیمای «F-۴» با حداکثر مهمات، باند پایگاه سوم همدان را ترک و به طرف دریاچه ارومیه پرواز کرده و در ارتفاع پست با ۲ فروند هواپیمای تانکر سوخت‌رسان «بوئینگ-۷۰۷» که از فرودگاه مهرآباد اعزام شده بودند، برخورد کردند و بدین ترتیب اولین مرحله سوخت‌گیری در حمایت و حراست هواپیما‌های شکاری «F-۵» و «F-۱۴»، با موفقیت کامل بعد از گذشت ۲۰ دقیقه انجام شد. سپس فانتوم‌ها به سمت مرز پرواز کردند.
بعد از سوخت‌گیری کامل تمام جنگنده‌ها، به ۲ فروند هواپیمای سوخت‌رسان «بوئینگ-۷۴۷» مستقر در سوریه اعلام شد که مجوز پرواز خود را از فرودگاه دمشق بگیرند و برابر برنامه، به سوی شمال شرق سوریه پرواز کنند. ۲ دسته ۴ فروندی هواپیمای «F-۴» از مرز ایران خارج شده و در نقطه مرزی واقع در شمال شرق سوریه با عراق، مرحله دوم سوخت‌گیری را با موفقیت به اجرا در آورده و هواپیماها به سوی اهداف ادامه مسیر دادند.
در طول مسیر، چندین بار فانتوم‌های ایرانی در سیستم پدافندی و رادار‌های عراقی و ترکیه‌ای ظاهر شدند؛ اما به یاری و کمک خداوند، عراقی‌ها تصور کردند که هواپیماها متعلق به نیروی هوایی ترکیه است که مشغول گشت‌زنی در طول مرزهای‌شان هستند. این اشتباهی بود که کنترل‌های پدافند هوایی ترکیه نیز مرتکب شدند؛ گرچه همزمان هواپیما‌های دیگر ایرانی مناطقی را در عمق خاک عراق مورد حمله شدید و گسترده قرار دادند که در این مرحله، یک دسته ۳ فروندی از هواپیما‌های «F-۵»، از پایگاه دوم تبریز، پالایشگاه کرکوک و چند نقطه دیگر را دقایقی قبل از بمباران سه پایگاه «H-۳»، به شدت بمباران کردند تا پدافند دشمن و یگان هوایی او را متوجه خود نمایند، تا سوخت‌گیری سوم «F-۴»ها انجام شود.
پس از گذشتن هواپیماها از آخرین نشانه زمینی و در نزدیک هدف، از هر دسته ۴ فروندی فانتوم‌ها، یک فروند جدا شده و گروه سوم را تشکیل داد؛ گروه اول در ساعت ۷:۴۵ به پایگاه اول، گروه دوم در ساعت ۷:۵۰ به پایگاه دوم و گروه سوم نیز به سمت پایگاه سوم (اصلی) حمله کردند.
دود ناشی از انفجار هواپیماها و انبارها، تمامی فضا را پر کرده و پدافند و موشک‌های زمین به هوای دشمن فعال شده و از هر طرف برای سرنگونی فانتوم‌ها شلیک کردند. این درحالی بود که پایگاه‌های هوایی «الولید» یا «H-۳»، به‌هیچ عنوان آمادگی و انتظار حمله ایرانی‌ها را نداشتند و مشغول امور عادی و روزانه بودند که به‌شدت بمباران شدند.
سرانجام فانتوم‌ها به سلامت دوباره از تانکر‌های سوخت‌رسان «بوئینگ - ۷۴۷» در مرز سوریه و عراق (قسمت غربی خاک عراق) سوخت دریافت کرده و با آخرین سرعت از ارتفاعات مرزی عراق با سوریه و ترکیه وارد خاک ایران شدند.
دشمن لحظاتی بعد از این ضربه مهلک، اصلا فکر نمی‌کرد که حمله از طرف ایرانی‌ها صورت گرفته باشد و احتمال می‌داد از طرف اسرائیل حمله انجام شده است؛ اما پس از مسجل شدن عملیات از طرف ایران، بی‌درنگ تعداد زیادی هواپیمای شکاری رهگیر خود را به پرواز در آورد تا شاید بتواند فانتوم‌های ایرانی را رهگیری و سرنگون کند و به هر ترتیبی که شده، اجازه بازگشت به هواپیما‌های فانتوم را ندهد؛ درحالی که هواپیما‌های فانتوم به مرز نزدیک می‌شدند، هواپیما‌های «F-۵» و «F-۱۴» خودی در حوالی مرز در انتظار تماس فانتوم‌ها بودند تا به کمک آن‌ها بشتابند؛ بنابراین با نزدیک شدن فانتوم‌ها به مرز، حمله هوایی دیگری در مرز‌های مشترک انجام شد تا فانتوم‌ها بتوانند به سلامت و امنیت وارد خاک ایران شوند.
فانتوم‌ها مرحله چهارم سوخت‌گیری هوایی را در دریاچه ارومیه انجام داده و به سلامت در باند پایگاه سوم شکاری به زمین نشستند.
در این عملیات، ۴۸ فروند انواع هواپیما‌های شکاری – بمب‌افکن راهبردی و استراتژیک دشمن منهدم و یا آسیب جدی دید و چندین سیستم راداری و تعدادی آشیانه بزرگ و پناهگاه بتونی هواپیما، به‌طور کامل منهدم شد.
سه روز پس از این عملیات، در تاریخ ۱۸ فروردین سال ۱۳۶۰، بدون هیچ تشریفاتی، کلیه خلبانان شرکت‌کننده در این عملیات، به دیدار حضرت امام خمینی (ره) رفتند. نور شادی و رضایت‌مندی در چهره امام (ره) به وضوح مشاهده می‌شد؛ به‌طوری که یکی از نزدیکان امام گفت که تا به حال ایشان را به این خوشحالی ندیده بود.
پس از موفقیت کامل در این عملیات، سیمای جمهوری اسلامی نیز برای اولین‌بار سرود خلبانان را پخش کرد تا بدین‌شکل، تقدیری کوچک از این دلاوران شود. همچنین بعد از این عملیات غرورآفرین، فرمانده پدافند هوایی عراق از سوی صدام برکنار و بعد‌ها نیز اعدام شد.
عملیات حمله به H۳ تاثیر بسزایی در روحیه رزمندگان اسلام داشت؛ به‌طوری که چند ماه بعد، عملیات موفق «ثامن‌الائمه» انجام شد و در پی آن نیز عملیات‌های «طریق‌القدس» و «بیت‌المقدس» با موفقیت کامل و بازهم با پشتیبانی مناسب نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به سرانجام رسید.
این موفقیت‌های بزرگ برای نیروی هوایی ارتش، درحالی بود که تحریم‌ها در طول دوران هشت ساله دفاع مقدس از سوی ابرقدرت‌ها، موجب شده بود تا هیچ‌گونه قطعه یدکی از هواپیما‌های جنگی در اختیار ایران قرار نگیرد، با این‌حال می‌توان عملیات هوایی حمله به H-۳ را یکی از پیچیده‌ترین و دقیق‌ترین عملیات‌های هوایی جهان از نظر طراحی و اجرا قلمداد کرد که خلبانان دلیر، شجاع و بی‌باک ایرانی توانستند با چیزی حدود ۵ ساعت پرواز، ۴ بار سوخت‌گیری هوایی و طی مسافتی بالغ بر ۱۰۰۰ کیلومتر، در سکوت مطلق هوایی، حماسه‌ای خلق کنند که نه‌تن‌ها سردمداران رژیم بعثی صدام و همپیمانان منطقه‌ای او، بلکه هیچ یک از کارشناسان غربی هم فکر آن را نمی‌کردند.
این عملیات که یک کار بزرگ تیمی بود و کلیه متخصصین خلبانی، فنی نیروی هوایی ارتش در آن سهم داشتند، از نظر طراحی، اجرا و تعداد هواپیما‌های شرکت‌کننده در آن که در حدود ۲۵ فروند از انواع هواپیما همزمان درگیر آن بودند، از منحصربه‌فرد‌ترین و موفق‌ترین نبرد‌های هوایی جهان پس از جنگ جهانی دوم به‌شمار می‌رود.
خاطرنشان می‌شود از طرح این حماسه بزرگ، فیلم سینمایی تحت عنوان «حمله به H-۳» ساخته و چندین مرحله در شبکه‌های مختلف سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده است.
انتهای پیام/ 113
